نارسايي‌ مزمن‌ كليه‌

اطلاعات‌ اوليه‌

توضيح‌ كلي‌

علايم‌ شايع‌

علل‌

عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر

پيشگيري‌

عواقب‌ موردانتظار

عوارض‌ احتمالي‌

درمان‌

اصول‌ كلي‌

داروها

فعاليت‌

رژيم‌ غذايي‌

در اين‌ شرايط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نماييد

اطلاعات‌ اوليه‌

توضيح‌ كلي‌

نارسايي‌ مزمن‌ كليه‌ ناتواني‌ كليه‌ها در دفع‌ مواد زايد بدن‌. در حالت‌ طبيعي‌ كليه‌ها به‌ دفع‌ مواد زايد بدن‌ كمك‌ كرده‌ و در صورت‌ نارسايي‌ آنها، مواد زايد در بدن‌ تجمع‌يافته‌ و باعث‌ ايجاد علايمي‌ با شدت‌ متغير مي‌گردند. نارسايي‌ مزمن‌ كليه‌ معمولاً به‌طور تدريجي‌ بروز مي‌كند.

علايم‌ شايع‌

تا هنگامي‌ كه‌ 75%-60% قدرت‌ تصفيه‌ كليه‌ها از دست‌ نرفته‌ باشد، نارسايي‌ مزمن‌ كليه‌ علامتي‌ نداشته‌ يا علايم‌ اندكي‌ دارد. پس‌ از آن‌ يك‌ يا چند مورد از علايم‌ زير ممكن‌ است‌ وجود داشته‌ باشد: بيحالي‌، گيجي‌ و خواب‌آلودگي‌ فشار خون‌ بالا كوتاهي‌ نفس‌ بوي‌ بد تنفس‌ خونريزي‌ و التهاب‌ لثه‌ و زخم‌هاي‌ دهاني‌ درد شكم‌ خارش‌ پوست‌ كرختي‌، گزگز و سوزش‌ ساق‌ و پا انقباضات‌ عضلاني‌ كاهش‌ ميل‌ جنسي‌ قطع‌ قاعدگي‌ خونريزي‌ غيرمعمول‌ كم‌خوني‌، با علايم‌ رنگ‌پريدگي‌ و خستگي‌ درد عضلاني‌ و استخواني‌؛ بروز آسان‌ شكستگي‌ استخواني‌

علل‌

بيماري‌هاي‌ كلاژن‌، نظير لوپوس‌ اريتماتوي‌ منتشر گلومرولونفريت‌ مزمن‌ عفونت‌هاي‌ مزمن‌ مجاري‌ ادرار ناهنجاري‌هاي‌ مادرزادي‌ كليه‌، نظير بيماري‌ كليه‌ پلي‌كيستيك‌ آسيب‌ كليه‌ در اثر ديابت‌ شيرين‌ انسداد مجاري‌ ادرار مسموميت‌ با بسياري‌ از داروها و مواد شيميايي‌، به‌خصوص‌ فناستين‌ يا استرپتومايسين‌ بيماري‌هاي‌ عروق‌ خوني‌، نظير تصلب‌ شريان‌هاي‌ داخل‌ كليه‌ يا منتهي‌ به‌ كليه‌

عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر

همه‌ موارد ذكرشده‌ در قسمت‌ «علل‌»

پيشگيري‌

اقدام‌ به‌ درمان‌ طبي‌ بيماري‌هاي‌ زمينه‌اي‌ منجر به‌ نارسايي‌ كليه‌ قبل‌ از اينكه‌ تا اين‌ حد پيشرفته‌ گردند.

عواقب‌ موردانتظار

پيوند كليه‌ گاهي‌ مي‌تواند براي‌ بيماران‌ جوانتر علاج‌بخش‌ باشد. در غير اين‌ حالت‌، نارسايي‌ كليه‌ به‌تدريج‌ پيشرفت‌ مي‌نمايد، اگرچه‌ در صورت‌ پايدار شدن‌ وضعيت‌ بيمار، طول‌ عمر نزديك‌ طبيعي‌ محتمل‌ است‌. دياليز مي‌تواند كيفيت‌ زندگي‌ بيماران‌ را بهتر كرده‌ و طول‌ عمر آنها را تا چند سال‌ افزايش‌ دهد.

عوارض‌ احتمالي‌

پريكارديت‌ ميوكارديت‌ پنوموني پانكراتيت‌ كمبود هورموني‌ عدم‌ تعادل‌ آب‌ و الكتروليت‌ زخم‌هاي‌ گوارشي‌

درمان‌

اصول‌ كلي‌

- آزمون‌هاي‌ تشخيصي‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمايش‌ شمارش‌ سلول‌هاي‌ خون‌، آزمايش‌هاي‌ خون‌ و ادرار براي‌ ارزيابي‌ عملكرد كليه‌ و وضعيت‌ آب‌ و الكتروليت‌؛ نوار قلب‌ (روشي‌ براي‌ شناسايي‌ بيماري‌هاي‌ قلبي‌ از طريق‌ ارزيابي‌ فعاليت‌ الكتريكي‌ قلب‌)؛ نمونه‌برداري‌ سوزني‌ كليه‌؛ راديوگرافي‌ شكم‌، كليه‌ها، حالب‌ها و مثانه‌ براي‌ شناسايي‌ سنگ‌ كليه‌ باشد. - جراحي‌ در مواردي‌ كه‌ علت‌ زمينه‌ساز نارسايي‌ با جراحي‌ قابل‌ اصلاح‌ باشد، توصيه‌ مي‌گردد. - بستري‌ فوري‌ در بيمارستان‌ جهت‌ اصلاح‌ وضعيت‌ آب‌ و الكتروليت‌ و دياليز گاهي‌ ضرورت‌ مي‌يابد. - درمان‌ باتوجه‌ به‌ علت‌ زمينه‌ساز نارسايي‌ كليه‌ تعيين‌ مي‌شود. - دياليز (روش‌ مصنوعي‌ دفع‌ مواد زايد خون‌) تا هنگام‌ بهبود عملكرد كليه‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد. - در اين‌ بيماران‌ اندازه‌گيري‌ و ثبت‌ روزانه‌ وزن‌ توصيه‌ مي‌شود. - اين‌ بيماران‌ بايد مقدار مايعات‌ مصرفي‌ و ادرار دفعي‌ در هر روز را اندازه‌گيري‌ كنند. مقادير اندازه‌گيري‌شده‌ بايد ثبت‌ گردد و هنگام‌ مراجعه‌ به‌ پزشك‌ با وي‌ در ميان‌ گذاشته‌ شود. مقدار ادرار دفعي‌ روزانه‌ بايد 2500 ميلي‌ليتر يا بيشتر باشد. اگر مقدار ادرار روزانه‌ كمتر از اين‌ ميزان‌ باشد، بيمار بايد مقدار مايعات‌ مصرفي‌ روزانه‌ را تا ميزان‌ حداكثر 800 ميلي‌ليتر بيش‌ از مقدار ادرار روزانه‌ كاهش‌ دهد. به‌عنوان‌ مثال‌، اگر مقدار ادرار در 24 ساعت‌، 2000 ميلي‌ليتر باشد، مقدار مايعات‌ مصرفي‌ در 24 ساعت‌ آينده‌ نبايد بيش‌ از 2800 ميلي‌ليتر باشد.

داروها

داروهاي‌ ادرارآور (ديورتيك‌) براي‌ كاهش‌ احتباس‌ مايعات‌ مكمل‌هاي‌ آهن‌ و اسيدفوليك‌ جهت‌ كم‌خوني‌ داروهاي‌ ملين‌ براي‌ جلوگيري‌ از يبوست‌ ديژيتال‌ براي‌ نارسايي‌ احتقاني‌ قلب‌

فعاليت‌

فعاليت‌ خود را كاهش‌ دهيد. از تحرك‌ بيش‌ از حد اجتناب‌ كرده‌ و خود را زياد خسته‌ نكنيد. خواب‌ شبانه‌ را افزايش‌ داده‌ و در طي‌ روز نيز زمان‌هايي‌ را براي‌ استراحت‌ در نظر بگيريد. اگر مجبور به‌ استراحت‌ دايم‌ در بستر هستيد، به‌منظور پيشگيري‌ از لخته‌ شدن‌ خون‌ در وريدهاي‌ اندام‌ تحتاني‌، ساق‌ پا را به‌طور مكرر خم‌ و راست‌ كنيد.

رژيم‌ غذايي‌

از يك‌ رژيم‌ غذايي‌ كم‌نمك‌، كم‌پتاسيم‌، كم‌پروتئين‌ و پرفيبر استفاده‌ كنيد. رژيم‌ غذايي‌ را به‌صورت‌ وعده‌هاي‌ غذايي‌ پركالري‌، كم‌حجم‌ و متعدد برنامه‌ريزي‌ كنيد.