تاریخچهی این علم به بیش از 3000 سال پیش در مصر و بابل برمیگردد که در آنجا در مورد حل برخی از معادلات خطی بحث شده است. در هند و یونان باستان نیز ، حدود یک قرن پیش از میلاد از روشهای هندسی برای حل برخی از معادلات جبری استفاده میگردیده است . در قرن اول میلادی نیز بحث در مورد برخی از معادلات جبری در آثار دیوفانتوس یونانی و برهماگوپتای هندی دیده می شود.
کتاب جبر و المقابله ی خوارزمی ، اولین اثر کلاسیک در جبر میباشد که که کلمهی جبر یا Algebra از آن آمده است. خیام دیگر ریاضیدان شهیر ایرانی است که در آثار خود جبر را از حساب تمییز داد و گامی بزرگ را در تجرید و پیشرفت این علم برداشت.
درقرن 16 میلادی ، روش حل معادلات درجه سوم توسط دلفرو (Scipione del Ferro) و معادلات درجه چهارم توسط فراری (Ludovico Ferrari )کشف گردید.
اواریست گالوا ( Évariste Galois ) ، ریاضیدان فرانسوی که در 20 سالگی در جریان انقلاب فرانسه در یک دوئل کشته شد ، بیشترین سهم را در پیشرفت و تجرید این علم داشت که نوشتههای او ، سالها پس از مرگش ، پس از مطالعه و بررسی توسط دیگر ریاضیدانان موجب تحول عظیم در این علم گردید.
نیلز هنریک ابل ( Niels Henrik Abel ) نروژی اولین کسی بود که ثابت کرد معادلات درجه 5 به بالا ،بوسیلهی رادیکالها حل پذیر نیستند.
کارل فریدریش گاوس ( Carl Friedrich Gauss )، ریاضی دان آلمانی که تاثیرات ژرفی د رتوسعه ی شاخه های مختلف برداشته ، سهم زیادی در پیشرفت این علم داشت که مهمترین آن همانا قضیه اساسی جبر میباشد.
پس از کارهای اویلر ، لاگرانژ ، گاوس ، کوشی و بسیاری دیگر از بزرگترین ریاضیدانان تاریخ ، علم جبر به قرن بیستم رسید که با شروع این قرن و به دلیل کشف تناظر های شاخههایی از این علم با شاخههایی از هندسه ، این علم در شاخههای مختلف پیش رفت.
از جمله بزرگترین پیشرفت های جبر و ریاضیات در این قرن ، کلاسبندی گروههای سادهی متناهی میباشد.
این علم در طول تاریخ تحولات بسیاری داشته و در حال حاضر شامل شاخههای زیادی است.
جَبر به مطالعه ساختار و کمیت میپردازد.
در جبر از نشانهها و معادلات برای نشان دادن ارتباط بین مفاهیم جبری استفاده میکنند.
متغیرها و ثابتهای مختلفی در روابط جبری وارد میشود و طبق اصول خاصی که برای هر کدام از انواع این معادلات مقرر شده مقادیر متغیرها به دست میآید.
میتوان جبر را تعمیم و تجریدی از حساب دانست که در آن بر خلاف حساب عملیاتی مانند جمع و ضرب نه بر اعداد بلکه بر نمادهاانجام میگیرد.
جبر در کنار آنالیز و هندسه یکی از سه شاخه اصلی ریاضیات است.
علم جبر نخستین بار از مشرقزمین شروع شد و دانشمندانی چون خوارزمی و غیاثالدین جمشید کاشانی در این علم تاثیرگذار بودند.
دستهبندی جبر
جبر مقدماتی: جبر مقدماتی عملیات پایهای بر روی چهار عمل اصلی را در بر میگیرد. در این شاخه پیش از تعریف علائمی که اعداد ثابت و متغیرها به وسیلهٔ آنها از هم تفکیک میشوند، روشهایی برای حل معادلات به کار میرود.
جبر مجرد: جبر مجرد به مطالعه ساختار جبری پیشرفتهتر مثل گروه و حلقه و میدان میپردازد و خود به شاخههای گوناگونی تقسیم میشود:
-
جبر جابجایی
-
جبر ناجابجایی
جبر خطی: بررسی نگاشتهای خطی میان فضاهای بُرداری و فضاهای برداری در حیطهٔ این جبر است که کاربردهای بسیاری در شاخهاهی گوناگون دارد.