این روزها آمار زیادی مبنی بر افزایش انواع سرطان دستگاه گوارش در کشور به گوش می‌رسد که به نظر می‌رسد در این میان انواع مختلف سرطان معده در صدر قرار دارد. چه عاملی باعث افزایش این بیماری است و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
اردبیلی‌ها مراقب باشند
دکتر ناصر ابراهیم‌دریانی فوق‌تخصص گوارش و کبد
پیش از این شایع‌ترین سرطان دستگاه گوارش، مربوط به مری بود که معمولا در کمربند خزر دیده می‌شد اما امروزه معده شایع‌ترین سرطان دستگاه گوارش محسوب می‌شود که بیشتر مردم منطقه اردبیل را درگیر می‌کند. در آماری که در سال 2000 در ایران داده شد شایع‌ترین علل مرگ حوادث مغزی و عروقی بود که حدود 50 درصد را شامل می‌شد و بعد از آن حوادث ناشی از تصادفات 17 درصد مرگ و میر را شامل می‌شد و بعد از این دو عامل سرطان قرار داشت در حالی که در کشورهای غربی سرطان بعد از حوادث قلبی و مغزی قرار دارد. میزان مرگ سالانه بر اثر سرطان 36 هزار نفر است. 22 درصد علل مرگ در ایران ناشی از سرطان معده است. در بررسی که در سال 2000 انجام شده از نظر شیوع سرطان‌های دستگاه گوارش سرطان معده در صدر قرار دارد و بعد از آن سرطان روده بزرگ و بعد سرطان کبد و سپس سرطان لوزالمعده قرار دارد. سازمان جهانی بهداشت تقسیم‌بندی‌اي دارد که می‌گوید اگر از هر 100هزار مرگی که بر اثر سرطان در جایی اتفاق می‌افتد بیش از 30 مورد بر اثر سرطان معده باشد آن منطقه، منطقه پرخطر است. در اردبیل از هر 100 هزار مرگ بر اثر سرطان 10 مورد مربوط به سرطان معده است. این نشان می‌دهد که شیوع بالایی از این بیماری را در این منطقه شاهد هستیم.
غذاهای شور مقصر است
عـــوامل ژنتیـک ومحیـطی‌در ایـن سـرطان معده دخیل است. در صـدر عــوامل محیطی می‌توان به غذاهای شور و پرنمک همچنین غذاهای دودی اشاره کرد. البته نگهدارنده‌های غذا که حاوی نیتریت هستند یکی از مواد سمی است که نیتروز آمین تولید می‌کند که ماده‌ای سرطان‌زاست. استفاده از نيترات‌ها به‌عنوان كود شيميايي كه پاي بوته سيب‌زميني و سبزي‌ها براي رشد سريع ريخته مي‌شود در آنها ذخيره شده و وارد بدن مي‌شود. از آنجاکه در دوره گذشته یخچال استفاده نمی‌شد گوشت را نمک می‌زدند که همین ایجاد نیتروز آمین می‌کرد اما امروزه استفاده ناکافی از میوه‌ها و سبزی‌های حاوی آنتی‌اکسیدان و استفاده از غذاهای آماده را شاید بتوان درصدر علل سرطان معده قرار داد.
هلیکوباکتر پیلوری را جدی بگیرید
باکتری هلیکوباکترپیلوری عامل اصلی زخم معده است و آمار مبتلایان آن در ایران درصد بسیار بالایی دارد. این میکروب در همه ایجاد سرطان نمی‌کند. هر چه سن بالاتر می‌رود احتمال گرفتار شدن فرد به این میکروب بیشتر می‌شود به گونه‌ای که 80 درصد از افراد بالای 50 سال به نوعی با آن درگیرند. اگر فردی در بستگان درجه اول خود سابقه سرطان معده داشته باشد و میکروب هلیکوباکترپیلوری را هم داشته باشد باید این میکروب در او از بین برود تا احتمال سرطان در او کاهش پیدا کند.
مراقب این علائم باشید
در مراحل اولیه سرطان معده علائمی مانند سوءهاضمه و ناراحتی معده، احساس پری پس از خوردن غذا، دل‌آشوبه ملایم، بی‌اشتهایی و سوزش معده وجود دارد اما در مراحل پیشرفته‌تر وجود خون در ادرار، حالت تهوع، کاهش وزن به دلایل نامعلوم، درد معده، زردی و دشواری در بلع غذا اتفاق می‌افتد. هرگونه علامت درد، نفخ، سوء هاضمه، کم‌خونی و استفراغ باید از نظر سرطان معده در سنین بالا مورد آزمایش قرار گیرد چرا که مراحل اولیه این بیماری بدون علامت است.
مردها باید بیشتر مراقب باشند
در میان افراد مختلف، آنهایی که چاق هستند و از نظر جنسیت هم مردها بیشتر از زن‌ها احتمال ابتلا به سرطان معده را دارند. از نظر سن برخي سرطان‌ها در دوران خاصي از زندگي رشد پيدا مي‌كنند (مانند تومورهاي خاص كودكي) اما با افزايش سن، برخي از سرطان‌ها حداكثر ميزان بروز خود را نشان مي‌دهند. در مورد سرطان معده نیز احتمال شیوع از 50 سالگی به بعد افزایش پیدا می‌کند.
