جهت انتخاب دوچرخه باید ابتدا رشته مورد علاقه خود را پیدا کنید . در اینجا ما دوچرخه های مرتبط با دوچرخه سواری کوهستان می پردازیم . عده زیادی از مردم دوچرخه های کوهستان را به سبب استحکام بیشتر نسبت به سایر دوچرخه ها انتخاب می کنند و در مسیرهای غیر کوهستانی استفاده می کنند . این کار سبب صرف انژی زیاد و بیهوده می گردد و کارائی و لذت استفاده از دوچرخه را در فرد کم می کند . به طور مثال اگر فردی قصد استفاده از دوچرخه در مسیرهای فقط آسفالت دارد باید دوچرخه جاده یا کورسی بگیرد شاید استحکام پائین آن چرخها در مواجه با چالها و شکاف آسفالت او را از این چرخها گریزان کند . مدلهای از دوچرخها مشهور به هایبیرید جهت استفاده چند منظوره طراحی گشته که لاستیک آنها ما بین کورسی و کوهستان و می توان در جاده های خاکی البته جادهای خاکی صاف و آسفالت از آنها استفاده کرد و یا مدلهای توریستی که دارای کیف در جلو وعقب چرخ می باشد .
زیاد بودن کمک فنر در قسمتهای مختلف یک دوچرخه نشان از راحتی آن ندارد و بسته به رشته خاصش باید انتخاب شود . سازند گان و عرضه کنندگان دوچرخه های متفرقه به منظور جلب توجه مشتریان نا آگاه از انواع کمک فنر در قسمتهای مختلف دوچرخه اعم از زیر زین یا زیر کرپی یا کمک فنر در جلو و عقب چرخ استفاده می کنند ، زیاد بودن کمک فنر در رشته دانهیل خوب است که قصد حرکت در سراشیبی را دارد البته دوچرخه با استاندار بالا نه دوچرخه های متفرقه و اینکه این دوچرخه ها با این کمک فنرهای مختلف در سربالایها و حتی استفاده شهری سبب اتلاف انرژی فرد شده و موجبات نارضایتی و دلسردیش را فراهم می کند .
دوچرخه کوهستان تنها وسیله نقلیه است که با آن می توان بدون هیچ آلودگی زیست محیطی به عمق مناطق بکر طبیعی نفوذ کرد و از مناظر آن لذت ببرید. پس در انتخاب خود دقت کنید و این را بدانید که هرچه پول بیشتری برای خرید دوچرخه مناسب کنار بگذارید در درجه اول لذت و کارائی آن برای شما بیشتر می گردد البته تا حد معقولی که بیش از آن نیاز نیست .
رشته های رایج در دوچرخه کوهستان (MTB) شامل کراس کانتری (CROSS COUNTRY ) یا سربالای و دان هیل (DOWNHILL )یا سراشیبی می باشد.
دوچرخه های کراس کانتری (XC) عمدتا" باید سبک بوده و دارای کمک فنر در جلو باشند البته کمک فنر در عقب اگر قابل قفل شدن باشد و وزن چرخ را نیز زیاد نکند بهتر می باشد چرا که بعد از هر سربالائی ؛ سرپایئنی نیز هست . منتها با توجه به وقت وزمانی که در طی کردن سربالئی طی می کنیم خیلی ها ترجیح می دهند دوچرخه کراس کانتری خوب داشته باشند .
دوچرخه های دان هیل(DH) به سبب اینکه کنترلش از دست فرد در سرپاینی زود خارج نشود باید سنگین بوده دارای استحکام زیاد در اثر برخود با موانع طبیعی را داشته و ترمزهای قوی مانند دیسک را دارا باشد . با توجه به جنبه استحکام و ایمنی این گونه چرخها لازم است که از بهترین لوازم و تنه استفاده کرد و دوچرخه های که شبیه بوده ولی استحکام لازمه ندارد به مانند دوچرخه های چینی یه سبب خطراتی که می تواند برای جان ما داشته باشد استفاده نکرد . البته این رشته نیاز به ابزار و پوشاک خاص خود دارد و فرد باید در درجه بالا مهارت تجربی باشد و از همه بالاتر جسارت این کار را داشته باشد ، چه بسا افرادی هستند که توانائی تهیه امکانات خوب را دارند ولی جسارت لازم را ندارند . در ضمن برای شروع پیشنهاد می شود با دوچرخه های کراس کانتری استفاده کرد و به تدریج وارد این رشته شوید.
دوچرخه های دو منظوره (freeride ) برای استفاده در همه حالتها طراحی شده ولی کارائی خاص دوچرخه های کراس کانتری و دان هیل را ندارد به طوری که در سربالای سرعت دوچرخه کراس کانتری را ندارد و در سرپاینی به راحتی و اطمینان دان هیل نیست . در کل مناسب تورهای چند روزه مناطق کوهستانی می باشد چرا که با همه گونه مسیر مواجهیم .
خرید دوچرخه
اگر اولین تجربه دوچرخه کوهستان را می خواهید داشته باشید پس لازم نیست در همان ابتدا دوچرخه گران قیمت بخرید ولی در عین حال باید به یک حداقلی برسید تا استاندارد های لازم را داشته باشد تا شما از دوچرخه سواری دلسرد نشده و بدون کمترین اتلاف انرژی خصوصا که تازه کار می باشید بتوانید از دوچرخه سواری خود لذت ببرید .
آنچه که می تواند در خرید دوچرخه مهم باشد هدف و انگیزه شما از خرید دوچرخه چه می تواند باشد تا نسبت به آن برنامه ریزی کنید . در هر صورت یا جنسی را نخرید یا سعی در تهیه جنس خوب داشته باشید تا لذت استفاده از آن برای شما بیشتر روشن شود ، حتی اگر توانائی خرید جنس نو ندارید ، از آنجا که دوچرخه های مرغوب در صورت استفاده و دست دوم شدن باز کارائی داشته و ارزنده می باشند می توانند با صلاح دید خبرگان این رشته از آن مدلها خریداری کنید و وارد این رشته هیجان انگیز شوید . این را مطمئن باشد در صورت آشکار شدن مزایا و کارکردهای دوچرخه کوهستان در مدت کوتاهی سعی در ارتقا دوچرخه خود خواهید کرد .
دوچرخه به علت اینکه مستقیما با انرژی و توانائی شما به حرکت در می آید پس باید روان و بدون کمترین ایراد و دارای کمترین بخش اتلاف انرژی ساخته شده باشد و اینجاست که بهترین متخصصین دنیا همپا با صنایع بزرگ و تحقیقات گسترده و پیچیده را انجام می دهند و هر سال نو آوریهای جدیدی در این رشته عرضه می کنند . از آنجا که نوع آوریهای روز دنیا برای راحتی کاربران عرضه شده و اینکه ارتباط مستقیم با صرف انرژی توسط فرد را دارد و به مانند یک نوع آوری در کامپیوتر یا خودرو نیست که کمتر محسوس باشد ، بنابراین بهره گیری از بهترین لوازم تا حد معقولی موجب دوچرخه سواری با لذت و امنیت شده و در صورت اثبات این حقیقت حاضرید هر مبلغی را در حد مقدوراتتان بپردازید .
سایز دوچرخه :در ابتدا باید دوچرخه را انتخاب کرده باشید تا به اندازه شما باشد . تمامی دوچرخه ها مرغوب در هر مدل حداقل 3 تا 5 سایز دارند و هر یک به روش خاصی سایز بندی را مشخص می کنند به طوری که یک کارخانه سایز را با S,M,L,XL,XXL تفکیک می کند که Sنشانه SMALL و M نشانه MEDIUM و L نشانه LARGE و XL نشانه XLARGE بوده و هر فرد بسته به قدش باید انتخاب کند . یا براساس اینچ از 15 و 17 و 19 و 21 تقسیم بندی می کنند و یا سانتیمتر 41 و43 و 46 و51 تقسیم می کنند . حال این سایزها از کجا بدست می آید و چگونه می شود در صورت عدم وجود سایز بر روی تنه آنرا پیدا کنیم . برای این کار می توانید با یک متر فاصله توپی تنه تا بست لوله زین را حساب کنید که اگر به اینچ متر کرده باشید به یکی از اعداد 15 یا 17 یا 19 یا بیشتر می رسید و یا به سانتیمتر حساب کنید که به اعداد 43 یا 46 یا 51 یا بیشتر می رسید . به طور مثال فردی با قد 170 سانتیمتر باید سایز 46 سانتیمتر یا 19 اینچ یا M, L را انتخاب کند . البته توجه به سایز گاه از مدلی به مدل دیگر فرق می کند چه بسا در یک مدل سایز L برای شما مناسب بوده و در یک مدل بالاتر سایز Mبرای شما مناسب باشد و شما بهتر بتوانید آنرا کنترل کنید .یکی از معیارهای انتخاب این است که فرد ایستاده و دوچرخه بین دو پایش قرار می گیرد و باید حداقل 2 تا 4 انگشت تنه با فاق شما فاصله داشته باشد که اگر به تنه چسبیده باشید و باید روی انگشتان پای خود باستید پس آن تنه بلند است و اگر فاصله انگشتان زیاد باشد آن تنه کوتاه است . تنه های کوتاه معمولا کنترلشان بهتر است ولی این خاصیت در سراشیبی خوب است و در سر بالایی باعث خستگی شما می شود و خود را عادت بدهید تنه به سایز بدنتان سوار شوید . این نکته را توجه کنید که گاه فروشندگان به دلیل اینکه سایز مناسب شما را ندارند سعی می کنند تا دوچرخه موجود در مغازه خود را به شما بفروشند ولی به هیچ عنوان اگر تنها مدل مرغوب باقی مانده در بازار هم باشد آنرا نخرید ، تصور کنید شما کفش غیر سایز پا خود را تهیه می کنید و این انتخاب هم به مانند آن است شاید در ابتدا چندان متوجه تاثیر انتخاب بدتان نشوید ولی در استفاده طولانی باعث آسیب به بدنتان می شود . آسیب به کمر و زانو و ... از آن جمله خواهد بود .
مهمترین قسمت یک دوچرخه تنه آن می باشد که باید محکم بوده و در طراحی فنی آن به صورتی باشد که انرژی دوچرخه سوار را هدر ندهد . بنابرین توصیه می شود از برخی مدلهای سازندگان معتبر داخلی یا شرکتهای وارد کننده معتبر با خدمات پس از فروش خرید کنید . دوچرخه های متفرقه که اکثر آنها چینی می باشند ظاهری فریبنده دارد ولی در عمل قابل قیاس با دیگر دوچرخه ها نیستند . شما اگر یک تنه خوب داشته باشد ، بعدها می توانید سایر لوازمات را ارتقا بدهید ولی هیچ گاه به فکر ارتقا لوازم در یک تنه ضعیف و نامرغوب و کم ارزش نباشید ، وسیله ای که پایه اصلیش ایراد دارد ارزش هزینه ندارد پس به خرید یک تنه خوب فکر کنید ، البته تنه تمامی سازندگان معتبر دوچرخه خوب بوده ولی هر تنه با توجه به لوازم عرضه شده بر روی همان چرخ ارزنده است و سازندگان برای لوازم مرغوب تنه با قابلیت ویژه آن لوازم ساخته اند تا در تلفیقی هماهنگ بهترین بازدهی را داشته باشد . هرگز برای یک تنه رده پایین یک کارخانه ، لوازم رده بالا حتی یک قطعه استفاده نکنید .
سازندگان معتبر کالای ساخته شده خود را که به آن اطمینان دارند برای چند سال گارانتی می کنند و شما در هنگام خرید در صورت اعلام گارانتی توسط فروشنده از او به صورت کتبی با مهر سازنده طلب کنید چون بسیارهای از تنه ها دارای گارانتی معتبری نبوده و با توجه به استفاده محدود خریداران از کالای خریداری شده ، و از آنجا که در مدت کوتاه به مشکلی بر نمی خورند ، بنابراین چندان به اهمیت وجود گارانتی توجهی نمی شود . با توجه به اینکه در این رشته شاهد ورود نو آوریهای جدید می باشیم چه بسا یک سازنده معتبر نیز طرحی را وارد بازار مصرف می کند که در استفاده و تجربه دارای ایراد فنی می گردد و حتی برای سال بعد آن مدل دیگر عرضه نمی گردد ، پس از نوآوریهای و مدلهای خاص تنه که تجربه نشده در سال اول خریداری نکنید تا بی نقص بودن ثابت شود و ایرادهای احتمالیش بر طرف گردد. البته تنه های تمامی سازندگان مشهور بی عیب و نقص بوده و آزمایشات متعدد بر روی آن تنه ها انجام شده تا در دنیای پر رقابت موجبات بدنامیشان فراهم نشود .
دوچرخه سواران حرفه ای به رنگ تنه اهمیت نمی دهند و حتی علاقه مند به تنه های بدون رنگ بوده تا در استفاده در مکانهای مختلف و در اثر حمل ونقل رنگش آسیب نبیند . رنگ مرغوب معیاری درستی در انتخاب و خرید یک مارک نیست و باید به معیارهای همچون شیب تنه و رکاب خور بودنش و استحکامش و لوازم به کار گرفته بر روی آن بیشتر توجه شود . در خرید های دست دوم توجه به عمر مفید تنه و سالم بودنش حایز اهمیت است .
دوچرخه های وارداتی با توجه به اینکه در دیگر کشورها با ورود مدلهای جدید ، مدلهای قدیمی حراج خورده و حتی تا %50 یا 70% زیر قیمت عرضه می شود ، بنابراین برخی از واردکنندگان با توجه به ناآگاهی مصرف کنندگان آن مدلها را به قیمت مدل روز می فروشند . در بیشتر اوقات حتی مدلهای جدید شان را در وسط فصل وارد می کنند هنگامی که در دیگر کشورها به سبب ورود مدل جدید ، مدلهای موجود را با تخفیف و تسهیلات می فروشند. برای آگاهی از سال تولید مدل عرضه شده می توانید از کاتالوگهای آن محصولات استفاده کنید به طوری که برای هر سال یک کاتالوگ تهیه می گردد . در صورتی که کاتولوگ در نزد همه فروشندگان موجود نبود می توانید از وب سایت کارخانجات بازدید کنید و با سال تولید و حتی کلیه لوازم موجود بر روی دوچرخه مورد نظر بیشتر آشنا شده و اصالت دوچرخه نیز برای شما بهتر مشخص می شود . برخی از تجار با واردات تنه های تقلبی چینی که به مانند تنه اصلی می باشد سعی در سود جویی دارند که این تنه ها در ظاهر شبیه بوده ولی ایمنی و استاندارد لازم را ندارد .
اجزای دوچرخه می تواند قیمتهای مختلف داشته باشد که سازندگان با توجه به قیمت دوچرخه آنها را کنار هم می گذارند . به طور مثال اگر خودرو چرخی از نوع مرغوب بوده باید زنجیر و طبق قامه و شانجمان نیز از همان مدل و ساخت یک سازنده و یا با توجه به توصیه سازنده امکان ترکیب با سایر مدلهای دیگر سازندگان را داشته باشد . در غیر این صورت سبب استهلاک یکدیگر می شوند یا به درستی عمل نمی کنند.دوچرخه باید دارای فرمان ولوله زین محکم وسبک باشد.
هر چه رده لوازم بالا می رود سبب بیشتر شدن استحکام و کم شدن وزن و بالا رفتن کارائی آن می شود .
در ضمن طوقه های دو جداره آلومینیومی مرغوب بوده و بسته به کم شدن پره و پولکی بودن آنها قیمتش بالا می رود. در مورد کمک فنر سازنده معتبر و سبکی و درجه بازی کمک سبب بالا رفتن قیمت می شودو در مورد لاستیک هم سازنده و سیمی یا نخی بودن و استحکام و سبکی تعیین کننده قیمت است . زین دوچرخه اگر ژله باشد در مسافتهای طولانی از خسته شدن فرد جلوگیری می کند البته می توان از روکش ژله ای نیز بهره برد.
آشنایی به رده های تولیدی این کارخانجات می تواند کمک خوبی برای تشخیص رده دوچرخه و تخمین قیمت آن باشد . برخی با شنیدن نام شیمانو بر روی یک دوچرخه و بدون توجه به رده آن فکر می کنند که تمامی این لوازم و رده ها یکی هستند .
از آنجا که عمده دوچرخه های مرغوب از لوازم شیمانو استفاده می کنند دانستن رده این لوازم در تعیین قیمت دوچرخه می تواند به ما کمک کند . لوازم رده پایئن این شرکت در سنگاپور یا مالزی تولید شده در نتیجه قیمت پائین و لوازم رده بالا که دارای تکنولوژی بالا بوده و در ژاپن تولید می شود دارای قیمت بالا و به مراتب کاراتر نسبت به لوازم رده پائین می باشد . در ظاهر ممکن است به نظر برسد که به یک شکل می باشند ولی در استفاده از آنها و عمر بالا یشان می توان متوجه تفاوت آنها شد منتها برای شروع به تدریج بالا بیائید چه بسا افرادی با تمرین خوب و اصولی بهتر از افرادی عمل می کنند که دوچرخه گران قیمت و لوازم رده بالا دارند . قیمت دوچرخه در مقام مقایسه در مقیاس کوچک مثل یک اتومبیل می ماند که تا حداقل قیمتی راحتی یک سواری را ندارد(پپیکان) واز آن به بعد تا حد قیمتی می توان تمام امکانات لازمه را داشته باشد(پژو- پراید) واز آن به بعد لوکس به حساب آمده(زانتیا) و امکاناتش فرقی چندانی با مدلهای متوسط ندارد ولی راحتی و کلاس بیشتر برای مصرف کننده در نظر گرفته شده .
برای آگاهی از رده لوازم شیمانو به سایت آن شرکت WWW.SHIMANO.COM قسمت MTB مراجعه کنید که رده XTR بهترین و کاربرد مسابقه دارد تمامی رده های DEOR XT,DEOR LX, DEOR و HONE,SAINT در رده حرفه ای قرار دارند و Alivio, Acera , Altus رده متوسط محسوب شده و بسته به استفاده از این رده هاقیمت متفاوت می شود.بنا به توصیه شیمانو بهتر است از ست کامل استفاده شود یا با توجه به جدول شیمانو که اجازه ترکیب رده ها را می دهد عمل شده باشد.
جهت آگاهی در مورد سایر مارکها و قطعات دوچرخه و دوچرخه های کامل خارجی از رضایتمندی مصرف کنندگان و میانگین قیمتهای جهانی به سایت WWW.MTBREVIEW.COM یا WWW.JENSONUSA.COM مراجعه کنید.
