آیه نورانی شب نوزدهم ماه مبارک رمضان

نگاه خدا نگاه بازپرس گونه نیست و اصل نگاهش برای تربیت است

امیرمومنان در یکی از حکمت های نهج البلاغه می فرماید: بپرهیزید که خدا را در خلوتهایتان معصیت کنید. انسان باید هم از معصیت او بپرهیزد و هم از طرف دیگر خوشحال باشد که تحت نظارت چنین چشمان مهربانی است. آدم زرنگ از این مراقبت دائم استفاده می کند و هنگامی که در زندگی کم می آورد، این شاهد بودن خدا برای او کمک محسوب می شود.

شهود و گواهان روز قیامت متعدد هستند . تعدد این شهود جنبه ی تربیتی دارد ازاین جهت که باعث می شود ما بیشتر مراقب باشیم .وقتی ما می بینیم که چشم های بیشتری ما را نگاه می کند و مراقب ما است دقت مان روی اعمال مان بیشتر است و اگر ما بدانیم چشمهای نگران ،چشمهای مهربانی هستند که نگاه آنها نگاه رحمت و لطف است، احساس امنیت و امیدی هم می کنیم.

اصلی ترین شاهد وجود مقدس خداوند متعال بود. او ناظر بر اعمال ما است و بر تمام اعمالی که بر شهود مخفی است آگاه است و خبر دارد و مراقب است . در دعای کمیل داریم : خدایا همه ی گناهانی را که من انجام داده ام و کرام الکاتبین آنها را ثبت کره اند ببخش ، کرام الکاتبینی که شهود بر من هستند علاوه بر اعضا و جوارج ، خدایا تو بالای سر همه ی شهود، شاهد و مراقب من هستی ، تو شاهد اعمالی هستی که بر شهود دیگر مخفی است . اسرار و زوایایی است که بر شاهدان دیگر پنهان است

مرحوم محمد مهدی نراقی در جامعه السعادات روایتی از پیامبر دارد : خدایا حساب امت من را طوری برس که هیچ کس اعمال آنها را نبیند، فقط من و تو آنها را ببینیم .خدا می فرماید : ای پیامبر اگر تو مهربان هستی من خالق مهربانی هستم و از تو مهربان تر هستم و اعمال آنها را به تو هم نشان نمی دهم وخودم آنها را محاسبه می کنم . شاهد بعدی انبیاء هستند که در راس آنها پیامبر اسلام است، شاهدان بعدی ائمه هستند ، شاهدان بعدی ملائکه هستند که همان کرام الکاتبین هستند .اینها فرشتگانی هستند اعمال ما را ثبت می کند و مراقب ما هستند و برای ما امداد دعا هم دارند

در قدیم روزی استادی قصد آزمون گرفتن از شاگرداتش را کرد.او به شاگردانش یک مرغ داد و گفت که آن را در جایی که هیچکس نباشد و کسی نبیند سر ببرید و فردا محل سربریدن را به من بگویید.فرای آنروز شاگردان یکی یکی برای استاد توضیح میدادن که در کجا سر مرغ را بریدند.یکی میگفت پشت حیاطمان و یکی دیگر میگفت در طویله و ... .ناگهان یکی از شاگردان که دیر کرده بود سراسیمه همراه با آن مرغ وارد کلاس شد.استاد به مرغ زنده بغل کرده در دستش نگاه کرد و در حالی که فهمیده بود شاگردش آزمون را با موفقیت به پایان رسانده است به شاگردش گفت که چرا مرغ را هنوز سر نبریدی؟؟ شاگرد ضمن عذر خواهی از استاد گفت که تا همین الان داشتم دنبال جایی میگشتم که کسی در آنجا نباشد ولی هر جا که میرفتم خدا را آنجا حاظر و ناظر بر کارم دیدم.

مرحوم تبریزی در کتاب اسرارالصلاة و المراقبات دارد : کرام الکاتبین در سحر مومن را برای نماز شب صدا می کنند اگر آنها بلند بشوند، آنها  نورانیت و صفا پیدا می کنند والا کسل می شوند. بعضی صدای فرشتگان را می شوند که آنها را صدا می زنند .اگر شما صدای آنها را نشنیدی باز به آنها سلامی بکنید . ایشان با فرشتگان مراوده داشتند. انسان باید طوری باشد که اگر پایش لغزید این فرشتگان برای او دعا کنند و او را نگه دارند . شاهد بعدی زمین و مکان ها هستند. زمین شعور دارد و اعمال ما را ثبت می کند و در روز قیامت خبرهایی که در دلش نگه داشته است را بیرون می ریزد . مستحب است که انسان حجرالاسود را ببوسد یا دست بکشد و اگر شلوغ است از دور برای آن دست تکان بدهد. در روز قیامت این سنگ شهادت می دهد. پیامبر فرمود: دست و صورت تان را به حجرالاسود بکشید ، این به منزله ی دست خدا در روی زمین است که با انسانها بیعت می کند و دست می دهد مثل کسی که به خدا پناه برده است . و در روز قیامت شهادت می کند که این فرد تجدید بیعت کرد. گفته شده است که نمازهای مستحب را در مکان های مختلف بخوانید. مرحوم قاضی فرموده است که اگر حال نماز خواندن ندارید محل های عبادت تان را عوض کنید.

روایت است عابدی روزی با چند نفر از بهترین یاران و مریدان خود نشسته بود . عابد رو به یاران خود کرد و گفت .ای بندگان پاک ومومن خدا امروز از شما میخواهم هر کدام مرغی گرفته و بدون آنکه کسی متوجه شود یا ببیند مرغ را سر بریده .و نزد من بیاورید مریدان نیز قبول کرده ورفتند . بعد از چند ساعت آنان بازگشته و در کنار استاد خود نشستد . عابد از تک تک آنان پرسید که کجا مرغ را سر بریدند . اولی گفت ای استد به بیابان کنار شهر رفتم هیچ کس نبود مرغ را کشتم . دومی گفت در خرابه متروکی کشتم . سومی وچهارمی نیز هریک جای خلوتی را گفتند/ عابد به نفر پنجم نگریست و دید که او مرغ را سر نبریده . از وی پرسید که چرا ... / و او در پاسخ چنین گفت ای استاد هر جا رفتم . دیدم یکی نظاره گر اعمالم هست ./ راهب رو به وی کرد و گفت که ای بنده مومن خدا خوش بحالت که از خدای خود غافل نیستی

سالكان راه خدا، و رهروان راه دوست كه پيوسته در طريق تقوا و تهذيب نفوس گام برمى دارند، پيش از آن كه فرشتگان خداوند مراقب اعمال آنها باشند خودشان مراقب اعمالشان هستند.
و به تعبير ديگر، اين مراقبت از درون مى جوشد، نه از برون ؛ و به همين دليل ، تاءثير آن ، بسيار زياد، و نقش آن فوق العاده مهم است . البتّه توجّه به ((مراقبت از برون)) سبب مى شود كه پايه هاى ((مراقبت از درون)) محكم گردد.

در حقيقت انسان در اين دنيا به كسى مى ماند كه داراى گوهرهاى گرانبهايى است و از يك بازار آشفته مى گذرد، و مى خواهد با آن بهترين متاعها را براى خود تهيّه كند در حالى كه اطرافش را دزدان و شيّادان گرفته اند، چنين كسى اگر لحظه اى از سرمايه نفيس خويش غافل گردد، آن را به غارت مى برند، و او مى ماند و يك عالم اندوه و افسوس .
دقيقا همين گونه است ، شياطين جنّ و انس در اين جهان انسان را احاطه كرده اند و هوا و هوسهاى درون او را به سوى خود مى خوانند، اگر خويش را به خدا نسپارد و مراقب اعمال خويش نباشد سرمايه ايمان و تقواى او به غات مى رود و دست خالى از اين جهان به سراى ديگر منتقل خواهد شد.

بديهى است كه توجّه به اين حقيقت كه خداوند در همه جا و در هر حال و در هر زمان ، ناظر و شاهد و مراقب اعمال مااست ، روح مراقبت را در ما زنده مى كند، تا پيوسته مراقب اعمال خويش باشيم .

در حديث قدسى مى خوانيم خداوند مى فرمايد: ((يابؤ سا للقانطين من رحمتى ، و يابؤ سا لمن عصانى و لم يراقبنى ؛ بدا به حال كسانى كه از رحمت من ماءيوس شوند، و بدا به حال كسى كه نافرمانى من كند، و مراقب (حضور) من نباشد.))

در يكى از خطيب اميرمؤ منان على عليه السّلام آمده است : ((فرحم اللّه امرء راقب ربّه و تنكّب ذنبه ، و كابر هواه ، و كذّب مناه ؛ خدا رحمت كند كسى را كه (در اعمال خويش ) مراقب پروردگارش باشد، و از گناه بپرهيزد و با هواى نفس خويش مبارزه كند و آرزوهاى واهى را تكذيب نمايد.))

رهروان راه حق و سالكان طريق الى اللّه بايد بعد از ((مشارطه))، يعنى عهد و پيمان بستن با خود و خداى خويش جهت اطاعت و بندگى حقّ و تهذيب نفس ، بطور مداوم مراقب خود باشند كه اين پيمان الهى شكسته نشود، و درست همانند طلبكارى كه از همپيمانانش ‍ مطالبه پرداخت ديون مى كند، از نفس خويش مطالبه وفاى به اين عهد الهى را بنمايد؛ بديهى است هرگونه غفلت سبب عقب ماندگى و ضرر و زيان فاحش است ، همان گونه كه اگر انسان در مطالبات مادّى اش كوتاهى كند، به آسانى سرمايه هاى خود را از دست مى دهد، بخصوص اين كه در برابر افرادى فريبكار و فرصت طلب قرار گيرد.

اولین گروه شهادت دهندگان پس از خدا: ملائکه

 اولین دسته از شاهدان بعد از خدا ملائکه هستند که بر اعمال نیک وشر ما شاهد هستند. از امام صادق علیه السلام پرسیدند با وجود شاهد بودن خدا شهادت ملائکه برای چیست؟ حضرت پاسخ دادند: وقتی کسی بداند چشم های متعددی او را می بیند بیشتر مراقب و مواظب خودش است.

دومین گروه شهادت دهندگان پس از خدا: انبیای الهی

دومین دسته از شاهدان انبیا هستند که در قرآن به آن تصریح شده و آمده است از هر امتی یک شاهد می‌آوریم. این شاهد هرکسی نمی‌تواند باشد، باید کسی باشد که همه چیز را دیده و خبر دارد و هم این‌ که عادل باشد؛ پس غیر از معصوم نمی‌تواند باشد، معصوم هر امتی را برای شهادت بر آن امت می آوردند.

معصوم هر امتی از برزخ هم شاهد اعمال امتش هست.

پیغمبر اسلام شاهد بر همه پیغمبران است و گواه کارهای پیامبران دیگر است. امام علی(علیه السلام) می فرماید: در روز قیامت همه را جمع می‌کنند و انبیا را می آورند که شاهد باشند و پیامبر اکرم شاهد بر همه شهدای امت های گذشته است.