یکی از بزرگترین مشکلاتی که هنوز بر روی لپ تاپ و دسکتاپها خودنمایی می کند مشکل دما است. از زمانی که فرکانس پردازش بالا رفت برای حرارت تجمع یافته باید فکری میشد و راه حل کار فنها بودند. اگرچه راه حلهایی مانند خنک کننده های آبی هم مطرح شدند اما کماکان ابزارهای دیجیتال اگر خنک کننده داشته باشند از نوع هوایی است. خوشبختانه پردازشگرهای نسل کم مصرف ARM که در موبایلها و تبلتها استفاده می شوند مشکل حادی ندارند و شما روی تبلتها و موبایلها سر و صدای فن را تحمل نمیکنید اما پردازشگرهای اینتل و AMD که روی لپ تاپ به کار می روند آنقدر حرارتزایی دارند که اگر فن وجود نداشته باشد به سرعت به حرارت بحرانی رسیده و اتوماتیک خاموش می شوند.
اما برای بررسی دما چه باید کرد؟
همه چیپست ها و پردازنده ها و … حاوی یک سنسور اعلام دما هستند که دمای آنها را با دقت 2-5 درجه خطا نشان میدهد. این مقادیر به صورت مداوم خروجی دارند و اگر توسط نرم افزاری خوانده شوند معیار کنترل دمایی خواهند بود. نرم افزارهای مختلفی توان خواندن این مقادیر را دارند که ساده ترین و معروفترین آنها HWMonitor است. از اینجا می توانید آن را دانلود کنید. دقت کنید که علاوه بر برنامه نصب کامل که هر دو نسخه 32 بیت و 64 بیتی را پشتیبانی میکند نسخه های 32 و 64 بیت برای ویندوزهای 32 و 64 بیتی به طور جداگانه نیز با حجم کمتر ارایه شده اند.
بعد از نصب این برنامه و اجرای آن بسته به اینکه چند سنسور قابل قرائت در سیستم شما وجود داشته باشد مقادیر به نمایش در می آیند. مثلاً برخی سیستمها (علی الخصوص لپ تاپها) دارای سنسور سرعت گردش فن نیستند و از این رو چنین پارامتری قابل قرائت نخواهد بود.
ممکن است همه مقادیری که به نمایش در می آیند برای شما آشنا نباشند اما شما کافی است به دنبال دما باشید. دمای مادربرد، دمای سی پی یو و کارت گرافیک. دمای هارد دیسک و رم هم نمایش داده می شود اما معمولا این اجزا بلا اشکال کار می کنند. در واقع پردازنده و کارت گرافیک و چیپست مادربرد حرارت زایی بالایی دارند.
خوب اگر حالا معیاری برای این دماها نداشته باشیم که ارزشی ندارند!
اگر قصد تست کردن کارایی سیستم خنک کننده را داریم باید در دو حالت بدون بار و دارای بار سیستم مورد تست قرار گیرد. برای این کار همه برنامه ها را ببندید و حدود ده دقیقه اجازه دهید بدون بار پردازشی محسوس سیستم کار کند. اگر در چنین شرایطی دمای قرائت شده برای مادربرد و پردازنده بالاتر 65 درجه باشد یک اشکالی در انتقال حرارت وجود دارد. در واقع در اغلب مواقع سیستم بدون بار که در حال عادی مشغول کار است دمایی در حد 40 تا 60 درجه خواهد داشت.
حالت بعدی سیستم تحت بار است. برای ایجاد بار پردازشی میتوان از یک برنامه تبدیل ویدئویی برای تغییر فرمت نمایشی یک فایل ویدئویی و یا هر روشی دیگر که بار پردازشی ایجاد کند بهره برد. در هر حال تحت بار کامل هم نباید دماهایی که قرائت می شوند بالاتر از 80 درجه بروند. در واقع معمولاً اگر دما به حدی که حدود 85 تا 90 درجه است برسد سیستم اتوماتیک خاموش خواهد شد. این اشکال خاموش شدن در سیستمهایی که مشکل اتلاف دما دارند به وضوح علامت مشخصه نقص است.
خوب اگر دما بالا است چه کنیم؟
اولین قدم نظافت فن است. در مورد لپ تاپها عمدتاً طراحی به نحوی انجام شده که غبار خاک داخل خود لپ تاپ نشود اما بالاخره غبار بر روی بدنه آلومینیومی حفاظ فن خواهد نشست و به عنوان عایق مانع انتقال حرارت می شود. در نظافت فن به غیر از راه باز کردن لپ تاپ یک راه ساده تر هم وجود دارد. اگر فن را در پشت لپ تاپ می بینید کافی است که با یک مکنده مانند جاوربرقی آن را نظافت کنید. خروجیهایی که هوا از آن خارج می شوند را هم با همان مکنده نظافت کنید تا تمیز شود.
نکته مهم در نظافت فن این است که فنهای خنک کننده لپ تاپ به هیچ وجه نباید در حین نظافت در اثر جریان هوا بچرخند. فنها اگر تحت سرعت بیش از حد بچرخند اصلاحاً Over Spin شده و خراب می شوند. همچنین گردش در خلاف جهت طراحی شده نیز فنها را از کارکرد صحیح خارج می کند. پس در هر حال چه روی لپ تاپ و چه روی دسکتاپ در موقع نظافت باید با یک میله نازک فن را از حرکت بازداشت.
فراموش نکنید اگر شدت غبار گرفتگی بالا باشد و تشکیل یک لایه پارچه مانند (حالت بافته شده) داده باشد فقط با باز کردن و تمیز کردن کامل نظافت میسر است.
خوب با این نظافت تا حد بالایی مشکل دما حل می شود و نیازی به کول پد وجود نخواهد داشت. اما اگر قصد دارید که همیشه سیستم خود را تحت بار به کار بگیرید بهتر است از کول پد که با ایجاد جریان خنک هوا به انتقال حرارت کمک میکند بهره بگیرید.
کولپد ها اکنون کاری پیش از خنک کردن انجام میدهند و حتی برخی دارای بلندگوها استریو و … هم هستند. اما اگر قصد دارد یک کولپد مناسب انتخاب کنید به غیر از قیمت (هیچ ارزانی بی علت نیست و هیچ گرانی بی حکمت) به این موارد دقت کنید.
1-کول پدها معمولا یک شیب به سمت کاربر دارند که کیبورد لپ تاپ را بهتر در اختیار شما قرار میدهد. اگر این شیب خیلی زیاد باشد آزاردهنده خواهند بود. برخی از کول پدها امکان تغییر زوایه دارند. اما اگر این امکان نباشد و با ارگونومی بدن شما سازگار نباشد به زودی کتف و شانه های شما درد خواهد گرفت.
2-ارتفاع کول پد فاکتور مهمی است. اگر میز کار شما قابل تغییر ارتفاع نیست و با قرار دادن کول پد مجبور باشید دستهای خود را از آن آویزان کنید به سرعت خسته خواهید شد.
3-اطمینان حاصل کنید که از یک برند معتبر خرید میکنید. مثلاً برندی مثل دیپ کول دارای کیفیت خوبی است.
4-معمولاً لپ تاپهای دارای پردازنده ای قویتر مانند Core i7 و گرافیکهای توانمند بیشتر حرارتزایی دارند و نیاز بیشتری به کول پد پیدا می کنند. به خصوص اگر اهل پردازش بالا و یا گیمهای سنگین باشید.
5-کول پد معجزه نمی کند! انتظار نداشته باشید دما را 50 درجه پایین بیاورد! تغییر دما در اثر به کارگیری کول پد چیزی در حد 10 درجه خواهد بود.
6-کول پدهای که مدولار طراحی شده اند و مانند صندلی تاشو جمع می شوند معمولاً کارایی مناسبی ندارند و حتی لق می زنند اما ممکن است از نظر جا به جا کردن نظر شما را جلب کنند.
7-فن کول پد معمولاً با برقی که از پورت USB میگیرد کار میکند. با این حساب اگر بر روی باطری کار میکنید به خاطر داشته باشید که به سرعت باطری تخلیه خواهد شد.
در هر حال فراموش نکنید وظیفه اصلی خنک کردن لپ تاپ با فن داخلی آن است که عملکرد آن بیشتر تحت تاثیر غبار و اثر عایق آن است بنابراین میتوان گفت بخش وسیعی از کاربران نیاز اساسی به خرید کول پد ندارند.
منبع: http://webshahr.org/9856
آیا شما از کولپد استفاده میکنید، از چه برندیهایی استفاده کردید؟ به نظرتون چه ویژگی هایی باید داشته باشند کولپدها
