اغلب دستگاه ها و مصر ف کنندگان الکتریکی برای انجام کار مفید نیازمند مقداری توان راکتیو برای مهیا کردن شرایط لازم برای انجام کارمی باشند به عنوان مثال موتورهای الکتریکی AC برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی، نیازمند تولید شار مغناطیسی در فاصله هوایی موتور هستند. ایجاد شار تنها توسط توان راکتیو امکان پذیر و با افزایش بار مکانیکی موتور مقدار توان راکتیو بیشتری مصرف می گردد.
عمدۀ مصر ف کنندگان انرژی راکتیو عبارتند از:
1) سیستمهای الکترونیک قدرت الف) مبد لهای Rectifiers AC/DC ب ) مبد لهای Inverters DC/AC ج ) مبد لهای Converters AC/AC د) چاپرها
Choppers 2 ) مصرف کنندگان یا تجهیزاتی که دارای مشخصه غیر خطی هستند.
3 ) مصر ف کنندگانی که در شکل موج ولتاژ محل تغذیه خود اعوجاج (هارمونیک) ایجاد می نمایند.
4 ) متعادل سازهای بارهای نا متعادل
5 ) تثبیت کننده های ولتاژ
6 ) کوره های القایی
7 ) کوره های قوس الکتریکی
8 ) سیستمهای جوش کاری DC ، AC هما نگونه که ذکر شد مصرف انرژی راکتیو اجتناب ناپذیر است. انتقال انرژی راکتیو، انتقال جریان الکتریکی است و انتقالش نیازمند به کابل با سطح مقطع بزرگتر، دکل های فشارقوی مقاومتر و در نتیجه هزینه های مازاد است. همچنین افزایش تلفات الکتریکی و کاهش راندمان شبکه را نیز به همراه دارد. در مواردی مانند کاربردهای الکترونیک قدرت و متعادل سازی بارهای نامتعادل حتی انتقال انرژی راکتیوهم کارساز نبوده و باید انرژی در محل تولید گردد. خازن اصطلاحا تولید کنندۀ انرژی راکتیو است، اما خازن توان راکتیو تولید نکرده بلکه مصر ف کنندۀ آن نیز می باشد.فقط در زمانی که القاگر انرژی راکتیو در خود ذخیره می نماید (از شبکه میکشد) خازن، انرژی ذخیره شدۀ خود رابه شبکه تحویل می دهد و در زمانی که القاگر انرژی ذخیره شده اش را به شبکه پس می دهد خازن از شبکه انرژی میکشد. حال اگر القاگر و خازن در کنار هم قرار گیرند، هنگامی که خازن انرژی میدهد القاگر آن انرژی را میگیرد و زمانی که خازن انرژی می گیرد القاگر انرژی میدهد که موجب تعادل انرژی بین القاگر و خازن گشته ، تبادل انرژی بین مصر ف کننده و شبکه صورت نمی گیرد. تثبیت ولتاژ مورد استفادۀ دیگر خازن (انرژی راکتیو) تثبیت ولتاژ محل تغذیه بار است. افزایش بار به معنی افزایش دامنه جریان کشیده شده از شبکه و ازدیاد افت ولتاژ در محل تغذیه است. برای کاهش افت ولتاژ سه راه حل وجود دارد:
1) تقویت شبکه تقویت شبکه به معنای کاهش امپدانس معادل شبکه در محل تغذیه میباشد. انجام این مهم با افزایش ولتاژ شبکه ویا تغذیه چند سویه بار امکان پذیر است که برای اکثر مصرف کنندگان این کار امکان پذیر نیست.
2) کاهش بار افت ولتاژ بیش از حد مجاز را با تقلیل دادن بار و یا تنظیم توالی زمانی بهره برداری دستگاه ها می توان جبران نمود.
3) استفاده از خازن با تزریق کردن Q وار توان راکتیو به شبکه در محل مصرف ولتاژ از U 1 به U 2 افزایش می یابد،با استفاده از این ویژگی می توان به تثبیت ولتاژ پرداخت. ذکر این مساله بسیار حائز اهمیت است که تثبیت ولتاژ و تنظیم ضریب توان، به صورت همزمان امکا ن پذیر نیست. اثر نحوۀ اتصال بر مشخصات مجموعه : توان راکتیو خازن و مقدار مؤثر جریانی که هنگام اتصال خازن به شبکه، از شبکه به سمت خازن جاری میگردد به نحوه اتصال خازن و ولتاژ محل نصب و ظرفیت خازن به شبکه بستگی دارد. از جمله مشخصات خازن ولتاژ نامی، جریان نامی، و توان راکتیو خازن است، طبق استاندارد است . بر اساس استاندارد ولتاژی است که خازن آن را به طور دائمی و بدون صدمه دیدن تحمل می کند ولتاژ نامی Unبر اساس استاندارد جریانی است باشد که خازن در ولتاژ و فرکانس نامی از شبکه می کشد جریان نامی Inمیزان توان راکتیو خارن، در ولتاژ و فرکانس نامی است توان راکتیو نامیQn تمامی خاز نها به صورت تک فاز ساخته می شوند. در ولتاژهای پایین خازن ها سه فاز و به صورت مثلث به هم متصل میشوند. در ولتاژهای بالا به دلیل مشکلات ایزولاسیون، و در ظرفیت های زیاد به دلیل مشکلات انـتقال حرارت وخنک سازی خازن، خاز نها به صورت تکفاز ساخته می شوند. اتصال خازن های تکفاز به دو صورت اتصالات ستاره و یا مثلث امکا ن پذیر است و بــسته به نوع اتصال، جریــا نهای متفاوتی از شبکه می کشند. ضریب توان ضریب توان، معیار برای سنجش میزان توان راکتیو مورد نیاز دستگاه مصر ف کنندۀ برق، برای انجام تبدیل انرژی م یباشد، ضریب توان براساس تعریف نسبت توان اکتیو مورد نیاز به کل توان الکتریکی تعریف می گردد و همیشه بین 1- و1 تغییر می کند از 1+ الی 0 برای بارهای القایی و از 0 الی 1- برای بارهای خازنی میباشد. با اتصال خازن به بار، ضریب قدرت کل مجموعه مصرف کننده و خازن تغییر می کند چرا که بخشی از انرژی راکتیومورد نیاز مصر ف کننده را خازن تأمین میکند و تنها باید جزء باقیمانده را از شبکه دریافت کند. مکانیسم عملکرد خازن در یک مصر ف کنندۀ الکتریکی پس فاز با زاویه فاز جریانی که از شبکه کشیده میشود شامل دو جزء اکتیو I p و راکتیو Iq است ا گر خازنی به دو سر مصرف کننده متصل نماییم خازن جریان راکتیوی برابر IC از شبکه میکشد که در خلاف جهت جریان راکتیو باراست. لذا جریان راکتیوی که توسط مجموعه مصر ف کننده و خازن از شبکه کشیده می شود به انداز ۀ IC کاهش می یابد و به مقدار( IQ − IC ) میرسد. با اتصال خازن به بار، ضریب قدرت کل مجموعه مصرف کننده و خازن تغییر می کند چرا که بخشی از انرژی راکتیومورد نیاز مصر ف کننده را خازن تأمین میکند و تنها باید جزء باقیمانده را از شبکه دریافت کند
