ميرزا علي‌اصغرخان امين‌السلطان از مشاهير و وزراي عهد قاجاريه در سال 1275ق در تهران متولد شد. پدرش ميرزا ابراهيم آقا امين‌السلطان از رجال دوره ناصري مقام وزارت داخله و دربار را به عهده داشت. وي تحصيلات خود را در زمينه‌هاي ادبيات فارسي و علوم مختلف نزد معلمين خصوصي فراگرفت و در نظم و نثر صاحب نظر گرديد. در سال 1288ق در زمان حيات پدرش، ملقب به ” صاحب جمع“ بود و سپس ملقب به ” امين‌الملك“ شد و پس از فوت پدر، مشاغل و مناصب او را عهده‌دار گرديد. در سال 1300ق با سمت وزيراعظم كارهاي وزارت دربار و داخله به او محول شد و از آن پس ملقب به ”امين‌السلطان“ شد. امين‌السلطان جوان هنگام صدارت ميرزا يوسف مستوفي‌الممالك كارهاي صدارت را نيز در دست داشت و پس از فوت نامبرده، امين‌السلطان صدراعظم ناصرالدين شاه شد و تمام امور سياسي و اداره كشور را در دست گرفت. در سال 1306ق امين‌السلطان مقدمات سفر سوم ناصرالدين شاه به اروپا را فراهم ساخت و وي را همراهي كرد و در اين سفر بود كه امين‌السلطان در اعطاي ” امتياز انحصار توتون و تنباكوي ايران“ به ماژور تالبوت نقش مهمي را ايفا كرد، هر چند اجراي اين امتياز با مخالفت علما و مردم روبه رو گرديد و ملغي شد. امين‌السلطان در مدت وزيراعظميش در دوره ناصري غير از امتياز انحصار دخانيات ايران، امتيازات متعددي به بيگانگان داد از جمله: ” قرارداد لاتاري“، ” امتياز كشتيراني در رود كارون“، ” تأسيس بانك شاهي“ و ” استخراج معادن“ را به انگليس داد كه تفصيل اين امتيازات در اين مجمل نمي‌گنجد.
امين‌السلطان تا سال 1313ق كه واقعه قتل ناصرالدين شاه در حرم شاهزاده عبدالعظيم اتفاق افتاد، صدراعظم ناصرالدين شاه بود، نامبرده مرگ شاه را با ترفند خاصي تا جلوس مظفرالدين ميرزا وليعهد به تخت سلطنت مخفي نگاه داشت. در دوره مظفرالدين شاه تا سال 1314ق در مقام صدارت باقي ماند. ولي بر اثر دسايس درباريان و اطرافيان شاه معزول و به قم تبعيد شد و به جاي او امين‌الدوله صدراعظم گرديد. در سال 1317ق با توجه به مشكلات اقتصادي ايران مظفرالدين شاه عزم سفر به اروپا نمود. چون امين‌الدوله مقدمات سفرش را مهيا نكرد او را از صدارت عزل و تبعيد كرد و امين‌السلطان را از قم به تهران فراخواند و او با عنوان ”اتابك اعظم“ صدراعظم ايران شد و تا آخر سال 1321ق در اين سمت باقي ماند. اتابك اعظم به منظور تأمين خواسته شاه جهت سفر به اروپا دست به دامن بانك استقراضي روس شد و از بانك مزبور مبلغ 5/22 ميليون منات طلا با بهره 5% تقاضاي وام نمود. ضمانت پرداخت اين وام منوط به ”عوايد گمركي ايران به استثناي گمركات فارس و بنادر جنوب “ بود. با واگذاري اين وام عملاً شريان اقتصادي كشور تحت كنترل روس قرار گرفت و موجب اعتراض بازرگانان ايراني قرار گرفت و بعدها اين امر يكي از زمينه‌هاي انقلاب مشروطه را فراهم ساخت.
محمدابراهيم امين‌السلطان، پدر ميرزا علي‌اصغر اتابك
علي‌اصغرخان امين‌السلطان
عبدالله و محسن اتابكي فرزندان اتابك اعظم به همراه يوانيچ معلم روسي ايشان
محمدقاسم وكيل‌السلطنه (برادر اتابك) به همراه عده‌اي از سران و خوانين بختياري ايستاده از راست: عليقلي سرداراسعد، محمدحسين سپهدار، خسرو ايلخان ظفربختيار، سردار اشجع و سردار محتشم. نشسته از راست: رضاقلي ايل بيگي (بختياري)، حسينقلي ايلخاني بختياري، محمدقاسم وكيل‌السلطنه و اسفنديارخان بختيار.
ناصرالدين شاه و عده‌اي از رجال و درباريان 1. نصرت‌الدين ميرزا سالارالسلطنه 2. عبدالوهاب خان نظام‌الملك 3. ابوالحسن فخرالملك 4. كامران ميرزا نايب‌السلطنه 5. ناصرالدين شاه قاجار 6. اكبر سردار ناصر (سيف‌السلطان) 7. علي‌اصغر امين‌السلطان 8. مهديقلي مجدالدوله 9. فضل‌الله بشيرالملك
علي‌اصغر اتابك اعظم، صدراعظم مظفرالدين شاه قاجار
علي‌اصغر امين‌السلطان صدراعظم مظفرالدين شاه پس از خلع از صدارت، هنگام تبعيد در قم
علي‌اصغر اتابك اعظم پس از عزل از مقام صدارت در سفر به تركيه 1. علي‌اصغر اتابك اعظم 2. رضا ارفع 3. مهديقلي هدايت
مظفرالدين شاه قاجار و علي‌اصغر اتابك اعظم
علي‌اصغر اتابك اعظم و هيئت همراه مظفرالدين شاه در يك ضيافت در روسيه 1. محمود حكيمالملك 2. علي‌اصغر اتابك اعظم 3. علي ظهيرالدوله 4. نظامالدين مهندسالممالك غفاري
مظفرالدين شاه و همراهان در سفر دوم به اروپا در كنتركسويل در فرانسه 1. ابوالقاسم ناصرالملك 2. حسن پيرنيا (مشيرالملك) 3. محمود حكيمالملك 4. نظرآقا يمينالسلطنه 5. مظفرالدين شاه قاجار 6. ملكم خان ناظمالدوله 7. علي‌اصغر اتابك اعظم 8. محمود ديبا 9. حسين پاشا اميربهادر جنگ
علي‌اصغر اتابك اعظم در سفر دور دنيا، در ژاپن 1. احمد اتابكي (فرزند اتابك اعظم) 2. علي‌اصغر اتابك اعظم 3. مهديقلي هدايت (مخبرالسلطنه)
علي‌اصغر اتابك اعظم با لباس احرام در سفر حج 1. اتابك اعظم 2. مهديقلي هدايت
علي‌اصغر اتابك اعظم در سفر دور دنيا، در بيتالمقدس 1. علي‌اصغر اتابك اعظم 2. مهديقلي هدايت
مظفرالدين شاه قاجار در سفر به اروپا، در روسيه 1. مظفرالدين شاه 2. علي‌اصغر اتابك اعظم 3. محمود حكيمالملك 4. نيكلاي دوم امپراتور روسيه 5. ابوالقاسم ناصرالملك
