عهد می خوانیم و عهد می بندیم که پای عهدمان بمانیم
بعضیها بهترین عشق دنیا نصیبشان شده و هر روز را با یاد و نام او شروع می کنند. این شروع که نوعی نیایش و سرود صبحگاهی عاشقان امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه است، به «دعای عهد» مشهور است که از امام صادق علیه السلام روایت شده است.
بهترین مسیر زندگی مهدوی در دعای عهد ترسیم شده است. در دعای عهد، فضیلت‌های مختلفی وجود دارد و ابعاد گوناگون زندگی مهدوی رقم خورده است و در حقیقت خواندن این دعا توفیق یاری حضرت را فراهم میکند.
نخستین مسیری را که این دعا برای زندگی رقم میزند، خداشناسی است، زیرا شروع این دعا با اوصاف خداست. کسی که میخواهد امام زمانش را بشناسد، اول باید خدا را بشناسد. در دوران غیبت نیز سفارش شده که دعای «اللهم عرفنی نفسک...؛ خدایا خودت را به من بشناسان که اگر تو را نشناسم پیامبرت را نمی شناسم و اگر پیامبر را نشناسم حجتت را نمی شناسم و اگر حجت خدا را نشناسم از دین گمراه می شوم» را زیاد بخوانید.
خداشناسی، مقدمه امام شناسی است. انسانی که به دنبال امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف است باید انسانی توحیدی و خداشناس باشد. در ابتدای دعای عهد شانزده وصف از اوصاف خدا بیان میشود: پروردگار نور عظیم، پروردگار کرسی بلند، پروردگار دریای جوشان، پروردگار سایه و آفتاب داغ، فرو فرستنده تورات و انجیل و زبور و قرآن عظیم، پروردگار فرشتگان مقرب و پیامبران خدا، اینها از جمله اوصافی است که برای خداوند در این دعا آمده است.
در بخش دوم دعای عهد وارد مرحله درود و سلام به امام میشویم. در این بخش از دعا میخوانیم: «اللهم بلغ مولانا الامام المهدی القائم بامرک...؛ خدایا برسان مولای ما را، آن امام راهنمای راه یافته و قیام کننده به فرمان تو که درود خدا بر او و پدران پاکش باد.»
کسی که هر صبحگاه این جمله را به امامش بگوید، حرکتش تا شب جهت دار میشود. در این دعا به امام میگوییم که تو پیشوای منی. یعنی در هر قدم باید بنگریم که امام چه گفته و چه چیز مورد رضای امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف است. امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هادی و هدایت کننده است و علاوه بر این‌که دغدغه هدایت ما را دارد، خودش هدایت شده است.
دعای عهد به منتظران، افق جهانی می بخشد. در این دعا می خوانیم: «صلوات الله علیه و علی آبائه الطاهرین عن جمیع المؤمنین و المؤمنات فی مشارق الارض و مغاربها...؛ درودهای خداوند بر او و پدران پاکش باد از طرف همه مردان و زنان با ایمان در مشرق‌های زمین و مغرب‌های هموار آن....» منتظران با قرائت این دعا در ابتدای صبح از طرف همه مؤمنان سراسر جهان به امام خود سلام میدهند. این فراز از دعا نشان میدهد که دغدغه شخصی داشتن و امام را تنها برای خود خواستن، غلط است. منتظر واقعی دغدغه جهانی دارد. چنین انتظاری انتظار مثبت و پویاست.
سلام به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در این دعا از حیث کمیت، جهانی و از حیث کیفیت به اندازه عرش خداست. کیفیت سلام به امام در این دعا بلند نظری منتظر را میرساند. انسان منتظر، بلند نظر است و اندیشه صلح جهانی دارد و وقتی خواسته‌ای هم دارد، با نگاهی عمیق و طولانی، آن را مطرح میکند. برخی امام را فقط برای رفع مشکلات خود طلب میکنند، اما منتظران واقعی، دغدغه جهانی دارند و هنگامی که مشکلی مثلاً در غزه و لبنان اتفاق میافتد، نگران می شوند.
انسان مؤمن قبل از این‌که از کسی انرژی بگیرد، باید هر صبح از امامش انرژی کسب کند. علت این‌که سفارش شده این دعا به طور مداوم و هر صبح قرائت شود، چون تجدید عهد، مقدمه پایداری است. پیوسته جریان طاغوت و نفسانیات در حرکتند، پس هر مؤمن و منتظر نیز باید هر روز و هر صبح در تلاش و تکاپو باشد. همان طور که در دستورات ما سفارش شده که همواره باید نماز اقامه شده و ارتباط با خدا برقرار شود، پیوسته باید دعای عهد قرائت و تجدید عهد تکرار شود. در روایات نیز عمل مداوم به عمل کثیر ترجیح داده شده است.
در دعای عهد بعد از تجدید عهد با امام، هشت مقام را از خدا طلب می کنیم. در این فراز از دعا میخوانیم: «اللهم اجعلنی من انصاره و اعوانه و الذابین عنه و المسارعین الیه فی قضاء حوائجه والممتثلین لِأوامره و المحامین عنه و السابقین الی ارادته و المستشهدین بین یدیه؛ خدایا ما را قرار ده از یاران و کمک یارانش و دفاع کنندگان از او و شتابندگان به سوی او در برآوردن خواسته هایش و انجام دستورات و اوامرش و مدافعین از آن حضرت و پیشی گیرندگان به سوی خواسته‌اش و شهادت یافتگان پیش رویش.» در این دعا از خدا میخواهیم که برای دستیابی به آرمان‌های جهانی، یار امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و کمک کار وی شویم و از آن حضرت دفاع کنیم، در انجام مقاصد و حوایج امام سرعت بگیریم، اوامر آن حضرت را گوش دهیم، از امام حمایت کنیم، به اراده امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف سبقت بگیریم و در رکاب امام به درجه رفیع شهات برسیم.
در بخشی از دعای عهد از خدا میخواهیم که اگر در طول زندگی ما ظهور رخ نداد و ما از دنیا رفتیم، هنگام ظهور، دوباره زنده شویم و به این دنیا برگردیم؛ «اللهم ان حال بینی و بینه الموت الذی جعلته علی عبادک حتما ً مقضیا ً فاخرجنی من قبری مؤتزرا ً کفنی شاهرا ً سیفی مجردا ً قناتی ملبیا ً دعوة الداعی فی الحاضر و البادی؛ خدایا اگر میان من و ظهور، مرگی که آن را بر بندگانت حتمی و مقرر فرموده‌ای حایل شد، پس از گورم بیرونم آر، کفن به خود پیچیده با شمشیر آخته و نیزه برهنه، پاسخگو به ندای آن دعوت کننده بزرگوار در شهر و بادیه باشم».
در رجعت، خوبان خوب و بدان بد به دنیا بر میگردند. کسی که این خواسته را در دعایش مطرح میکند، افق زندگیاش بر مبنای رجعت شکل میگیرد. منتظر واقعی که با افق رجعت زندگی میکند، خود را برای زندگی در رکاب حضرت و سایر اهل‌بیت: آماده می سازد تا امام، رهبری و او تبعیت کند. کسی که این مقامات عالی را از خدا بخواهد، شیدای ظهور میشود. در این مرحله است که به طور جدی برای فرج و ظهور امام دعا میکند و از خدا تعجیل در فرج را طلب میکند. برای عاشق ظهور شدن باید ظهور را بشناسیم. برای تربیت جامعه مهدوی، سیمای ظهور باید خوب به جامعه معرفی شود و ظهور حضرت یعنی آبادی زمین.
همان گونه که در فرازی از این دعا آمده است: «و اعمر اللهم به بلادک و احی به عبادک...؛ خدایا! به دست او آباد گردان شهرها و بلادت را و به وسیله او زنده گردان بندگانت را». آبادی زمین در یاد و ذکر خداست. زیبایی حکومت حضرت در این است که به خاطر خدا، خدا پرستیده شود، نه به خاطر بهشت و جهنم. زمان حکومت حضرت، زمان زندگی و حیات بندگان است. مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرمود: «ظهور یعنی شروع زندگی».
در بخش پایانی دعا نیز آمده است: «... فاظهر اللهم لنا ولیک و ابن بنت نبیک المسمی باسم رسولک...؛ پروردگارا آشکار کن برای ما نماینده‌ات را و فرزند دختر پیامبرت را که همنام رسول توست.» این مضامین، بیانگر آن است که حضرت با اوصاف پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ظهور میکند. آن حضرت سیمای پیامبر را دارد و رحمة للعالمین است. ایشان پناه بندگان مظلوم است. در حکومتش از مظلوم حمایت میکند و یار و یاور هر انسان مظلوم بییاور میشود. و آن‌چه از احکام دین را که تعطیل شده، زنده و برپا میکند.
با آرزوی زندگی مهدوی، برای همه دوستداران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
منبع: دوماهنامه امان-شماره۲۵. محمدصادق کفیل
