امام رضا عليه السلام فرموده اند: هر كه نعمت رساني از مخلوقان را سپاس نگزارد، خداي عزوجل را سپاسگزاري نكرده است. » (عيون اخبار الرضا ، ج 2 ، ص 24)
از عوامل محبت آفرين و تحكيم بخش روابط اجتماعي ، حالت و روحيه سپاسگزاري و قدرشناسي است. سپاس و تشكر بيشتر در مقابل نعمت است و نعمتها يا مستقيماً از جانب خداوند به ما مي رسند ، يا بندگان خدا واسطه خير مي شوند و نيكي به دست آنها جاري مي شود. شكر خدا و سپاس از مردم ، هر دو از مصاديق قدرداني است . گاهي شكر الهي در سايه تقدير و حق شناسي از مردم تحقق مي پذيرد . خداوند نيز به اين گونه سپاسگزاري ها دستور مي دهد.
از حضرت علي عليه السلام روايت شده : « بر عهده كسي كه به او انعام و احساني شده اين است كه ؛ به خوبي و به نحو شايسته بر نعمت دهنده نيكي كند و نعمت و احسان او را جبران نمايد ؛ اگر از جبران عملي و مكافات ناتوان بود ، با ستايشي شايسته و ثناي نيك برخورد كند ؛ و اگر از ستايش زباني هم ناتوان بود ، حداقل حق نعمت را بشناسد و به نعمت دهنده محبت كند و اگر اين را هم نداشته باشد پس شايسته آن نعمت نيست . »
ناسپاسي و قدرنشناسي از مردم موجب دلسردي و سلب انگيزه آنان مي شود . در روايات اسلامي ، ناسپاسان به عنوان رهزنان خير قلمداد شده اند. امام صادق عليه السلام مي فرمايند: « خدا لعنت كند رهزنان راه معروف و نيكي را ! رهزن خير كسي است كه به او خوبي مي شود و او ناسپاسي و كفران مي كند ، در نتيجه ي آن نيكوكار را مانع از آن مي شود كه به ديگري نيكي كند. ». انسان شاكر چشم نيك بين دارد و از خوبي ها ، خوش رفتاري ها ، محاسن اخلاقي و عملهاي شايسته اطرافيانش تقدير و تشكر مي كند؛ چرا كه سپاس از خوبي ها و خوبان ، تكثير خوبي هاست.
