تجسم معنویت و فضیلت

امام سجاد علیه السلام وارث معارف انبیاء و زینت دل اولیاى خدا است. دوره امامت امام سجاد علیه السلام مصادف با اوج دنیا گرایى در جامعه آن روزگار بود. در این دوره غفلت و دنیا گرایى، گریبان جامعه را چنان گرفته بود كه دین و معنویت در قربت قرار داشت و تمام تلاش حاكمان بنى امیه در بازگرداندن معیارهاى ناپسند عصر جاهلیت خلاصه مى‏شد.
آرى، در این عصر، جاهلیتى كه با ظهور رسول اكرم صلى اللّه علیه و آله و سلّم، مقهور ارزش‏هاى الهى شده بود، بار دیگر با تمام توان به میدان آمده و در مقابل قرآن و معنویت صف آرایى كرده بود.
امام سجاد علیه السلام به منظور مقابله با موج دنیا گرایى و جلوگیرى از گسترش معیارهاى عصر جاهلیت، منادى معنویت در میان جامعه اسلامى شدند و با گفتار و رفتار خویش مردم را دعوت به خدا و معنویت كردند.
سیره امام سجاد علیه السلام در آن روزگار غربت قرآن و معنویت چنان بود كه گویى تمام معنویت در وجود مقدسش خلاصه شده و گفتارهاى متعالیش آینه‏اى بود كه معارف قرآن را در جامعه منعكس مى‏كرد.
رفتار امام در آن روزگار بسان ابرى بود كه باران معنویت بر جامعه مى‏بارید و گفتارش بذر حقیقت در مزرعه دل‏هاى مشتاقى بود كه از غربت ارزش‏هاى الهى در جامعه مى‏نالیدند.
هر رفتارى كه از وجود مقدّس امام سجاد علیه السلام تجلّى مى‏كرد، كتاب معرفتى بود كه مردم را به معنویت دعوت مى‏نمود و رفتار صحیح اسلامى را به آن‏ها مى‏آموخت.
یكى از وجوه بارز سیره امام، عشق و شور آن بزرگوار به عبادت و پرستش خداوند متعال بود. در آن زمان كه حاكمان اموى، دنیاپرستى را در مقابل خدا پرستى تبلیغ مى‏كردند، امام زین العابدین علیه السلام با سیر در عمق دریاى عبادت و ریاضت، اصل اساسى خدا محورى را به مردم مى‏آموختند و شكوه زیبایى پرستش خداى یگانه را نمایان مى‏كردند.
امام در عبادت خداوند به مرتبه‏اى رسیده بودند كه در میان مردم به القابى همچون سیدالعابدین، سید الساجدین و زین العابدین شهرت داشتند نقل كرده‏اند آن امام بزرگ هر شبانه روز، هزار ركعت نماز مى‏خواند و اكثر شب‏ها تا طلوع صبح، به عبادت خداوند متعال مشغول بودند و روزها را با روزه سپرى مى‏كردند. خدمتكار امام نقل كرده است: «هرگز شب‏ها براى امام رختخوابى نگستردم و روزها برایش غذایى تهیه نكردم زیرا آن بزرگوار شب‏ها را به عبادت و روزها را به روزه مى‏گذراند.»
امام سجاد علیه السلام بسیارى از شب‏ها را با حال نیایش، طواف و نماز سپرى مى‏كردند و در خلوت شب در برابر عظمت خالق یكتا زار مى‏گریستند. عبادت مداوم حضرت زین العابدین برخى از یاران امام را نسبت به جان شریفش بیمناك كرده بود و آن‏ها به امام عرض مى‏كردند كه‏اى فرزند رسول خدا، خود را با عبادت هلاك مكن!
امام در پاسخ به این افراد، لزوم سپاسگزارى از خداوند را به خاطر نعمت‏ها پیش كشیده و مى‏فرمودند: آیا بنده سپاسگزار خداوند نباشم؟
مردم كه شدت عبادت امام را مى‏نگریستند متأثر مى‏شدند و مى‏آموختند كه در برابر نعمت‏هاى خداوند باید شكرگزار باشند و با عبادت خویش از خطرات دنیاگرایى كه بیمارى مهلك آن عصر بود بپرهیزند. علاوه بر این، امام زین العابدین علیه السلام با گفتارهاى الهى خویش مردم را دعوت به خدا مى‏كردند و به مؤمنان هشدار مى‏دادند كه مبادا دنیاطلبى دلدادگان دنیا شما را نیز بفریبد و از خدا و اعمال خیر بازتان دارد.
امام با ذكر شواهد تاریخى به مردم مى‏آموختند دنیاگرایى سرانجام خوشى ندارد و آرایش‏هاى دنیایى انسان را به سرمنزل مقصود نمى‏رساند، پس باید به خدا و اعمال نیك اندیشید و از سرگذشت دنیاطلبانى كه پیش از این به تعیّنات دنیایى دست یافته بودند، عبرت گرفت.
به هر حال، روش‏هاى الهى امام سجاد(ع) سبب شده بود كه زشتى‏هاى حكومت امویان بیش از گذشته آشكار شود. به همین دلیل، امویان نتوانستند امام را تحمّل كنند. در حقیقت امویان حس كردند امام سجاد(ع) با رفتار و گفتار الهى خویش پیام عاشوراى حسینى را به خوبى در جامعه منتشر مى‏كنند و اگر این روش ادامه یابد، به زودى روزگار ذلّت امویان فرا مى‏رسد. 

باسلام

مقاله ای بسیار زیبا و جالبی است.

موفق باشید.

یا مهدی