آیه نورانی شب پنجم ماه مبارک رمضان

آدم چطور تریاكی می‌شود؟ اول سیگاری می‌شود، بعد تریاكی، بعد هروئینی می‌شود، انسان یک ذره یه ذره بد می‌شود.

اینجا هم همینطور است اول آدم سوء ظن می‌برد اول سوء ظن یعنی فكر بد می‌كند بعد فكر بد می‌آید بالاتر تجسس بعد تجسس كه شد غیبت می‌شود.

در این آیه نیز در زمینه مسائل اخلاقى اجتماعى سه حکم اسلامى به ترتیب: اجتناب از گمان بد، تجسس و غیبت، بیان شده است.
نخست مى‏فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از بسیارى از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضى از گمانها گناه است»! (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ).
منظور از این نهى، نهى از ترتیب آثار است. یعنى هر گاه گمان بدى نسبت به مسلمانى در ذهن شما پیدا شد، در عمل کوچکترین اعتنایى به آن نکنید، طرز رفتار خود را دگرگون نسازید و مناسبات خود را با طرف تغییر ندهید.
لذا در روایات دستور داده شده که اعمال برادرت را بر نیکوترین وجه ممکن حمل کن، تا دلیلى بر خلاف آن قائم شود، و هرگز نسبت به سخنى که از برادر مسلمانت صادر شده گمان بد مبر، مادام که مى‏توانى محمل نیکى براى آن بیابى! سپس در دستور بعد مسأله «نهى از تجسس» را مطرح کرده، مى‏فرماید:
«و (هرگز در کار دیگران) تجسس نکنید» (وَ لا تَجَسَّسُوا).
و بالاخره در سومین و آخرین دستور- که در حقیقت معلول و نتیجه دو برنامه قبل است- مى‏فرماید: «و هیچ یکى از شما دیگرى را غیبت نکند» (وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً).
و به این ترتیب گمان بد سر چشمه تجسس، و تجسس موجب افشاى عیوب و اسرار پنهانى، و آگاهى بر این امور سبب غیبت مى‏شود که اسلام از معلول و علت همگى نهى کرده است.

ـ رسول الله( صلی الله علیه و آله ): « لا تَتَّبِعوا عَوراتِ المُؤمِنینَ ؛ فَاِنَّهُ مَن تَتَبَّعَ عَوراتِ المُؤمِنینَ تَتَبَّعَ اللهُ عَورَتَهُ، وَ مَن تَتَبَّعَ اللهُ عَورَتَهُ فَضَحَهُ وَ لَو فی جَوفِ بَیتِهِ ».1

پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله ): « عیبهای مؤمنان را جستجو نكنید، زیرا هر كه دنبال عیبهای مؤمنان بگردد خداوند عیبهای او را دنبال كند و هر كه خداوند تعالی عیوبش را جستجو كند، او را رسوا سازد گرچه درون خانه اش باشد ».

دوستان میشه غیبت نکرد ؟

اجی شاید غیبت نکردن برای اقایون بشه ولی متاسفانه برای ما خانوما شده جزئی از برنامه زندگیمون که اصطلاحا در خیلی موارد به شوخی میگیم که غیبت خونمون اومده پایین و واقعا جای تاسف داره

بررسی سبک زندگی کنونی ما نشان می دهد که یکی از خصلت های بد ما تجسس و تفتیش در زندگی یکدیگر است و متاسفانه این امر حتی به سطوح بالای جامعه هم سرایت کرده است، در صورتی که آموزه هایی دینی ما صریحا این اخلاق ناپسند را رد می کند.

تا اونجایی که من میدونم سو طن وقتی گناه ِ که به واسطه فکر بدت درباره ی طرف مقابل ، رفتارت باهاش تغییر کنه ... فکر کنم اینجوریه

ایول زدی تو خال
 

اول قران سوء ظن را گفته قدم دوم تجسس را گفته و قدم سوم غیبت را گفته. چون انسان كه غیبت می‌كند مرحله به مرحله به غیبت كشیده می‌شود. قران هم در این آیه مرحله به مرحله را گفته

اول فكر بد نكن، تا به تجسس كشیده نشوی و بعد تجسس نكن تا به غیبت كشیده نشوی

هیچ گناهی را قران نگفته مثل خوردن گوشت می‌ماند. تنها گناهی را كه گفته مثل خوردن گوشت مرده می‌ماند غیبت است. این پیداست خیلی غیبت خطرناك است، چون برای هیچ گناهی نگفته مثل غیبت كردن مانند خوردن گوشت مرده است. بعد هم گفته:(أَ یُحِبُّ) آیا دوست داری گوشت مرده برادی مؤمن خود را بخوری؟

من ميخوام بيشتر بدونم ايا تفكرات منفي (‌ كه واقعيت هم داره )‌ در مورد ديگران كه حالا گاها به ذهن انسان خطور ميكنه هم شامل ميشه يا نه ؟ مثلا اين تفكر كه فلاني چه قدر بد اخلاق هست يا چه قدر حسود هست .....از اين قبيل موارد كه حالا در برخورد با فرد در يه موردي پي به اين خصلتش ميبريم حالا به زبون هم نمياريم فقط در حد فكر ......و گاها گذرا و كوتاه مدت .

امام رضا علیه السلام از امام سجاد علیه السلام نقل می‌كند كه فرمودند: هر كس از آبرو ریختن مسلمان‌ها خود را حفظ كند خدا هم روز قیامت لغزش هایش را حفظ می‌كند نادیده می‌گیرد. شنونده غیبت هم شریك گوینده است. اگر كسی غیبت می‌كند و شما می‌بینی حق نداری بنشینی آقا غیبت نكن، اگر گوش نمی‌دهی پاشو برو. اگر بنشیند یک جایی آبروی مردم را می‌ریزند او گوش می‌دهد گاهی هم می‌خندد، كیف می‌كند و لذت می‌برد، شنونده غیبت هم شریك گوینده است

یکی از بزرگای محلمون توی یه سخنرانی می فرمایند که اکثر بدبینی و سوءظن ها گناه است.
طبق گفته ایشون 90 درصد بدبینی ما واقعیت خارجی ندارد و ما هم باید از گمان بد و
تجسس در کارهای دیگران بپرهیزیم. نباید کنجکاوی و جستجو کرد.
طبق گفته پیامبر گمان های بد دروغ ترین دروغ هاست.چرا؟
ما شیطانی داریم که ایجاد وسوسه می کند و تاثیراتی در انسان دارد و انسان باید بداند
احساساتش، خیالاتش و برداشت هایش و دیدن هایش خالی از تاثیرات شیطان نیست.

اینکه ما درک نمی کنیم به خاطر این است که ما وجود خیلی از چیزها را درک نمی کنیم مثل وجود هوا، امواج و فرکانس های اطرافمان را و ...
باید همه چیز را آن طور که هست ببینیم چون ما دشمنی داریم که در تفکر ما دخیل
هست و ما آن طور که باید او را نمی شناسیم و چیزهایی را در برداشت های ما از
افراد یا وقایع القا می کند که حقیقت ندارد و دروغ است.
در موارد معدودی هست که انسان باید بدبین باشد مثلا کسانی که می دانند درس
خواندن در محیط فاسد در خارج از کشور روی اعتقاداتشان تاثیر سوء دارد باید نسبت
به درس خواندن در خارج، بدبین باشند.
یا اینکه مثلا کسی بداند که با کسی معامله تجاری می کند که قبلا ورشکست شده باید
نسبت به این معامله بدبین باشد.

رجوع به نهج البلاغه و کلام حضرت علی (ع) بدون شک یکی از بهترین منابع برای بهره برداری از آموزه های اسلام در حوزه های اجتماعی و اخلاقی است که متاسفانه امروز کمتر به آن توجه می شود. نمونه ای از تاکیدات حضرت علی(ع) در منع تفتیش و جاسوسی از مردم در عهدنامه مالك اشتر آمده است، آنجا که به سردار بزرگ خود توصیه می كند افرادی را كه در پی عیب جویی از مردم اند از خودت دور كن و به آنان موقعیت نده و می فرماید در مردم عیب هایی است كه والی، سزاوارتر است آنها را بپوشاند. پس آنچه را از تو پوشیده است برملا نكن. عیب های آشكار را باید پاك كنی و عیب های پنهان هم حسابش با خداست. پس تا می توانی عیب ها را بپوشان تا خداوند هم عیوبی از تو را كه دوست داری پوشیده بماند بپوشاند.