همواره نزد افراد راههای انتقال ویروس HIV سوال برانگیز و ابـهـام آمـیـز بـوده اسـت در ایـن مـقـالـه به تفصیل راههای انـتـقـال یـافـــتن این ویروس و عواملی که موجب انتقال آن نمیگردند شرح داده شده است.
ویروس HIV چگونه انتقال می یابد
* تـمـاس مسـتقیم مـایـــعات و ترشحات آلوده بدن مانند:
مـنـی، تـرشحـات مــهبلی، شیر پستانها. یعنی ترشحات
آلوده به ویروس HIV می بایست مستقیما از طریق رگها، خراشها، زخمها و پارگیهای روی پوست و یا پوششهای مخاطی بدن همچون: چشمها، دهان، بینی، مهبل، مقعد و ذکر (آلت تناسلی مردان) وارد جریان خون فرد دیگر گردد.
1- آمیزش جنسی حفاظت نشده: اعم از آمیزش جنسی مهبلی، مقعدی و دهانی با فرد آلوده.
2-استفاده مشترک از سوزن سرنگهای آلوده و دیگر ابزارهای تزریق مواد مخدر.
3- انتقال از مادر آلوده به نوزاد در پیش از تولد، هنگام زایمان و یا شیر دهی.
4-دریافت خون و فرآورده های خونی آلوده (به ویژه در بیماران تالاسمی و هموفیلی)
نکات بسیار مهم:
* خطر انتقال ویروس HIV حین آمیزش مقعدی میتواند بیشتر از آمیزش مهبلی باشد. به این سبب که دیواره های مقعد بسیار نازک و پر از عروق خونی بوده و حین رابطه جنسی به آسانی دچار پارگی عروق و خونریزی میگردد.
* با آنکه خطر سرایت ویروس HIV حین تحریک جنسی از راه دهان از آمیزش مهبلی و مقعدی کمتر است اما از آنجایی که سرتاسر دهان از غشاء مخاطی پوشیده گردیده لذا هنگام تماس با مایع پیش منی، منی و ترشحات مهبلی میتواند سبب انتقال ویروس گردد. هر گونه بریدگی ناشی از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، زخمهای دهانی مانند تبخال و بیماریهای لثه ای این خطر را دو چندان میکند.
* در افرادی که مبتلا به بیماریهای آمیزشی دیگر (مانند سوزاک، کلامیدیا، سیفلیس و تبخالهای ناحیه تناسلی) نیز میباشند خطر انتقال ویروس HIV دو چندان میگردد.
* اغلب اوقات در فرد آلوده به ویروس HIV هیچگونه نشانه و علامت ظاهری دال بر آلوده بودن وی وجود ندارد.
* احتمال انتقال آلودگی در هر بار آمیزش ار طریق آمیزش مهبلی از مرد به زن 2 برابر احتمال انتقال از زن به مرد میباشد.
* ویروس HIV قادر است تا چندین روز در مقادیر اندک باقی مانده خون درون سوزن سرنگ زنده بماند.
اما ویروس HIV از چه راههایی منتقل نمیگردد:
1- بوسیدن و روبوسی: با وجودی که در بزاق افراد آلوده مقادیر اندکی ویروس HIV موجود میباشد اما تاکنون موردی مبنی بر آلوده شدن فردی از این طریق گزارش نگردیده است. اما در صورتی که فرد آلوده دچار ضایعات و زخمهای دهانی مانند تبخال باشد و یا لثه های ناسالمی داشته باشد (دارای خونریزی) بوسیدن عمیق ممکن است خطر آفرین باشد.
2- غلظت بالای ویروس HIV در محیط آزمایشگاهی و تحت شرایط خاص (رطوبت و دمای مناسب و ثابت) قادر است تا 15 روز خارج از بدن انسان زنده مانده و قدرت آلوده کنندگی خود را حفظ کند. اما در شرایط عادی و محیط خارج از آزمایشگاه ویروس HIV بسیار آسیب پذیر بوده و توسط آب داغ، صابون، الکل و کلر از بین میرود.
3- ویروس HIV از طریق نیش پشه و یا سایر حشرات قابل سرایت نیست. از آنجایی که این ویروس در بدن پشه قادر به حیات نیست. سایر حشرات مانند: کنه، شپش، ساس، مگس و زنبور نیز قادر به انتقال این ویروس نیستند.
4- شنا در استخر های عمومی و یا استفاده از جکوزی: خود آب داغ و همچنین مواد ضدعفونی کننده داخل آب استخرها (کلر) فورا ویروس HIV را نابود میکنند.
5- تماس با حیوانات خانگی. ویروس HIV تنها بوسیله انسانها قابل سرایت میباشد. بنابراین حیوانات اهلی و خانگی تهدید بشمار نمی آیند.
6- در تماسهای روزمره مانند: در آغوش گرفتن، دست دادن، تماسهای سطحی مانند لمس بدن فرد و یا لمس اشیاء متعلق به فرد آلوده، تماسهای فیزیکی مانند کشتی گرفتن سبب انتقال این ویروس نمیگردد.
7- به اشتراک گذاردن البسه، غذا و ظروف غذا (لیوان، بشقاب، قاشق و چنگال، کارد) و استفاده از توالت عمومی موجب سرایت ویروس HIV نمیگردد.
8-ویروس HIV از طریق هوا، ب و غذا منتقل نمی گردد.
9- تتو (خالکوبی) کردن، الکترولیز کردن، تراشیدن مو و سوراخ کردن گوش نیز در صورتی که سوزن و دیگر ابزارهای مربوط به آنها پیش از استفاده کاملا استریل شده باشند (البته سوزن نو) جای نگرانی نیست. در آرایشگاهها حتما از نو بودن و غیر مستعمل بودن تیغ خود تراش اطمینان حاصل کنید.
10-استفاده از مسواک مشترک نیز در صورتی که در موهای آن خون باقی مانده باشد میتواند خطر آفرین باشد. بنابراین هرگز از مسواک مشترک استفاده نکنید.
11-از طریق سایر ترشحات و مایعات بدن فرد آلوده مانند ادرار، بزاق دهان (آب دهان)، استفراغ، اشک، عطسه، سرفه، مدفوع و عرق تا زمانی که در آنها خون مشاهده نگردیده است خطر انتقال ویروس HIV وجود ندارد.
12-در دندانپزشکی ها حتما از استریل بودن و ضد عفونی بودن کامل وسایل مورد استفاده اطمینان حاصل کنید.