لجبازی كودكانه، رفتار یا واكنش نامناسبی است كه بچهها برای رسیدن به خواستههایشان از خود نشان میدهند. آنها به كمك انواع رفتارهای خشن یا گریه میخواهند به خواستههای مطلوب یا نامطلوبشان برسند و آنچه را میخواهند به دست آورند. بنابراین طبیعی است زمانی كه این رفتار زیاد تكرار شود و به شكل عادتی همیشگی درآید، كودكی لجباز خواهیم داشت كه واكنش نشان دادن در برابر او نیز بسیار سخت و دشوار خواهد بود.
بچهها از حدود دو تا سه سالگی به بعد، برای نشان دادن استقلال خود، ایجاد هویت یا دفاع از خواستههایشان شروع به لجبازی میكنند تا آنچه را میخواهند، اجرا شود. ابتدا این رفتار طبیعی است و در همه كودكان خردسال چنین برخوردهایی را میبینیم، اما وقتی این كار دائم تكرار شود و كودك به آن عادت كند، دیگر نباید دست روی دست گذاشت. اینجا پدر و مادر وظیفه دارند رفتار كودك را تغییر دهند و لجبازیاش را كمتر كنند.
بعضی از والدین تصور میكنند دستور دادن و امر و نهی كردنهای زیاد میتواند كودك لجباز را آرام كند، در حالی كه این شیوه تاثیری برعكس خواهد داشت. متخصصان به والدین بچههای لجباز توصیه میكنند كه از امر و نهی و دستور دادن به این كودكان خودداری كنند تا آنها رفتار نامناسبشان را ادامه ندهند.
در مقابل خوب است بیشتر به نیازهای كودك توجه كنید و به او احترام بگذارید. در واقع، با توجه به این كه جلب توجه دیگران یكی از دلایل اصلی لجبازی كودكان است اگر به آنها احترام بگذارید، كودك هم این برخوردش را كمتر ادامه خواهد داد.
البته هنگامی كه كودك رفتار نامناسبی دارد، بهترین كار بیتوجهی است ولی در مواقعی غیر از این، باید به او توجه و با احترام با كودك برخورد كنید. مثلا هنگامی كه فرزندتان میخواهد برای پوشیدن لباس یا انتخاب اسباببازی مورد علاقهاش تصمیم بگیرد، باید نظرش را بپرسید و نشان دهید به نظر او احترام میگذارید. با این كار نهتنها كودك دیگر لجبازی نخواهد كرد كه حتی حس استقلال و دوست داشته شدن را هم در او پرورش خواهید داد.
بچههای لجباز، بینظمترند
كودكی كه لجباز است و در برابر برخوردهای پدر و مادر یا بقیه بزرگترها پرخاشگری میكند، معمولا بینظم هم میشود كه همین وضع ممكن است حساسیت والدین را برانگیزد. پدر و مادرها باید بدانند این بینظمی و بیتوجهی كودك به مرتب بودن، یكی از نشانههای جلب توجه است. چون انجام چنین كاری باعث میشود كودك همیشه مورد توجه والدینش باشد؛ حتی توجه منفی. مثلا همین كه پدر و مادر دائم به فرزندشان بگویند «چنین كن و چنان نكن و...» كودك حس میكند در مركز توجه آنها قرار گرفته و در نتیجه راضی میشود.
بنابراین بهتر است در چنین مواقعی والدین خیلی نسبت به بینظمی كودك حساسیت نشان ندهند، اما بیتوجه هم نباشند تا این كار برایش به صورت عادت درنیاید. پدر و مادر میتوانند به كمك بازیهای كودكانه و مسابقه دادن با كودك بینظم خود، او را تشویق كنند كه وسایلش را زودتر و بهتر جمع كند.
عجله نكنید
عجله داشتن در انجام كارها در هر سنی میتواند موجب ایجاد استرس و خشم شود و این موضوع در مورد بچههایی كه لجبازند، بیشتر به چشم میخورد. پس توصیه میشود والدین از فرزندشان نخواهند كه كارهایش را باشتاب انجام دهد. در چنین شرایطی ممكن است كودك تصور كند كه قادر نیست كار را در آن محدوده زمانی انجام دهد یا به خوبی نمیتواند از عهده آن بربیاید. برای همین طبیعی است كه از انجام آن سر باز بزند و بر رفتار خود پافشاری كند.
قاطع و استوار باشید
برای تربیت صحیح كودك یا حل مشكلات رفتاری او، پدر و مادر همیشه باید نظر یكسانی داشته باشند و بر حرف خود نیز پایبند بمانند. متأسفانه بچههایی كه والدینشان رفتاری قاطع ندارند، نهتنها بخوبی تربیت نمیشوند كه حتی قادر نخواهند بود با پدر و مادرشان رابطه مناسبی برقرار سازند. بنابراین همیشه توصیه میشود والدین در مقابل رفتار نادرست كودك با مشورت متخصصان، تصمیمی صحیح بگیرند و بر اجرای آن تصمیم صحیح هم اصرار ورزند. چراكه اگر كودك متوجه شود حرف پدر و مادرش خیلی جدی نیست، او هم آنها را جدی نخواهد گرفت.