نام این شهر به سبب وجود سراب و رود قره سو از آنجا سرچشه می‌گیرد، روان (=سرروان) انتخاب شده‌است
آثار باستانی
غار قوری قلعه
تپه موسایی (5000 سال استقرار انسان در روانسر)
غار کولیان و غار سراب جاوری (آثار و ابزارسنگی‌های دوره نوسنگی)
گوردخمه(متعلق به دوران هخامنشی)
گورستان اسلامی (دورهٔ صفویان و قاجاریه)
تنها کارخانه توپ دست‌دوز ایران در شهر روانسر مستقر است که به ۳۰ استان و هزار شهر در ایران توپ دست‌دوز صادر می‌کند. سالانه حدود ۳۵۰ هزار توپ دست‌دوز در این شهر تولید می‌شود که تمام آنها توسط زنان تولید می‌شود
