امام زمان

ره آورد حکومت امام زمان(عج) از نگاه حضرت علی(ع):

>>قسمت سوم<<

5- آزادگی و آزادگی:

از دیگر ره آورد دوران ظهور و حکومت عادلانه مهدی(عج) آزادی انسانها از بردگی و ستمگری است، بشری که در طول تاریخ ستم ها و ظلم ها آزادی واقعی او را سلب کرده و او را به بردگی و بندگی کشیده است در آن دوران به آزادی واقعی و مشروع و دلخواه خود خواهد رسید.

علی(ع) در این باره فرمود:(( ... لیحل فیهاربقا و یعتق رقا؛ مهدی بر سیره صالحان رفتار می کند، تا گره ها را بگشاید، و بردگان( و ملت های اسیر و رنج دیده و ستم کشیده) را آزاد سازد)).

6- وحدت واقعی:

با توسعه عدالت اجتماعی در زیر سایه قرآن و سنت محمدی، و فراهم شدن زمینه آزادی واقعی و برچیده شدن تبعیض ها، خود به خود جامعه به سوی وحدت و اتحاد قدم برخواهد داشت.

امیرمومنان که خود برای وحدت و اتحاد جامعه اسلامی فداکاریها نمود، از خلافت و حق خود گذشت، اهانت های به همسرش را نادیده گرفت و سکوت تلخ چند ساله را تحمل نخمود، می فرمایند:(( و یصرع شعبا و یشعب صدعا؛ جمعیت گمراه و ستمگر پراکنده را جمع آوری می کند( و وحدت واقعی بین آنها ایجاد می نماید))).

7- وفور نعمت:

قطعا هر زمامداری با اسلام و قرآن عمل نماید و عدالت را در جامعه فراگیر سازد و جلوی مفسدان را بگیرد، رحمت الهی نیز دست آنها را خواهد گرفت، به هر اندازه مسائل فوق مراعات شوند امدادها و رحمت الهی نیز فراگیرتر خواهد بود، این امر در زمان عدالت گستر هستی به اوج خود می رسد، لذا زمین تمام نعمت های خویش را در اختیار او قرار می دهد.

در نهج البلاغه در این باره می خوانیم:(( و تخرج له الارض افالیذ کبدها و تلقی الیه سلما مقالیدها؛ زمین جگر گوشه( و میوه ها و گنج ها) خود را برای او بیرون می ریزد، و کلیدهای( معادن) خود را به او می سپارد. و در جای دیگر فرمودند:(( فکانکم قد تکاملت من الله فیکم الصنائع؛( در پرتو خاندان پیامبر و مهدی آل محمد(ص)) نعمت های خدا بر شما تمام خواهد شد)).

8- برآورده شدن آرزوها:

سالها است که بشر در آرزوی تحقق عدالت جهانی، امنیت فراگیر، آزادی واقعی و ... به سر می برد،و هنوز که هنوز است آرزوهای بشر به صورت کامل و تمام بحقیقت نپیوسته و جامه عمل به خود نپوشیده است، تنها دورانی که اصلی ترین و اصولی ترین آرزوهای بشر تحقق عینی خواهد یافت دوران ظهور مهدی موعود(عج) است، چنانچه مولا علی(ع) فرمودند:(( واراکم ما کنتم تاملون؛( در دوران مهدی(عج)) که نشان می دهد آنچه را آرزو داشتید( و به آرزوهای خود خواهید رسید))).

ای دل مخور اندوه و غم سرها به سامان می رسد .......... با یک جهان شور و شعف آن جان جانان می رسد

ویرانگر کاخ ستم با جیش ایمان می رسد........................................ احیاگر دین خدا حامی قرآن می رسد

چشم انتظاران را بگو یوسف زکنعان می رسد..........................ای دل شب هجران ما آخر به پایان می رسد

پایان.

صورت و سیرت امام زمان(عج)

رسول خدا(ص) فرمودند: مهدی از اولاد من است. صورتش مانند ستاره درخشان، رنگش مانند رنگ صورت مردم عربستان گندم گون، جسمش چون مردم بنی اسرائیل بلند قد و عظیم الجثه است. او زمین را پر از عدل و داد می کند پس از جور و ظلم و تمام موجودات از حکومت او راضی هستند، خواه سماواتیان، خواه زمینیان و پرندگان هوا.

بر حسب اخبار و روایات متواتره حضرت مهدی(عج) شبیه ترین افراد به پیامبر خداست. رنگش گندم گون و مایل به سبزه است. دارای پیشانی درخشان و ابروان کشیده، چشمان مشکی، بینی کشیده و قلمی و ران های پهن است. گونه هایش دارای خال و جسم لطیفش متساوی الخلقه می باشد. دارای خال هاشمی درخشان است. موی ریش مبارکش محرابی مایل به رنگ خرمایی سیاه و کشیده و مجعد و انبوه است. دارای عمامه عربی و شمشیر همیشه حمایل دارد. شکوه و جلال او هر بیننده را متوجه خود ساخته و صورتش در لطافت چون گل بابونه و ارغوان است که شبنم بر آن نشسته باشد.

بر تمامی اهل جهان غیر از اجداد مبارکش فضیلت دارد.

حضرت مهدی(عج) در سیرت، مردی خوش زبان، گرم خو، مهربان، عطوف، رحیم و جواد، شجاع، با هیبت و صلابت است. هر کسی او را ببیند می گوید جوان چهل ساله ای بیش نیست با یک قیافه بسیار جالب و جاذب و در صورت و سیرت شبیه پیغمبر اکرم(ص) می باشد.

نام های شعبان

بر طبق اسناد و گزارش های واحد فرهنگ مردم در استان های مختلف ایران برای شعبان نامهایی را بیان می کنند. از آن جمله در همدان مردم ماه شعبان را چاپار آیی، شعبان آیی و ماه زودگذر نیز گویند که در این ماه علاوه بر عبادت و شادی، مراسمی نیز برگزار می کنند. در انصاریه کاشمر به ماه شعبان ماه برات می گویند یعنی این ماه برات آزادی مردگان است و مرده ها در این ماه آزاد هستند و روح آنها از کار و کردار بستگانشان آگاه است. براتی در فرهنگ معین آمده، جامعه کهنه و مانند آن که در وجه برات مواجب به مردم دهند، مردمی که در عروسی همراه داماد به خانه عروس روند. همچنین شب چک نیز گویند. در کازرون، شعبان یا شعبون را ماه دودوک( dadouak) هم می نامند یعنی زودگذر است و دوان دوان می رود تا ماه رمضان که ماه درازی است پیش آید. در مهاباد به عید برات معروف است که در این روز یعنی پانزدهم برات خداوند رزق و روزی بندگانش را تعیین می کند بر همین باور مردم در شامگاه روز برات دعای ویژه ای را سه بار می خوانند و سوره یس را تلاوت می کنند و از ایزد پاک خواهان رزق و روزی فراوان و حلال می شوند.

 مردم ایزد خواست فارس ماه شعبان را از قدیم به عنوان ماه خیرات می شناختند و اگر در این ماه فرزند پسری متولد می شد، آن را خیرات و برکات خداوند می دانستند و اعتقاد داشتند که نام آن را خیرالله یا خیرات بگذارند.

مردم شب پانزدهم از ماه شعبان را شب برات می خوانند. برای چراغانی و مراسم شادی، از موم شمعهایی بزرگ، قطور و بادوام می ساختند و فتیله آنها را با مواد رنگی می آغشتند که نور را رنگین کند، این کار بیشتر جنبه تزیینی و تشریفاتی داشت و این نوع شمع را(( شمع براتی)) می گفتند. این شمع که عموما در چراغانی شب میلاد مورد استفاده قرار می گرفت، بسیار بادوام بود و از آغاز تا پایان شب نور افشانی می کرد. می توان گفت، شادی عاملی است برای نشاط روحی و سلامتی و افزایش توانایی، شادی برای انسان سالم یک قاعده است. در پرتو شادی است که انسان می تواند خود را بسازد و در اجتماع نقش سازنده ای داشته باشد، یکی از این علائم شادی ها، زینت کردن است. علامه طباطبایی(ره) در ذیل آیه:(( خذو ازینتکم عند کل مسجد....)) می فرماید: زینت برای مسجد زینت و زیبایی است که به هنگام حضور در مسجد مناسب است انجام شود که به طور طبیعی ابتدا برای نماز و طواف است و از اطلاق آیه استفاده می شود که در همه ی نمازهای عید و جماعت های روزانه و دیگر عبادت ها، مناسب و مطلوب است.

اگر دوست دارید بدانید نیمه شعبان در ایران کهن چگونه بوده است و یا در شهرهای مختلف کشور عزیزمان ایران چگونه این عید بزرگ را جشن می گیرند در این یک هفته مانده تا میلاد حضرت قائم(عج)  هر روز با ما همراه باشید.

موانع ظهور امام زمان(عج)

حضرت بقیةالله(عج) در نامه ای به شیخ مفید می نویسند: اگر شیعیان ما یک پارچه و یک دل به پیمان خود با ما وفا می کردند، هرگز سعادت دیدار ما از آنان به تاخیر نمی افتاد و همانا بی درنگ دیداری با معرفت به سراغشان می آمد. تنها اعمال بدشان است که آنان را از ما محروم کرده است.

بر این اساس، موانع ظهور حضرت را در چند مورد خلاصه می کنیم:

1-       نداشتن معرفت واقعی و احساس نیاز: بیشتر افراد درباره امام زمان(عج)  معرفت صحیحی ندارند. برای اینکه به معرفتمان درباره امام زمان و میزان احساس نیازمان به ایشان پی ببریم، به این فرمایش حضرت توجه کنید: شیعیان ما به اندازه آب خوردنی نیز ما را نمی خواهند. اگر بخواهند دعا می کنند و فرج ما می رسد.

2-       ناسپاسی: ناسپاسی و کفران نعمت مردم در برابر نعمات بی حد و اندازه مادی و معنوی خداوند- به خصوص نعمت ولایت که بزرگترین نعمتهاست- یکی دیگر از موانع ظهور است که از مردم نشئت می گیرد؛ و معصیتها نشانه ی این ناسپاسی است.

3-       وجود صفات رذیله و وابستگی به دنیا: این امر از نداشتن معرفت عمیق به امام زمان و غفلت از آن حضرت سرچشمه می گیرد. اگر ایمان داشتیم که هر لحظه ممکن است حضرت شرفیاب شوند، خانه دل خود را از جمیع گناهان و صفات رذیله و حیوانی و شیطانی و محبت دنیا پاک می کردیم و آن را برای تشریف فرمایی آن عزیز به صفات حمیده مزین می کردیم؛ اما افسوس که غفلت بزرگی ما را فرا گرفته است.

4-       نفوذ شیطان: بدیهی است که وقتی مردم خانه دل خود را برای ورود امام زمان(عج) آماده نکنند، آنجا محل رفت و آمد شیطان می شود و شیطان انسان را به هر کجا بخواهد می کشد.

مهدی(عج) در دیدگاه ائمه اطهار

1- شخصیت حضرت مهدی(عج):

پیامبر(ص): مهدی(عج) مردی از فرزندان من است که چهره اش چون اختر تابناک است.

پیامبر(ص): مهدی(عج) طاووس بهشتیان است.

امام علی(ع): با مهدی ما، حجت ها گسسته می شود. او پایان بخش سلطه امامان و نجات بخش امت و اوج نور و راز نهان است.

امام علی(ع): مهدی(عج) مردی از ما و از نسل فاطمه است.

امام صادق(ع): اگر او- امام زمان(عج)- را دریابم، تمام عمر به او خدمت می کنم.

امام مهدی(عج): من یادگار خدا در زمین و جانشین و حجت او برشمایم.

2- غیبت امام:

امام صادق(ع): قائم ما دو غیبت دارد؛ یکی طولانی و دیگری کوتاه است. در غیبت نخستین، جایگاه آن حضرت را شیعیان خاص او می دانند؛ در غیبت دوم، از جایگاه او- جز خدمتکارانش که بر دین اویند- آگاه نیستند.

3- انتظار فرج:

پیامبر(ص): انظار فرج برترین اعمال امت من است.

امام علی(ع): در انتظار فرج باشید و از رحمت خدا نومید نشوید.

امام سجاد(ع): منتظران ظهور امام مهدی(عج) برترین اهل هر زمان اند.

امام صادق(ع): در شب و روز، منتظر فرج مولایت باش، آنکه به ما ایمان آورد و سخن ما را تصدیق کند و منتظر امر(فرج) ما باشد همچون کسی است که زیر پرچم قائم به شهاد ت رسد. منتظر ظهور امام دوازدهم مانند کسی است که در رکاب پیامبر خدا شمشیر کشیده است و از ایشان دفاع می کند.

4- یاران امام زمان(عج):

امام علی(ع): یاران مهدی(عج) جوان اند و میانسالی در میان آنان نیست.

امام باقر(ع): امام زمان با همراهی 313 نفر- که راهبان شب و شیران روزاند- ظهور می کند.

امام صادق(ع): هر کس خوش دارد از یاران امام مهدی(عج) باشد باید منتظر باشد و پارسایی پیشه کند.

5- ظهور امام مهدی(عج):

امام حسین(ع): خداوند قائم ما را از پس پرده غیبت بیرون می آورد و آنگاه او از ستمگران انتقام می گیرد.

امام سجاد(ع): آنگاه که قائم ما قیام کند، خدا آفت را از شیعیان ما بزداید و دلهایشان را چون پاره های آهن(استوار) سازد.

امام مهدی(عج): منم که زمین را از عدالت لبریز می کنم، چنانکه از ستم آکنده است.

6- سخنان برگزیده ی امام مهدی(عج):

هر یک از شما باید کاری کند که با آن به محبت ما نزدیک شود.

هیچ چیز مانند نماز بینی شیطان را به خاطر نمی مالد.

من وصی آخرینم؛ به دست من، بلا از خانواده و شیعیانم دور می شود.

ما از همه ی خبرهای شما آگاهیم و چیزی از خبرهای شما از ما پنهان نیست.

برای تعجیل در فرح من بسیار دعا کنید، که فرج من فرج شما نیز است.

نگاهی گذرا به نیمه شعبان در ایران کهن

مراسم نیمه شعبان می تواند بازمانده جشن های کهن باشد. به عنوان مثال، ایرانیان پیش از اسلام معتقد بودند فرورهای نیاکان 10 روز به آغاز سال نو مانده برای سرکشی بازماندگان از آسمان فرود می آیند و تا آغاز سال جدید(10 شبانه روز) در خانمان پیشین خود به سر می برند. در این مدت زندگانی برای خشنودی فرورهای نیاکان خود غذاهای بودار می پزند و سخنان ناشایست به زبان نمی آورند و کاری نمی کنند که فرورهای از آنها ناراضی شوند. بعد از ظهور اسلام و گسترش آن در ایران، این عقاید و مراسم تغییر کرد و به روزهایی محدود شد از جمله جمعه آخر سال و شب های جمعه که مردم سر خاک مردگانشان می روند و میوه، نقل و شیرینی و خرما خیرات می کنند. نمونه های دیگر آن را می توان در عقاید مردم ایران در حال حاضر مشاهده کرد. از جمله در فارس مردم در شب نیمه شعبان روغن جوشی می پزند و آن را روی بام می گذارند و عقیده دارند که مردگان به صورت پرنده می شوند و بالای بام می آیند و نگاه می کنند که ببینند برایشان روغن جوشی درست کرده اند یا خیر و مردمان استان مرکزی عقیده دارند هر کس خیرات کنند و مردگان را از خود راضی کند، رستگار می شود و خداوند گناهان آنها را می بخشد و یا در استان های دیگر که همگی حاکی از این عقاید است.

عنصر اساسی در پیدایش هر عید و جشنی در میان ملت ها، حادثه ای سعادت بخش و مسرت انگیز که در بستر زمان افتاده، حدوث خود را از قبل و بعد آن متمایز می سازد و آن گاه مردم آن روز را عید نامیده متناسب با فرهنگ و آیین خود در طول قرون و اعصار سالروزش را گرامی می دارند. ویکتور ترنر، انسان شناس اسکاتلندی مناسک را شامل عمل ها، موضوع ها، رخداد ها و ارتباط هایی می دانست که با مرزهای نامشهود و مبهم برقرار شده و اغلب از طریق یک سنت شفاهی انتقال داده می شوند و اکثر این مناسک بر روی یک چارچوب اسطوره ای و دینی که زمینه های مناسبی برای تفسیر هستند، استوار خواهد شد. در فرهنگ اسلامی، این عنصر اساسی، نعمت نامیده می شود و هر انسان عاقلی خود را ملزم می داند احسان نعمت دهنده را سپاس گزارد. به همین دلیل یکی از روش های کلی دین اسلام در این مناسبت ها، تشریح عبادات و اعمال ویژه ای است که موجب نزدیکی بیشتر انسان به پروردگار عالم، نعمت دهنده حقیقی می شود.     

نیمه شعبان در اراک

در اراک تمام بازار را تیر کوبی می کنند یعنی هر مغازه دار روبه روی مغازه اش دو تا چاله به فاصله یک متر می کند و دو تا تیر و چوب می گذارد و بالای تیر ها را میخ سر کج می گذارند و دو سر تیر سوم را می گذارند روی میخ سر کج و بعد تیرها را با سیم به هم می بندند و یک طرف قالی را به تیر بالایی می کوبند و طرف دیگرش را به چارچوب در دکان می بندند، تیر های پایین را هم مثل تیر بالای قالی می کوبند. روی قالی های آویزان شده با پنبه می نویسند: بر منکر امام زمان لعنت

 یا

 یا صاحب الزمان به ظهورت شتاب کن******* عالم ز دست رفت تو پا در رکاب کن  

نیمه شعبان در برزک

در شهر برزک از بخش های تابعه کاشان در قدیم به علت نبودن برق، مردم با روشن کردن فانوس یا چراغ موشی، کوچه ها و خیابان ها را چراغانی می کردند. چراغ موشی که یک فیتیله داشت و با نفت یا روغن چراغ کار می کرد و چراغ بادی که همان چراغ فانوسی است و آن را برای چراغانی کوچه با چند چراغ بادی کنار هم قرار می دادند و به صورت خیلی زیبا برگزار می کردند، ولی اکنون با بستن طاق نصرت و چراغانی و آذین بستن با پارچه های رنگی و پرچم های امروزی این مراسم انجام می شود.

نیمه شعبان در یزد

در یزد 2 الی 3 روز که به چراغون مانده، مردم پسائی(آمادگی) چراغانی می گیرند. به این ترتیب که قالی، قالیچه، چراغ و وسایل لازم را فراهم می کنند تا هر موقع که خواستند آماده باشد، وقتی تدارکات حاضر شد، مغازه های خود را با انواع و اقسام قالی و قالیچه و چراغ های رنگارنگ تزیین می کنند. در بعضی از مغازه ها درویشی می بندد. برای بستن درویشی در وسط پیاده رو، اتاقی بزرگ همراه با چوب و تخته درست می کنند و این اتاق را به همراه قالی و قالیچه چراغانی می کنند و روی قالی ها این کلمات می نویسند: تولد امام زمان را به تمام شیعیان تبریک می گوییم.

وسایل تفریح از قبیل عروسک های کوکی، میمون و وسایل شادی آور فراهم می کنند و در آنجا به معرض نمایش می گذارند و مجلس روضه خوانی هم بر پا می کنند. به در بعضی از مغازه های قنادی کشکول می بندند به این طریق که اشیای قدیمی یعنی تعداد زیادی پارچه سفید، کشکول پوست آهو، تبر زین، به تسبیح و غیره که هر کدام نماد و نشانه ای از دعا و نیایش است به در و دیوار و روی پارچه سفید می بندند و بین آنها را با برگهای کاج و شمشاد می پوشانند و اکثرا صفحه شاد(( علی جویم، علی گویم)) را می گذرانند.

مردم نیز پول و نبات روی کشکول ها می اندازند. در بازار، بزازها برای چراغانی به سقف به صورت برعکس وسایل آویزان می کنند که این وسایل عبارتند از: یک سینی که در آن همه جور میوه ای مانند: سیب، انگور و انار قرار دارد. چند قدم دیگر که اقسام دیگر خوراکی ها مانند پنیر، سبزی و ماست است و در آنها کلمات(( یا علی)) یا ((یا امیر المومنین)) یا ((یا امام زمان)) نوشته شده؛ البته نکته جالب توجه آن است که تمام اشیاء به صورت واژگون از سقف آویزان هستند.

نیمه شعبان در فردوس

در فردوس رسم است که در نیمه شعبان در اتاق ها شمع روشن کنند. شخص معینی این کار را انجام می دهد و تعیین می کنند روشنایی اتاق ها و زوایای خانه چگونه باشد و این اشعار را زمزمه می کند: آتنا براتنا رحمتنا یا رب. تو به نیکی بنویس نامه اعمال مرا؛ زیرا معتقدند در این شب است که نامه اعمال در طول سال آینده برای فرد نوشته می شود.

روشن کحردن شمع هم از آن جهت است که صاحب زمان(عج) به تمام خانه ها و نقاط نظر می افکنند و باید همه جا روشن باشد و باید خیلی در این کار دقت کنند.

نیمه شعبان در قم

در قم نیز تیرکوبی می کنند و دور تا دور چهار سوق را چهار پایه هایی که روی هر یک از آن پارچه های سفید گلدار و 2 چراغ زنبوری کوچک و یک منقل کوچک که درونش اسفند است، می گذارند. پس از انجام کارهای کلی به خرده کاری ها می پردازند. مانند ملامین های چهار گوش کوچکی که به اندازه 10*10 که هر یک روی آن با خط سفید آیاتی چنین نوشته شده<< جاء الحق و ذهق الباطل>> یا قائم آل محمد(ص) و روی هر لامپ سبز رنگ این آیات را می نویسند و ملامین ها را نصب می کنند. در وسط چهار سوق تختی گذاشته اند که مردم دور آن جمع می شوند سپس بزغاله ای را که سر او را تا نیمه بریده اند، آماده کرده و 2 لوله پلاستیکی باریک از دهان و بینی وارد شکم او می کنند. ناگفته نماند که هم شکم او را خالی کرده و هم چیزی روی شکم او تا گردن می اندازند، سر لوله ها را از طرف دیگر بیرون می آورند و قلیانی جلوی بزغاله می گذارند و پکی به غلیان می زند و دودش را از لوله پلاستیکی بیرون می دهد به طوری که خیلی ها متوجه نمی شوند که این ساختگی است، چون دود از دهان و بینی بزغاله بیرون می آید. جمع شدن مردم، شور و هیجان خاصی به منظره چرغانی می دهد.

نیمه شعبان در قم

در قم نیز تیرکوبی می کنند و دور تا دور چهار سوق را چهار پایه هایی که روی هر یک از آن پارچه های سفید گلدار و 2 چراغ زنبوری کوچک و یک منقل کوچک که درونش اسفند است، می گذارند. پس از انجام کارهای کلی به خرده کاری ها می پردازند. مانند ملامین های چهار گوش کوچکی که به اندازه 10*10 که هر یک روی آن با خط سفید آیاتی چنین نوشته شده<< جاء الحق و ذهق الباطل>> یا قائم آل محمد(ص) و روی هر لامپ سبز رنگ این آیات را می نویسند و ملامین ها را نصب می کنند. در وسط چهار سوق تختی گذاشته اند که مردم دور آن جمع می شوند سپس بزغاله ای را که سر او را تا نیمه بریده اند، آماده کرده و 2 لوله پلاستیکی باریک از دهان و بینی وارد شکم او می کنند. ناگفته نماند که هم شکم او را خالی کرده و هم چیزی روی شکم او تا گردن می اندازند، سر لوله ها را از طرف دیگر بیرون می آورند و قلیانی جلوی بزغاله می گذارند و پکی به غلیان می زند و دودش را از لوله پلاستیکی بیرون می دهد به طوری که خیلی ها متوجه نمی شوند که این ساختگی است، چون دود از دهان و بینی بزغاله بیرون می آید. جمع شدن مردم، شور و هیجان خاصی به منظره چرغانی می دهد.