اگر برای اوقات فراغت بچهها هدفگذاری نشود، به طور حتم این اوقات زاید به نظر میرسد و والدین روزشماری میكنند كه تابستان هرچه زودتر به پایان برسد.
جهت پر كردن اوقات فراغت بچه ها نباید آنها را با اصرار به كلاس فرستاد، بلكه میتوان از خودشان پرسید كه چه چیزی خستگیشان را برطرف میكند و آنها را به سمت كارهای مورد علاقهشان سوق میدهد. اوقات فراغت به نظر بعضی از والدین و مسئولان چیزی زاید است .
برنامهریزی اوقات فراغت نمیتواند چیزی مستقل و بیارتباط با سایر اوقات باشد، بلكه باید در كنار برنامه كلان زندگی، مفید، راهگشا و زمینهساز باشد. در غیر این صورت خواه ناخواه بخش هایی از عمر پر ارزش انسان در وادی پوچی و بیثمری از بین میرود و صرف كارهای بیهوده میگردد.
یكی از روش هایی كه میتواند اوقات فراغت افراد جامعه را زیر پوشش قرار داده و بسیاری از ضعف ها و كمبودهای جسمانی و روانی را رفع و درمان كند، ورزش و تفریحات سالم است. ورزش گذشته از جبران ضعف ها و حفظ تندرستی افراد، آنان را برای زندگی، تلاش و اهداف مشترك آماده میسازد. استفاده از بازی در اوقات فراغت فرصتی را برای پیشرفت فرد فراهم می نماید.
یكی از مهمترین نعمت ها، نعمت تندرستی و سلامت است كه میتواند در موفقیت انسان عامل مهمی باشد. خانواده و یا در واحد بزرگتر جامعه تنها زمانی قادر خواهد بود راه ترقی و تكامل را طی كند كه متشكل از افرادی سالم، باارزش و پاك باشد.
در آموزش و پرورش نیز نخستین هدف، رشد ابعاد گوناگون شخصیت فرد از جنبه های جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی است. ورزش و هدف تربیتی آن، یادگیری مهارتهای رفتاری را باعث میشود و با چنین تعبیری ورزش به عنوان یك وسیله كمككننده عملی، پیوسته با تربیت همراه است.
معلمان ورزش باید كودكان و نوجوانان را تشویق كنند تا در اوقات فراغت به فعالیت های ثمربخش و سودمند بپردازند. مربی علاوه بر آموزش بازی و انواع مهارت های ورزشی به دانشآموزان، باید فعالیت های ورزشی را برای آنها لذت بخش كند، زیرا لذتبخش بودن ورزش موجب میشود كه كودكان در اوقات فراغت، خود بخود بدان روآورده و بدین ترتیب در آنها انگیزه استمرار فعالیت های ورزشی ایجاد میشود. به هنگام اجرای فعالیت های ورزشی در اوقات فراعت، باید كودكان و نوجوانان را با ورزش های گروهی آشنا كرد تا در موقعیت های مختلف بتوانند از آن استفاده كنند. آشنایی كودكان و نوجوانان به مقررات ورزشی و اجرای آن در بازی های ایام فراغت ضروری است، زیرا لازم است فرصت استقلال فكری و تصمیمگیری به كودكان داده شود تا در چنین فعالیت های مهمی شركت كنند و اِعمال مدیریت و همكاری با دیگران را به طور عملی تمرین كنند. كودك یا نوجوان باید خود را بشناسد، او میتواند از طریق تجربه های صحیح ورزشی، خود را بشناسد و به قدرت ذهنی و جسمی خود پی ببرد. در امر تربیت، نه تنها شناخت كودك از دیدگاه مربی مهم است بلكه "خویشتنشناسی" كودك از نظر خود و در ارتباط با دیگران اهمیت خاصی دارد.
خودشناسی موجب میشود كودك بتواند به موفقیت خود در اجتماع و ارتباط با دیگران، بیشتر پی برده و دریابد دیگران او را چگونه میبینند، در نتیجه نسبت به حدود توانایی، استعدادها، قدرت های ذهنی و جسمی خود شناخت صحیحتری پیدا میكند؛ به عبارت دیگر، در شناخت خود به واقعیت نزدیكتر میگردد و این خودشناسی عامل مهم در امر یادگیری است
زمانی كه كودك احساس كند او را دوست دارند، به او احترام میگذارند، مورد قبول اطرافیان و نزدیكان است و موفقیت هایش بر شكست هایش فزونی دارد، در راه استقرار و پی ریزی خودشناسی مفید و مطلوب قرار گرفته است. هیچ چیز به اندازه موفقیت، موجبات پیشرفت كودك را فراهم نمیآورد و موجب خودشناسی مطلوب او نمیشود.
تربیتبدنی فرصت های زیادی برای كودك فراهم میسازد تا او بتواند خود را نشان دهد، در انجام كارها توفیق یابد، حس ابتكار در او تقویت شود و در محدوده تواناییهای ذهنی، جسمی، عاطفی و اجتماعی خود تجارب و پیشرفت هایی به دست آورد. كودكان و نوجوانان از طریق ورزش و تربیت بدنی در برابر صفت های منفی ایستادگی پیدا خواهند كرد. از آنجا كه سراسر زندگی مبارزه و مسابقه است، اجرای مسابقه و گنجاندن آن در برنامه های ورزشی كودكان، نباید نادیده گرفته شود.
بازیها و سایر فعالیت های بدنی به نوجوانان این فرصت را میدهد كه خود باوری و اتكاء به نفس داشته باشند و لذت موفقیت و مشاركت و اتحاد جمعی را احساس كنند. این اثرات مثبت همچنین به كاهش خطرات ایجاد شده به وسیله روشهای زندگی پر استرس و بیتحركی كه در نوجوانان امروزی بسیار شایع است كمك میكند. پرداختن به فعالیت بدنی هدایت شده میتواند باعث پرورش سایر رفتارهای بهداشتی مثل پرهیز از سیگار، مواد مخدر و رفتارهای خشونتبار گردد و نیز كودكانی كه فعالیت بدنی بیشتری دارند نتایج تحصیلی بالاتری نیز كسب كردهاند.
همچنینبازیهای گروهی باعث تعامل اجتماعی مثبت میشود. الگوهای فعالیت بدنی كه در دوران كودكی و بلوغ كسب میشوند بیشتر در طول زندگی هر فرد باقی میمانند بنابراین باعث فراهم آمدن پایهای فعال و سالم در زندگی میشوند؛ برعكس، عادات غیر سالم مثل زندگی بیتحرك، تغذیه نامناسب و سوءمصرف مواد كه در دوران نوجوانی به وجود بیایند در دوران بزرگسالی نیز معمولاً ادامه می یابند. تربیت بدنی و ورزش راه گریختن از ناتوانی و تنبلی و در نتیجه كسب شادمانی است.