شاید شما هم از آن دسته والدین باشید که باسرگرم شدن کودکانتان در تنهایی خویش خوشحال هستند و می گویند؛ بهتر است که بچه ها را هر طور شده درخانه نگه داشت تا با دوستان مختلف رفت و آمد نداشته باشند.
آری همین سکوت و بی سر و صدایی کودکان و نوجوانان در برابر رایانه ممکن است باعث عوارض جبران ناپذیری گردد.
گرچه بسیاری ازکارشناسان تربیتی معتقدند که بازی های رایانه ای می تواند اثرات مثبتی مانند تکامل شخصیت و رفتار، پرورش استعدادها، ایجاد خلاقیت، پرورش تمرکز و دقت، افزایش بهره هوشی، گسترش جهان بینی، تقویت ذوق هنری، آموزش مفاهیم پیچیده، انتقال فرهنگ و غیره را به همراه داشته باشند، اما متأسفانه می شنویم که هر از گاهی اخباری از مناطق مختلف جهان به گوش می رسد که فلان نوجوان به دلیل این که مثلا 15 ساعت بدون وقفه مشغول بازی با کامپیوتر بود، دچار حمله های عصبی شد و کارش به بیمارستان کشیده است!
آیا چنین مواردی می تواند دلیلی بر نفی عملکرد مثبت بازی های کامپیوتری باشد؟ 15 ساعت رانندگی مداوم نیز می تواند هر انسانی را از پای درآورد. آیا به این دلیل می توان گفت رانندگی، سر تا سر مضر و منفی است؟
امروزه جامعه شناسان به تأثیرات مثبت بازی های کامپیوتری بر رفتارهای فردی و اجتماعی افراد پی برده اند. دنیای بازی های رایانه ای سرشار از شگفتی هاست. جایی که کودکان را تا مرز تحقق رویاها می برد و آنان در دنیایی هیجان انگیز و پر ماجرا رها می شوند.
در این دنیای مجازی کودکان در عین پیروز شدن، شکست می خورند و در عین آزاد بودن در جبر قرار می گیرند. یادآوری این موضوع مهم است که اعلام شود منظور از بازی های رایانه ای بازی های استاندارد است. یکی از راه های رشد و توسعه قوه خلاقیت و ابداع در کودکان پرداختن به فعالیت هایی همچون رایانه و بازی های رایانه ای استاندارد است که خود حاصل خلاقیت مغز آدمی می باشد.
بنابراین، این قوه را در کودکان تقویت می کند؛ ولی به دلایلی مانند: عدم آموزش صحیح به کودکان و نوجوانان، معرفی بازی های رایانه ای و انواع آن به طور غیر صحیح، آشنا نبودن کاربران به زبان رایانه و ... اهداف بازی های رایانه ای به درستی شناخته نشده است و کودکان در عمل به سمت بازی هایی سوق داده شده اند که اثرات زیان باری دارند. بازی های غیراستاندارد رایانه ای در ایجاد و بروز پرخاشگری بسیارمۆثر است ومی توانند پرخاشگری را در کودکان بالا ببرد.
این گونه بازی ها می تواند در بروز رفتارهای ضد اجتماعی و ناسازگاری مۆثر باشند و موجب اضطراب فرد گردند. چنین بازی هایی باعث وسواس، رفتارهای اعتیاد گونه، غیرانسانی شدن بازی کنندگان، رشد رفتارهای ضد اجتماعی، خالی شدن عواطف و مشکلات سلامتی می شوند.
از آن جا که بررسی نوع بازی های رایانه ای کودکان و نوجوانان نشان می دهد که اغلب بازی ها از نوع خشن ( Action ) می باشد. نتایج تحقیقات مارک گریفینس (1997) نشان داد: در میان بازی های رایانه ای خشن از هر پنج بازی، که برای کودکان شش سال و بالاتر مناسب تشخیص داده شده است، در سه بازی به ازای کشتن یا صدمه زدن به کاراکتر رایانه ای امتیاز کسب می شود.
یکی از خطرناک‌ترین اثرات منفی بازی‌های رایانه‌ای ”اعتیاد“ به این بازی ها است که بیش از هر چیز کودکان و خصوصاً نوجوانان را تهدید می‌کند. این تهدید آن قدر جدی است که گاه منجر به مرگ می‌شود.
اعتیاد (ADDICTION) :
یعنی عادت کردن و خوگرفتن به چیزی! این حالت معمولاٌ خودکار ، بدون تفکر و اندیشه صورت می پذیرد . بیشتر ما فکر می کنیم که تنها وابستگی به مواد مخدر اعتیاد است.
اما باید بدانید که عادت به هر چیز دیگر به غیر از مواد هم چون بازی های رایانه ای نیز اعتیاد محسوب می شود. این رفتار با تأثیر روی وظایف سیستم اعصاب مرکزی موجب تغییر در رفتار شخص ( مانند: سرخوشی، کیف، خشم، عصبانیت و...) اختلال در خلق و خوی ( اضطراب، افسردگی و...) اختلال در قضاوت و شعور (فراموشی و بی توجهی ) می گردد.
وابستگی روانی نیز حالتی است که در آن فرد از نظر روانی و عاطفی به آن حالت وابسته می شود و با وجودی که نتایج سوء آن را می داند، احتیاج دارد که به آن حالت ادامه دهد.
به عبارت دیگر وابستگی یک نوع اختلال با تظاهرات رفتاری، شناختی و جسمانی است که باعث می گردد شخص آن حالت را به دیگر رفتارها ترجیح دهد. با نگاهی به تأثیرات بازی‌های رایانه‌ای بر نوجوانان، علاقه و استقبال از بازی‌های رایانه ای به حدی است که به گفته کارشناسان نیمی از رایانه‌های شخصی بیشتر برای بازی کردن خریداری می‌شوند!؟ و این یعنی وابستگی به بازی!
بازار داغ بازی رایانه، بازار سیاه وسیعی در سطح کشور به وجود آورده است که به دلیل عدم وجود قانون کپی‌رایت، عناوین متنوع بازی‌های تولید کشورهای دیگر با قیمتی نازل در بازار عرضه می‌شوند، که در این صورت انواع صحنه های مبتذل فرهنگی در دل چنین بازی هایی وارد خانه ها می شود. چه بسا اکثر والدین باخیال این که سرگرمی فرزندشان را در خانه فراهم ساخته انداز این موضوع بی خبر هستند که وی با تعداد زیادی از لغات رکیک انگلیسی، رفتارهای خشن ضد فرهنگی و حتی بسیاری تصاویر برهنه و مستهجن آشنا می شوند؟
پرخاشگری، شرط‌بندی، کم‌شدن علاقه به فعالیت‌های بدنی و اجتماعی، فرار از مدرسه، دزدی برای تهیه پول بازی، صرف پول تغذیه برای بازی، گوشه‌گیری و آسیب بینایی کاربران و ده‌ها مورد مخرب دیگر از عوامل اعتیاد به چنین بازی هایی است.
انجام این بازی ها، اسباب خانه‌نشینی نوجوانان را فراهم می سازد، این امر می‌تواند منجر به بروز چاقی و گاهی سوء تغذیه گردد که به نوعی مشکل زیستی محسوب می‌شود و آسیب‌های مختلف دیگری را در پی خواهد داشت.
به نقل از پانا
