محوطه باستانی تپه پیسا که آن را نخستین سکونتگاه همدان می دانند، نه تنها تحت تاثیر مزارع کشاورزان قرار گرفته است، بلکه معتادانی که این مکان را برای خود دنج می پندارند، تراشه های باستان شناسی را به محل حفاری های غیرمجاز خود تبدیل کرده اند. نخستین دژهمدان که بنا بر یافته های باستان شناسی آن را به قوم کاسی نسبت می دهند، پیشینه آن از تپه باستانی هگمتانه نیز بیشتر است. اشکانیان آخرین فرمانروایان این دژ کهن بوده-اند. این تپه یکی از مهمترین یافته های بازمانده از این عصر است و می توان آن را مرکز اصلی بقایای عصر مفرغ دانست. در این باره، حسین زندی یکی از فعالان میراث فرهنگی در استان همدان به خبرنگار مهر گفت: بیشتر اراضی این تپه جز زمینهای حصار قصابان (حصار دیزج) است و هنوز کشاورزان در کنار آن به کشت و ذرع می پردازند. همین امر یکی از عوامل تخریب تپه است. کشاورزان برای گسترش زمین های خود سعی دارند به سوی تپه پیشروی کنند. آنها همچنین از خاک تپه به عنوان کود استفاده می کنند. منحرف کردن جریان آب رودخانه "خاج گیر" به سمت تپه که از میان تپه شرقی و غربی می گذرد باعث شده، خاک تپه شسته شده و از طرفی کشاورزان حریم رودخانه را با کامیون-های خاک پر می کنند تا زمین کشاورزی گسترش یابد. این عمل در سال های اخیر به دلیل افزایش زمین در منطقه بیشتر شده است. محوطه های باستانی مهم مثل این تپه از حساسیت بالایی برخوردارند اما هربار باستان شناسان پس از کاوش و ایجاد تراشه تپه را به حال خود رها کرده اند و هیچ گونه حفاظتی صورت نمی گیرد. این تپه به مرکز حفاری های غیر مجاز قاچاقچیان تبدیل شده است. احداث جاده همدان - لالجین (بیجار) در سالهای اخیر نیز در حریم این تپه صورت گرفته است. همچنین اداره آب و فاضلاب لوله اصلی انتقال آب دشت بهار به همدان را از حریم تپه پیسا انتقال داده است و بوی فاضلاب که در اطراف تپه به مشام می رسد ، آزار دهنده است.همچنین زباله های درون رودخانه صحنه زشتی را در محوطه بوجود آورده است. ساخت و سازها توسط نهادهای شهری و خصوصی ادامه دارد. کارگاه تولید بتن، ماشین شویی و تولید مصالح ساختمانی در نزدیکترین نقطه این اثر باستانی است و روز به روز به تپه نزدیکتر می شوند. با این همه تپه پیسا با داشتن پیشینه ای کهن و ظرفیت های پژوهشی غنی می تواند به یکی از مراکز جهانی مطالعات باستان شناسی تبدیل شود. فعالان میراث فرهنگی امیدوارند هرچه زودتر این سرمایه ملی سامان داده شود و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توجه بیشتری به این مناطق داشته باشد.
منبع : خبرگزاری مهر
