یكی از مسائلی كه ذهن بیشتر بارداران را، بخصوص در ماه آخر بارداری نگران می‌كند، خطر پاره شدن كیسه آب جنینی و زایمان زودرس است، اما پارگی زودرس كیسه آب جنینی اتفاقی نیست كه فقط در ماه آخر بارداری بیفتد بلكه این اتفاق ممكن است حتی در ماه‌های اولیه حاملگی هم رخ دهد و به اشتباه با دفع ترشحات معمول این دوران اشتباه گرفته شود و مورد پیگیری قرار نگیرد كه به گفته دكتر صفیه عشوری مقدم، متخصص زنان در این صورت و در شرایطی كه اقدامات كنترلی لازم از سوی پزشك متخصص صورت نگیرد جان جنین و سلامت مادر به خطر می‌افتد.
وی در گفت وگو با جام جم ادامه می دهد: اگر پارگی كیسه آب پس از گذشت 34 هفته از بارداری اتفاق بیفتد، مشكلی برای جنین و مادر پیش نمی آید و زایمان می تواند صورت بگیرد، اما اگر این اتفاق در ماه آخر بارداری و زیر 34 هفتگی اتفاق بیفتد، مادر باید تحت مراقبت و كنترل شدید در مراكز درمانی قرار بگیرد چراكه ریه و دستگاه تنفسی جنین تا 34 هفتگی تكامل پیدا می كند.
كیسه آب چیست؟
منظور از كیسه آب جنینی كیسه ای است كه در اولین هفته ای كه جنین داخل رحم تشكیل می شود به دور او شكل می گیرد كه محتوی این كیسه مایعی به نام آمنیوتیك است كه برای ادامه حیات و بخصوص تكامل ریه جنین لازم و ضروری است.
دكتر عشوری ضمن اشاره به نقش های هورمونی و شیمیایی برای مایع آمنیوتیك و كیسه آب تاكید می كند: جنین تقریبا داخل این مایع شناور است و این مایع نقش مهمی در سلامت او دارد و در واقع تبادلاتی میان جنین و مادر از طریق مایع داخل این كیسه صورت می گیرد كه در صورت تحت فشار قرار گرفتن جنین و كاهش میزان این مایع، ممكن است جنین دچار عارضه ها و اختلال های جدی شود و حتی گاهی اوقات، اگر پارگی قبل از 23 هفتگی اتفاق بیفتد، این مساله به از دست رفتن یك عضو یا مرگ جنین منجر می شود.
نباید فراموش كرد كه وجود مایع آمنیوتیك در كیسه آب جنینی و در اطراف جنین می تواند جلوی حوادث و آسیب ها را بگیرد و كاهش آن با خطرهای زیادی برای جنین و مادر همراه است.**عفونت؛ خطری جدی برای مادر و جنین
علت اصلی پارگی كیسه آب در بیشتر موارد نامشخص است، اما یكی از دلایل اصلی آن عفونت هاست، یعنی عفونت وارد خون می شود و افزایش درجه حرارت مادر ممكن است به پارگی كیسه آب منجر شود. عفونت های موضعی نیز می تواند سبب پارگی زودرس شود.
دكتر عشوری به عوامل موثر در پارگی كیسه آب اشاره می كند و می گوید: از عوامل موثر در پارگی كیسه آب می توان به ضربه ناشی از حوادث، تصادفات و زمین خوردن شدید اشاره كرد، همچنین احتمال پارگی كیسه آب در حاملگی های دوقلویی یا چندقلویی زیاد است. بررسی ها نشان می دهد كمبودهای تغذیه ای نیز خطر پارگی كیسه آب را در پی دارد. همین طور كسانی كه وزن خیلی پایینی دارند یا سیگار مصرف می كنند، در معرض این خطر هستند.
این متخصص زنان به تكرار این اتفاق در بارداری های پشت سر هم اشاره می كند و می افزاید: اگر به هر دلیلی میزان مایع آمنیوتیك بیش از حد مورد انتظار باشد، احتمال پارگی وجود خواهد داشت، اما داشتن ارتباط زناشویی گرچه در ماه آخر بارداری توصیه نمی شود، اما به عنوان یك عامل خطر جدی در پارگی كیسه آب شناخته نشده است.
زایمان زودرس، با حفظ سلامت
از آنجا كه پارگی كیسه آب معمولا در ماه آخر بارداری و پس از 34 هفتگی اتفاق می افتد، زایمان زودرس بدون مشكل صورت می گیرد؛ چراكه جنین تكامل یافته و با مشكلی از حیث سلامت روبه رو نمی شود، اما در مواردی كه ریه جنین تكامل نیافته است، با تدابیر كنترلی چون استراحت كامل مادر، مصرف فراوان مایعات و كنترل دقیق فشار خون مادر در مراكز درمانی می توان مانع از به خشكی افتادن جنین و زایمان زودرس شد.
البته دكتر عشوری بالا رفتن فشار خون مادر یا وجود عفونت شدید را از عواملی كه قطع بارداری را به دنبال پارگی كیسه آب ضروری می كند، می داند و می گوید: از آنجا كه جنین می تواند از هفته 26 تا 28 هفتگی زنده بماند و قبل از آن معمولا قادر به زنده ماندن نیست، اگر پارگی قبل از هفته 26 باشد، متاسفانه نمی توان جنین را زنده نگه داشت و مادر باید بستری شود و تحت نظر قرار بگیرد، اما در ماه های بالاتر، یعنی حدود 34 تا 36 هفتگی ترجیح داده می شود كه جنین داخل رحم بماند. حتی در مواردی كه پارگی اندك است، گاهی حتی دیده شده كه استراحت مادر می تواند سبب تشكیل مجدد مایع آمنیوتیك شود، اما مادر طی بارداری باید هرگونه ترشح مایع از خود را به عنوان یك علامت قابل پیگیری تلقی كند.
