نام گذاري مناسب، هويت و شخصيت کودک را شکل مي دهد
به طور دقيق معلوم نيست که انسان ها در چه دوره اي از تاريخ براي نخستين بار روي افراد نام گذاري کردند اما مسلم است که نام گذاري داراي تاريخچه طولاني است. نام کودک، اگر نگوييم نخستين آهنگ آشنا براي اوست اما بي گمان از اولين کلماتي است که کودک پس از تولد مي شنود. انتخاب نام، فقط انتخاب يک کلمه نيست بلکه هويتي است که تا آخر عمر با فرد همراه است. بنابراين طبيعي است که نقش مهمي در زندگي فرد داشته باشد.
کودک و نام
يکي از دغدغه هاي اصلي والدين پس از تولد فرزندشان، انتخاب نام است. گاهي والدين براي نام گذاري فرزندان خيلي دير تصميم مي گيرند و قبل از تولد تصميم جدي گرفته نمي شود. اين امر باعث مي شود پس از تولد اطرافيان اعمال سليقه کنند و چه بسا نام ناخواسته و تحميلي براي فرزند تازه متولد شده انتخاب شود. در چنين مواردي والدين از دخالت اطرافيان شکايت دارند در صورتي که بايد خود را بابت کوتاهي در انتخاب نام سرزنش کنند.نام بدون شک يکي از نمودارهاي شخصيت و استقلال فرد است. نتايج تحقيقات نشان مي دهد که کودکان از حدود ۲ تا ۳ سالگي نام خود را تشخيص مي دهند. در واقع در اين دوران، کودک از خود به عنوان يک شخص جداگانه سخن مي گويد.نام، يک کودک را از ديگر کودکان متمايز مي کند و جنس او را نشان مي دهد. به همين دليل کودکان چندان ميل ندارند نامي داشته باشند که بين دختر و پسر مشترک است.
نام هاي مذهبي
يکي از حقوق فرزندان بر والدين اين است که نام زيبايي بر او بگذارند. حضرت محمد(ص) مي فرمايند: «اولين بخشش و عنايت پدر و مادر به فرزندان، انتخاب نام نيکو است.» هم چنين مي فرمايند: «بهترين نام ها عبدا... و عبدالرحمن است و نام هايي مثل حبيب، امين، مسعود، صابر، صديق، مهدي، هادي، مرتضي، مجتبي، صادق، موسي و مريم، سوسن، زهره، زکيه، زهرا، طيبه، آمنه، طاهره، خديجه، آسيه، راضيه، مرضيه، رضيه و معصومه هم از نام هاي نيکوست. وقتي نام هاي مذهبي روي کودکان مي گذاريم خود کودک از اين که هم نام حضرت فاطمه زهرا(س) يا امام حسين(ع) است، لذت مي برد و از لحاظ رواني بار مثبتي براي وي دارد. يکي از دلايلي که والدين به نام گذاري کودکان به اسماء الهي و ائمه اطهار(ع) توصيه شده اند، همين است. اين نام ها اگر از شخصيت هايي گرفته شده باشد که در تاريخ به بزرگ منشي و نيکي از آن ها ياد مي شود، کودک بعدها هويتي ارزشمند و مطلوب پيدا مي کند. نام کودک بايد به گونه اي باشد که فرد بتواند در آينده از شخصيتي که نامش از او گرفته شده است، الگوبرداري کند. شخصيت هايي مثل اسکندر يا چنگيز که خونخوار بوده اند الگوي مناسبي نيستند. بنابراين انتخاب چنين نام هايي اشتباهي است که بسياري از والدين مرتکب مي شوند و زيبايي ظاهري يا کم بودن آن نام را دليل اين نام گذاري عنوان مي کنند.
سنت ها در نام گذاري
استفاده از نام و نام گذاري در فرهنگ هاي مختلف، متفاوت است. يکي از سنت هاي جاري در نام گذاري که هنوز در بعضي مناطق کشور جاري است، گذاشتن نام پدربزرگ و مادربزرگ روي نوزاد تازه به دنيا آمده است. هدف از چنين کاري معمولا اين است که اگر بزرگ خانواده درگذشته است، با گذاشتن نامش ياد او را زنده نگه دارند. برخي هم با اين کار قصد دارند ميزان احترام و علاقه خود را نسبت به بزرگ ترها نشان دهند. يکي ديگر از سنت هاي نام گذاري فرزندان اين بود که معمولا در شب ششم تولد نوزاد که جشن و شب نشيني برگزار مي شد، همه اقوام به خصوص پدربزرگ، مادربزرگ و بزرگان خانواده گردهم مي آمدند و با تبادل نظر نامي انتخاب مي کردند و در حاشيه قرآن، ديوان حافظ يا کتاب ارزشمند ديگري همراه با روز و ماه و سال و ساعت تولد ثبت مي کنند و مواقعي که اتفاق نظر نبود با راي گيري و رعايت احترام همگي نام انتخاب و درج مي شد. گاهي با استفاده از قرآن يا تفال از حافظ نام گذاري انجام مي شد. در بعضي خانواده ها انتخاب نام به عهده مادربزرگ، پدربزرگ، عمو، دايي، خاله يا عمه گذاشته مي شد.
انتخاب نام هاي امروزي
شکي نيست که انتخاب نام مناسب براي فرزندان نشانه فرهنگ، اعتقاد، سليقه، سلامت و حسن انتخاب والدين است. با اين حال اين روزها گرايش به نام هاي غريب و کم کاربرد که در معرض پرسش و کنجکاوي ديگران قرار بگيرد، بسيار زياد شده است. نام هايي که بلافاصله پس از شنيدن آن مي پرسيم«يعني چي»؟ متاسفانه پدر و مادرهاي امروزي از اين که نام فرزندشان به اصطلاح تک است با غرور ياد مي کنند در صورتي که همين نام در تقليدهاي سطحي فراوان و عادي مي شود. نام هايي که اصلا در فرهنگ ما معنايي ندارد مثل «النا» که معلوم نيست چه معنايي دارد. واقعيت اين است که چشم و هم چشمي و مدگرايي مدت هاست به حيطه فرزندپروري ما رسوخ کرده است و بسياري از والدين تحت تاثير اين پديده و براي اين که از ديگران عقب نمانند به نام هاي غربي گرايش پيدا کرده اند. گاهي نام يک چهره مقطعي مثل يک ستاره سينما يا ورزشکار انتخاب مي شود که ممکن است چندي بعد در ذهن ها فراموش شود. دليل اين که بر نام هاي مذهبي تاکيد بيشتري مي شود اين است که اين نام ها ماندگار است، کهنه نمي شود، با مسماست و الگوهاي مناسبي هم در اختيار فرد قرار مي دهد. بسياري از مردم معناي نام ها را نمي دانند و اگر بدانند ديدشان نسبت به آن عوض مي شود. مثلا«زينب» يعني«زينت پدر» که اسم بسيار زيبايي است و فرد با چنين اسمي ناخودآگاه احساس اعتماد به نفس مي کند.
نورپرتال
