چپ‌دستی به مفهوم تمایل طبیعی افراد در استفاده از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون و بویژه نوشتن است. بطور طبیعی، بیشتر انسان‌ها راست‌دست هستند به این معنا که برای انجام کارهای روزمره، استفاده بیشتری از دست راست به عمل می‌آورند. یکسان‌دستان گروه خیلی کوچکی از انسان‌ها هستند که توانایی استفاده از دست چپ و راست را بطور یکسان دارند.
روز ۱۳ اوت برابر با ۲۲ مرداد به نام روز جهانی چپ‌دست‌ها نامگذاری شده‌است
چپ دستها در گذر تاریخ
چپ دستها در ایران قدیم:
سال‌ها قبل در ایران، بچه‌های چپ دست را به سختی تنبیه می‌کردند. لای انگشت‌هایشان قلم می‌گذاشتند و آن‌ها را با نوشتن با دست چپ محدود می‌کردند. خیلی از افرادی که در 2 یا 3 نسل گذشته زندگی می‌کرده‌اند را می‌بینید که چپ دست هستند و تمام کارهایشان را با دست چپ انجام میدهند، اما قلم را در دست راست میگیرند و می‌نویسند. این اتفاق به دلیل سخت‌گیری معلم‌ها و نداشتن اطلاعات کافی آن‌ها افتاده است.
بچه‌ها را به زور مجبور به نوشتن با دست راست می‌کرده‌اند، در حالی که کودک در ذات، چپ دست است و نیمه چپ بدنش، توانایی و تمرکز بیشتری برای انجام کارها دارد. مثلاً اگر او را هل بدهید با پای چپ فرود می‌آید.
چپ دستها در سایر نقاط جهان:
در هند به افراد اجازه نمی‌دادند با دست چپ دعا بخوانند، عود روشن کنند یا بقیه کارهای مذهبی را انجام بدهند. در چین هم، چپ دستها را به شدت تنبیه می‌کردند در اروپا دست چپ کودکان چپ دست را می‌بستند تا مدتی نتواند از آن استفاده کند و چپ دستی از سرشان بیفتد! اما بدترین روش برای مقابله با این موضوع در آفریقا انجام می‌شد. آفریقایی‌ها دست چپ بچه‌های چپ دست را می‌سوزاندند، تا هم کودک تنبیه شود، هم به ناچار تا مدتی دست چپش از کار بیفتد. اسکیموها فکر می‌کردند که چپ دستها جادوگرند. در زبان لاتینی چپ را sinister می‌گویند که به معنی شوم و نحس و بد یُمن است.
علت دقیق چپ‌دستی
علت چپ دستی مشخص نیست. نظریه‌های مختلف، وراثت، یادگیری و فعالیت‌های مغزی در دوران جنینی و رشد را عامل تعیین چپ‌دستی یا راست‌دستی می‌دانند. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد، اخیرا ژنی را کشف کردند که گمان می‌رود عامل بروز چپ‌دستی باشد. در افراد حاوی این ژن، بخش راست مغز کار کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد و بخش چپ مغز مسئول احساسات است. در افراد راست‌دست که فاقد این ژن هستند وظیفه هر نیمکره مغز بر عکس این است. اما اندکی بعد، پژوهشگران دانشگاه ام آی تی آمریکا، نظریه جدیدی در این رابطه ارائه دادند. یافته‌های آنان نشان می‌دهد که در رحم مادر، مغز کودکان چپ‌دست آزادانه تر از مغز کودکان راست‌دست رشد می‌کند.
مطالعات گوناگون نشان می‌دهد که در جوامع مختلف، ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت، راست‌دست هستند. بقیهٔ این افراد عمدتاً چپ‌دست هستند. درصد بسیار کمی نیز توانایی استفاده از دو دست را دارند.
بر حسب آمار هم ثابت شده است بین 11 تا ۱۵ درصد مردم دنیا چپ دست هستند .
بر اساس تحقیقات ۱۵ درصد مردم جهان چپ دست هستند. تعداد چپ دستهای مرد دو برابر تعداد زنهای چپ دست دنیاست.
به طور طبیعی چپ دستها از راست دستها باهوشتر هستند. به نسبت جمعیت راست دستها در سازمان جهانی افراد باهوش یا mensa بیست درصد اعضای این سازمان چپ دست هستند.
بر اساس تحقیقات مردان چپ دست ۱۵ درصد از مردان راست دست ثروتمندتر هستند و همچنین ۲۶ درصد بیشتر از راست دستها تحصیلات عالی دانشگاهی دارند.
. احتمال الکلی یا معتاد شده در افراد چپ دست سه برابر افراد راست دست.
اگر پدرو مادری چپ دست باشند به احتمال ۵۰ درصد فرزندانشان هم چپ دست خواهد بود این عدد در مورد پدر و مادرهای راست دست تنها ۲ درصد است.
اکثر گربه های ماده چپ دست هستند و هیچ گربه نری که چپ دست باشد تا کنون دیده نشده.
چپ دستها معمولا از راست دستها دوست داشتنی ترند و یه حقیقت دیگه، اکثرا از دفترهای فنری شده بدشون میاد.
بر اساس تحقیقاتی که دکتر چربویین (Dr. Nick Cherbuin) انجام داده است افراد چپ دست در واکنش هایی که با دستان خود انجام میدهند بسیار بهتر از راست دستها هستند به همین دلیل چپ دستها در انجام بازیهای ویدیویی از راست دستها موفق تر هستند.
چپ دستها احساساتی‌تر هستند
نیمکره راست مغز، مرکز پردازش احساسات است. کارهای شهودی، درک مستقیم، حافظه تصویری، پردازش افکار به طور همزمان و حس‌های پنج‌گانه در این نیمکره انجام می‌شود. نیمکره چپ مغز، بیشتر مرکز پردازش منطق است. افراد چپ دست نیمکره راست قوی‌تری دارند و احتمالاً می‌توانند از امکانات نیمکره راستشان بیشتر استفاده کنند. البته این حکم قطعی و به این معنی نیست که عملکرد افراد به یک نیمکره محدود می‌شود. تمام افراد از هر دو نیمکره خود استفاده میکنند اما برای بعضی‌ها یکی از این نیمکره‌ها قوی‌تر است.
تحقیقات نشان داده چپ دستها در ورزش بسیار سریع‌تر از راست دستها هستند و در موقعیت‌های مختلف بهتر خودشان را منطبق میکنند. تحقیقات آماری نشان داده است كه چپ دستها از راست دستها مستعدتر و خلاق‌ترند
مهارتها:
چپ دست ها مهارت بیشتری در یادگیری ریاضیات دارند.
چپ دست ها درک بهتر و عمیق تری از جنس مخالف خود دارند ( به دلیل رابطه ی بیشتر میان دو نیمکره مغز این افراد ) و روابط بهتر و پایدار تری دارند، بهترین ازدواج آن است که دو چپ دست با هم ازدواج کنند!!
در مغز افراد راست دست نیمکره سمت چپ مسئول احساسات و نیمکره سمت راست مسئول منطق و پردازش کردن داده ها و محاسبه است، در مغز افراد چپ دست این مورد وارونه است و پیوند بیشترو تنگاتنگ تری میان این دو نیمکره بر قرار است و همین باعث می شود که افراد چپ دست:
کمتر گول بخورند.
بیشتر مشکوک باشند.
سخت تر قانع بشوند.
بیشتر عصبانی بشوند.
زود وابسته شوند و سخت دل بکنند.
توانایی مدیریت بهتری داشته باشند.
درک موسیقی و علاقه بیشتری به موسیقی داشته باشند.
روابط دوستانه تر و گرم تری داشته باشند.
آسان وتر و عمیق تر مطالب تازه را یاد بگیرند.
برای یادگیری نیاز کمتری به تکرار داشته باشند.
غریزه جنسی فعال تری داشته باشند.
چپ دست ها بر حسب آمار ۴ ماه زودتر از راست دستها به سن بلوغ می رسند.تنها ۵۰ درصد چپ دستها موس را در دست چپ میگیرند، به همین ترتیب ۶۸ درصد از چپ دست ها قیچی را با دست راست میگیرند و ۷۴ درصد موقع غذا خوردن چاقو یا چنگال را در دست راست میگیرند.
چپ دست های معروف
۴ نفر از ۵ طراحان اصلی شرکت مک چپ دست بوده اند . تعداد مدیران چپ‌دست در شرکت‌های اینترنتی تقریباً دو برابر شرکت‌های غیر اینترنتی یا سنتی است. افلاطون - ارسطو –سیمون بولیوار- ناپلئون بناپارت- هیتلر-چارلی چاپلین- آلبرت اینشتین- اسحاق نیوتن- بتهوون- باخ- لئوناردو داوینچی- میکل‌آنژ- پیکاسو- شکسپیر- نیچه- بیل گیتس- مهاتما گاندی –رامبراند-نیکولاس تسلا-سباستین لوب-پیکاسو-پله-مارادونا-یوهان کرایف -آمیتا باچان-تام کروز-مارک والبرگ-مورگان فریمن-رابرت دنیرو-نیکول کیدمن-استیو مک کوئین -سیلوستر استالونه- کیانو ریوز- انجلینا جولی- جیمز کامرون-ریدلی اسکات-هوگو چاوز-ابراهام لینکلن-ژولیوس سزار-اسکنر مقدونی-فیدل کاسترو-هنری فورد-هلن کلر- از چپ‌دست‌های نامی می‌باشند. از میان پنج رئیس جمهور اخیر آمریکا ، تنها جرج بوش پسر چپ دست نیست.رونالد ریگان و جرج بوش پدر، بیل کلینتون و باراک اوباما همگی چپ دست هستند.
ومورد آخر که شاید دردناک باشد، چپ دستها بر حسب آمار ۹ سال کمتر از راست دستها عمر میکنند.
