زندگی زنبور عسل به دو قسمت اولیه (داخل کندو) و ثانویه (خارج کندو)تقسیم می شود که هرکدام از دورانی خاص تشکیل شده اند
دوره اولیه
دوره اولیه خود از دو قسمت تشکیل شده است تخم تا زنبور وزنبور کامل تا زنبور قادر به پرواز
الف- از تخم تا زنبورکامل به سه مرحله تقسیم میشود تخم لارو سرباز و لارو سربسته
تخم : در سه روز اول به صورت تخم در ته سلول باقی می ماند مدت لازم برای این مرحله در کارگرها نرها وملکه مساوی است
لارو سرباز : ذر اخر روز سوم لارو سفید رنگ کوچکی از تخم بیرون امده در ته سلول بصورت هلالی قرار میگیرد که نخست زنبورهای مسن وبعدا زنبورهای جوانتر تغذیه و پرستاری انها را بعهده دارند دراین مرحله هم زمان سپری شده برای نرها کارگرها وملکه مساوی وشش روز می باشد.در اخر این مرحله با توجه به تغذیه خوب وزن پانصد برابر شده از شکل هلالی در ته سلول به لاروهای دراز در طول سلول قرار می گیرند.
دوره سربسته : در ششمین روز دوره لاروی یا نهمین روز پس از خروج از شکم ملکه کارگران موم ساز سر سلولهها را با موم قابل نفوذی که اکسژن از ان عبور میکند مسدود می کنند مدتی که برای این دوره لازم است در زنبور ملکه هفت روز برای کارگران دوازده روز وبرای نرها پانزده روز می باشد.بنابراین مدتی که برای تبدیل یک تخم به ملکه نیاز است جمعا شانزده روز برای ملکه کارگر بیست و یک روز وبرای نرها بیست وچهار روز است.
ب – زنبور کامل تا زنبور قادر به پرواز:
ملکه چهار روز پس از تولد به سن بلوغ میرسد واز روز پنجم قادر به پرواز وجفتگیری است ملکه همیشه در خارج از کندو ودر هوای ازاد جفتگیری میکند.
نرها هیچ کار بخصوصی در کندو انجام نمی دهند شاید در گرم کردن کندو ولاروها نقش کوچکی داشته باشند ولی مهمترین وظیفه شان اماده بودن برای جفتگیری با ملکه است زنبور نر دوازده روز پس از تولد به سن بلوغ می رسد وقادر به پرواز وجفتگیری است .
کارگرها تا بیست ویک روز پس از تولد قادر به پرواز نیستند در این مدت کارهای متفاوتی را داخل کندو بعده میگیرند که در زیر به انها اشاره میکنم .
انها پس از تولد نخست مقدار زیادی گرده وعسل می خورند تا قوت بگیرند. سپس دو روز اول را بکار تمیز کردن بدن خود وسلولهیشان وهمچنین کمک به تمیز کردن همسنهای خود می پردازند .در این مدت یک جفت غده شیری که در سرشان قرار دارد فعالیت وترشح خود را شروع وژله شاهانه ( رویال ژل ) از خود ترشح میکنند. از روز سوم به بعد به تغذیه لاروهایی که سنشان بیشتر از سه روز است می پردازند از روز پنجم به بعد که غده های شیری به حداکثر رشد رسید و نقایصشان رفع شد وظیفه تغذیه ملکه ولاروهای یک تا سه روزه را به عهده میگیرند. و این وظیفه را تا دوازده روز بعد از تولد خود انجام می دهند .
ملکه فقط به وسیله زنبوران جوان پنج تا دوازده روزه تغذیه میشود.
از روز سیزدهم سه جفت از چهار جفت غدد مومی که زیر شکم کارگران قرار دارند شروع به ترشح می کند و زنبورهای جوان را مجبور به موم سازی میکنند واین کار تا روز هجدهم تولد ادامه می یابد غدد مومی فقط پنج روز کار میکنند وبعد از ان از کار می افتند .
از روز نوزدهم کارگران جلو سوراخ پرواز ودر داخل کندو نظارت بر رفت وامد زنبورها ودر صورت لزوم دفاع از کندو را به عهده میگیرند. وتا بیس ویک روزگی این وضعیت ادامه می یابد .
مرحله ثانویه زندگی زنبور خارج از کندو
این مرحله از زمان شروع به پرواز زنبوره شروع شده وتا پایان عمر ادامه پیدا میکند.
کارگران به محض این که قادر به پرواز شدند به چهار دسته تقسیم می شوند
دسته اول موم ساز هستند که با جمع اوری صمغ درختان وگیاهان بره بوم می سازند که خاصیت میکروب کشی وضد عفونی دارد .زنبورها از بره بوم برای مسدود کردن درزهایی که قطرشان کمتر از چهار میلیمتر است استفاده می کنند .
دسته دوم اب مورد نیاز جمعیت را از خارج به داخل اورده وکار دیگرشان خنک کردن لاروها در تابستان است .
دسته سوم گرده گلها را به دو پای عقب خود به کمک بزاق دهان چسبانده و باخود به کندو می اورند وسلولها را از گرده پر میکنند پس از اینکه دو سو از سلو از گرده پر شد روی انرا با لایه ای از عسل می پوشانند تا سطح گرده با هوا تماس نداشته باشد وفاسد نگردد.
دسته چهارم که تعدادشان بیشتر از دیگران است وظیفه جمع اوری شهد گلها را بعهده دارند در شب که تاریکی مانع از خروج زنبورها از کندو است تمام کارگران از پیر وجوان شهدها را از داخل سلولها نوشیده با تبخیر مقداری از اب موجود در شهد ان را در بدنشان تبدیل به عسل میکنند.