در آيات قرآن و سخنان (عليهم السلام) معصومان (عليهم السلام) نشانه‌هايي براي آخرالزمان گفته شده
است کــــه در اصطــلاح «علايـــــم آخِرالزمان» خوانده ميشود. ختم نبوت و نزول واپسين شريعت كه با ظهور پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) پديدار شد،
نخستين نشانة آخرالزمان به شمار ميرود؛ لذا مفسران، مقصود ازنشانههاي قيامت را در ذيل آية «فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها»؛ «آيا [كافران] جز اين انتظار ميبرند كه رستاخيز به ناگاه بر آنان فرارسد؟
و علامات آن اينك پديد آمده است.» بعثت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) دانستهاند كه در مقايسه با عمر جهان، فاصلة بسيار كمي تا قيامت دارد.در آخرالزمان، پديده‌هاي فراوان ديگري نيز پيشبيني شده است، كه بيشتر به دوره پاياني آن (آستانة ظهور مهدي (عليه السلام)) مربوط ميشود كه برخي از آن‌ها بدين قرارند:
1. بحران معنويّت
پيش از ظهور امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) جوّ حاكم بر جهان، جوّ ستم، گناه و فساد خواهد بود:
«اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسابُهُمْ وَ هُمْ في غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ»؛
براي مردم، [وقت] حسابشان نزديك شـده است، و آنان در بيخبــــري روي‌گردانند.
در اين آيه، مردم آخرالزمان، به غفلت و اعراض از خداوند متّصف شدهاند. در روايات نيز منظور از «اشراط الساعة» كه در آيه 18 سورة محمد (صلي الله عليه و آله و سلم)، به آن اشاره شده است، رواج بيش از حدّ كفر، فسق و ظلم دانسته شده و موارد متعدّدي از آن بر شمرده شده است.
پيامبر گرامي اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) دربارة ويژگيهاي انسان‌هاي اين دوران فرمود:
زماني بر مردم خواهد آمد… كه دِرهمهاي آنان دينشان خواهد بود و همّت ايشان شكمشان و قبلة آن‌ها زنانشان. براي طلا و نقره، ركوع و سجود به جاي مي‌آورند. آنان همواره در سرگرداني و مستي خواهند بود. نه بــــر مذهب مسلمانياند و نه بـر مسلك نصراني.
2. وقوع اختلافها و درگيريهاي بسيار
يكي ديگر از نشانههاي آخرالزمان، اختلافها و درگيــريهاي فـــراوان ميان گروههاي گوناگون است:
«فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِلَّذينَ كَفَرُوا مِنْ مَشْهَدِ يَوْمٍ عَظيمٍ»؛
اما دستهها[ي گوناگون] از ميان آن‌ها به اختلاف پرداختند، پس واي بر كساني كه كافر شدند از مشاهده روزي دهشتناك.
روايات، اين آيه را به ظهور فرقههاي گوناگون در جهان اسلام مربوط دانستهاند كه در آخـرالـــزمان پديد آمده، موجب اختلافهـــــاي بسيار خواهند شد.
آية «يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ»؛ «… شما را گروه گروه به هم اندازد [و دچار تفرقه سازد] و عذاب بعضي از شما را به بعضي [ديگر] بچشاند» نيز به وقوع اختلافها و كشتار در آخرالزمان تفسير شده است.
در اين دوران، انسان‌هاي فراواني به كــژي مي‌گــرايند، اما ايـن گونه نيست که تمام انسان‌ها در مسير باطل گام بردارند؛ بلکه برخي به سبب ويژگي‌ها و صفاتي که در خود پديد مي‌آورند، از نجات يافتگان اين مرحله خواهند بود. دراين باره وقتي پيامبر گرامي (صلي الله عليه و آله و سلم) از چهره‌هاي پيروز اين دوران ياد مي‌کند، با شگفتي تمــام به حضـــرت علـي (عليه السلام) چنين ميفرمايد:
اي علي! بدان شگفت‌آورترين مردم در ايمان و بزرگترين آنان در يقين، مردمي هستند كه در آخِرالزمان ـ با آن كه پيامبر خود را نديده و از امام خود در پرده‌اند ـ به نوشته كه خطي سياه بر صفحهاي سپيد است، ايمان مي‌آورند.
3. ظهور دجّال
در هر سه دين آسماني يهود، مسيحيت و اسلام، ظهور فاسدترين و مخرّبترين جريان منحط در طول تــــاريخ، پيش بيني و از خطــر آن پرهيز داده شده است. دجّال كه تجسّم كفر، فريب و گمــراهي است، در آخرالزمان ظاهر شده، مردم را به پرستش خويش ميخواند.
اين پدي
