انجام ورزشهای سبک بهطور مرتب باعث برخورداری از یک بارداری سالم میشوند و سلامت جنین را نیز افزایش میدهند. تحقیقات نشان دادهاند زمانی که زنان باردار بهطور مرتب ورزش میکنند جنین در حال رشد آنها ضربان قلب آرامتری دارد و در هنگام تولد نسبت به نوزادان دیگر وزن متناسبتری دارد.
علاوه بر این ورزش میتواند باعث کاهش کمردرد، خستگی، استرس و بهبود کیفیت خواب شود و خطر دیابت بارداری را کاهش داده و بدن را برای زایمان آماده سازد.
1-برنامهریزی صحیح
بدن خانمها از ابتدا برای دوران بارداری برنامهریزی شده است و در اکثر موارد این دوران با موفقیت سپری میشود. بارداری دوران حساسی است، حساس یعنی نیاز به مراقبت بیشتری دارد. ممکن است بدون مراقبت هم نتیجه خوبی بگیرید اما برای اینکه حس خوبی داشته باشید و با آرامش این دوران را بگذرانید لازم است تلاش کنید تا با برنامه بدن خود هماهنگ شوید. بدن مادر در دوران بارداری تحتتاثیر تغییرات فیزیولوژیک، رشد جنین و رحم وتغییرات آناتومیک قرار میگیرد؛ بنابراین برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی و ضعف در ساختمان عضلانی اسکلتی باید تمامی عضلات بهخصوص عضلات کف لگن و جدار شکم را از طریق ورزشهای ملایم مخصوص بارداری تقویت کرد. تغییرات دوران بارداری میتوانند باعث کمر درد، پشت درد، درد مفاصل، اختلال در گردش خون، مشکلات گوارشی و تنفسی و شل شدن عضلات شکم کفلگن شوند. حضور هورمونها و شل شدن عضلات و مفاصل در فرآیند زایمان ضروری است، پس باید از طریق آمادگی بدنی با این تغییرات هماهنگ شوید.
2-برای زایمان آسان
تحقیقات نشان دادهاند ورزشهای دوران بارداری علاوه بر فواید جسمانی که دارند موجب کاهش ترس و هیجان و همچنین افزایش اعتماد به نفس و نشاط روحی میشود. محققان 33 دلیل برای انجام ورزش در دوران بارداری ذکر کردهاند که از آن جمله میتوان به افزایش انرژی و شادابی، تقویت سیستم ایمنی، کاهش تهوع، یبوست و تورم و همچنین کاهش مدت زمان زایمان اشاره کرد. لازم به توضیح است که ورزشهای دوران بارداری نسبت به ورزشهای معمول، متفاوت هستند. مادران باردار حتما باید از صحت انجام حرکات خود مطمئن باشند، در غیر این صورت ممکن است به بدن خود آسیب برسانند.
3-احتیاط خاص ورزشکاران زن
مادرانی که پیش از بارداری ورزشکار بودهاند باید در سهماهه اول بارداری بیشتر احتیاط کنند و در مورد ادامه فعالیت ورزشی خود حتما با پزشک و ماما مشورت کنند. ورزش به هیچوجه نباید باعث افزایش ضربان قلب، دمای بدن، تعریق زیاد و همچنین کاهش اکسیژن در بدن شود. افزایش ضربان قلب بیش از 140 ضربه در دقیقه و افزایش دمای بدن در طی ششهفته ابتدای بارداری، رشد جنین را مختل میکند و باعث نقص در هنگام تولد میشود. تعریق زیاد باعث از دست رفتن آب بدن و افزایش دما و ریسک زایمان زودرس میشود.
4-ورزشهای ممنوع
انجام ورزشهای استقامتی و سنگین در دوران بارداری ممنوع است. علاوه بر این ورزشهای رزمی، شیرجه زدن و اسبدوانی و مانند اینها به هیچوجه توصیه نمیشود. دوچرخه سواری برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمیکند اما اگر در دوران بارداری جفت سرراهی داشته باشید بهتر است این ورزش را انجام ندهید زیرا تکان خوردن شکم باعث خونریزی خواهد شد. همچنین با گذشت زمان و بالا رفتن ماههای بارداری به خصوص سهماهه سوم که حفظ تعادل، کار مشکلی است دوچرخهسواری توصیه نمیشود. مناسبترین ورزش برای تمام خانمهای باردار که در این دوران مشکل مامایی ندارند، پیادهروی است. البته شدت و مدت این فعالیت بر اساس نیاز خانمها متفاوت است. پیادهروی فعالیتی آسان برای تمامی کسانی است که تا بهحال ورزش نکردهاند و همچنین جایگزین مناسبی برای افرادی است که قبلا ورزشکار بودهاند.
قبل از شروع هر تمرین ورزشی بهتر است که با چرخاندن بازوها و مچ پاها و انجام حرکات کششی در ناحیه عضلات پا، بدن خود را گرم کنید و بعد از انجام پیادهروی نیز برای پنجدقیقه حرکات کششی انجام دهید. پیشنهاد دیگر، راه رفتن در استخر خلوت با دمای معتدل است. این فعالیت باعث کاهش کمر درد و تقویت عضلات کف لگن و جدار شکم و افزایش آرامش مادر میشود. دمای بالای آب و استفاده از سونا و حمام آفتاب در این دوران رشد جنین را مختل میکند. شنا نیز ورزش مناسب و کم خطری است اما قبل از انجام آن مشورت با مامای خود را فراموش نکنید. اگر تا به حال شنا نکردهاید باید به آرامی و به تدریج در مکانی خلوت شنا کردن را بیاموزید. بهتر است قبل از شنا برای پنجدقیقه بدنتان را گرم کنید. آب به تنهایی خطری برای شما ندارد و در تحقیقات هیچگونه خطر جدی در مورد کلر و باکتری و مواد شیمیایی موجود در استخر برای مادر باردار یافت نشده است.
5-ممنوعیت مقطعی
تاکید میشود مادری که به دلیل مشکلات مامایی نیاز به استراحت دارد، نباید حتی ورزشهای سبک مانند پیادهروی را انجام دهد، اما با برطرف شدن مشکل میتواند مجددا ورزش کردن را شروع کرده و تا قبل از زایمان ادامه دهد.