حركت پيامبر(ص) از مدينه براي حجه الوداع - سال دهم هجري قمري
پيامبر اكرم(ص) از آغاز ذي قعده سال دهم قمري به تمام مناطق مسلمان نشين و طوائف و قبائل مسلمان عربستان خبر داد كه وي در اين ماه به مكه معظمه خواهد رفت و مراسم عمره و حج را به جاي خواهد آورد و هر كسي مايل است، وي را همراهي كند، زاد و توشه خويش برگيرد و به سوي مكه معظمه حركت نمايد. امام علي بن ابي طالب(ع) كه در اين ايام، از سوي پيامبر اكرم(ص) در سرزمين "يمن" به سر مي برد و علاوه بر دعوت و تبليغ اسلامي، با دشمنان اسلام در آن ديار مبارزه مي كرد، پيكي به وي از سوي پيامبر(ص) رسيد، كه او نيز به سوي مكه معظمه حركت نمايد. امام علي بن ابي طالب(ع) به محض دريافت نامه پيامبر(ص) به همراه ياران خويش عازم مكه شد. پيامبر خدا(ص) پس از فراهم آوري تداركات سفر و امكانات لازم، به همراه دختر گرامي اش حضرت فاطمه زهرا(س) و تمامي همسران خود، در 25 ذي قعده و به قولي در 26 اين ماه، از مدينه خارج شد. در اين سفر روحاني و به ياد ماندني، در حدود يكصد و چهار هزار و يا يكصد و بيست و چهار هزار نفر از مسلمانان شركت نمودند. حضرت علي(ع) نيز كه به همراه ياران خويش به سوي مكه عازم شده بود، يكي از يارانش را جانشين خويش در سپاه تحت فرمانش گذاشت و زودتر از آنان، به سوي مكه حركت كرد. بدين جهت، چند روز زودتر از يارانش به پيامبر(ص) ملحق شد. حضرت علي(ع) در نزديكي هاي شهر مكه معظمه، به پيامبر(ص) و ساير مسلمانان رسيد و پيامبر(ص) با ديدن وي بسيار خرسند و خوشحال شد.(1) اين سفر، چون آخرين سفر رسول خدا(ص) به مكه معظمه، جهت انجام مراسم حج بود، به "حجه الوداع" شهرت يافت. گفتني است، كه پيامبر اكرم(ص) در بازگشت از همين سفر زيارتي، در مكاني به نام "غدير" حضرت علي(ع) را به عنوان جانشين خويش معرفي كرد [اين واقعه در 18 ذي حجه خواهد آمد]. 1- نك: كشف اليقين [علامه حلي]، ص 238؛ تاريخ الطبري، ج2، ص 401؛ تاريخ ابن خلدون، ج1، ص 452؛ فرازهايي از تاريخ پيامبر اسلام(ص) [جعفر سبحاني]، ص 503؛ وقايع الأيام [شيخ عباس قمي]، ص 102
