عملیات كربلای 10 با رمز یا صاحبالزمان(عج) در 25 فروردین سال 66 در جبهه شمالی ماووت آغاز شد.
با فرماندهی قرارگاه نجف نیروهای ایرانی در منطقه شمال غرب توانستند عملیات گسترده‌ای را در خاك عراق انجام دهند.
این عملیات با همكاری نیروهای نامنظم قرارگاه رمضان و اتحادیه میهنی كردستان عراق، حدود 12 روز به طول انجامید تا اغلب اهداف مورد نظر به تصرف نیروهای رزمندگان اسلام درآمد.
زمان حمله به دشمن در محورهاي مختلف يكسان نبود ، با آنكه ساعت 2 نيمه شب براي آغاز عمليات معين شده بود، اما از ساعت 24:30 در محور بسن، ساعت 1:30 بامداد در محور قرارگاه نجف و با اندكي تفاوت در محورهاي ديگر، عمليات شروع شد و تا ساعت 2 بامداد نيروها در تمام محورها ـ به جز محور چنكاوي (كه به علت مسدود بودن گردنه سير بر اثر برف سنگين، يگان عمل كننده نتوانست پاي‌كار برسد) ـ به مواضع دشمن حمله كردند. قرارگاه رمضان نيز توانست روي ارتفاعات گوجار و الاغلو مستقر شده و موضعي را كه دشمن در آنجا حضور جدي نداشت، تصرف كند.
بعد از ظهر روز اول، نيروهاي عراقي با اجراي پاتك و پشتيباني، آتش، ارتفاع گلان را بازپس گرفتند اما پس از ساعتي عقب زده شدند.
در ادامه عمليات به تدريج در محور بسن، ژاژيله، چنكاوي و محور قرارگاه رمضان، اقدامات تكميلي صورت گرفت. مشكل اصلي، عدم وجود جاده براي توسعه عمليات، ورود يگان‌هاي مرحله دوم و پشتيباني از نيروهاي در خط بود. در اين ميان، جاده اهميت بسياري داشت. از اين رو، تلاش زيادي براي احداث جاده به عمل آمد.
در محورهاي گلان، ژاژيله، چنكاوي و بسن، مواضع تصرف شده ميان رزمندگان اسلام و نيروهاي دشمن دست به دست مي‌شد. به ويژه، ارتفاع گلان چند بار به دست نيروهاي خودي و دشمن افتاد. اين محورها هر كدام رويكرد خاصي را براي آينده در منطقه عملياتي نشان مي‌دادند كه براي دشمن حساسيت برانگيز بود.
محور چنكاوي و ژاژيله نشان دهندة فلش الحاق با قرارگاه رمضان بود، و از طرف ديگر، ژاژيله و گلان مقدمه تصرف شهر ماووت به شمار مي‌رفتند. محور بسن نيز حركت به سمت چوارتا را نشان مي‌داد.
در مرحله دوم عمليات، دو اقدام اساسي مدنظر قرار گرفت، اول: تكميل ارتفاع گلان و پيشروي روي ارتفاع قشن. دوم: برقراري الحاق كامل با قرارگاه رمضان. براي اين منظور، يگان‌هاي مرحله دوم وارد عمل شده و موفق شدند ضمن تكميل ارتفاع گلان، بر روي ارتفاع قشن نيز پيشروي كنند، اما به دليل كمبود نيرو و ضعف پشتيباني، ادامه عمليات ميسر نشد و پس از 10 روز، با تصرف اهداف مرحله اول، عمليات به پايان رسيد.
**بازتاب عمليات كربلاي 10
اجراي عمليات در منطقه غرب كشور و همزماني آن با عمليات فتح 5 از جمله مسائلي بود كه مورد توجه خبرگزاريها قرارگرفت . چنانكه فرستادة ويژة خبرگزاري فرانسه ، پس از بازديد از ارتفاعات ماووت در خاك عراق ، طي گزارشي به‌نقل از تحليلگران گفت :« عمليات مزبور براي ايران اين هدف را در پي‌دارد كه رقيب را در لحظه‌اي كه عمليات بسيار مهمتري در جنوب جريان دارد ، در شمال سرگرم كند . »
هفته‌نامه جينز ديفنس با توجه به گزارشهاي منتشره از سوي عراق مبني بر خنثي‌سازي تهاجمات ايران مي‌نويسد: «به‌رغم ادعاهاي عراق مبني بر خنثي كردن اين عمليات ( كربلاي 10 ) به نظر مي‌رسد كه ايران توانسته است در شمال شرقي عراق ، در آخرين عمليات رزمي خود به موفقيت برسد تا سي و چهار كيلومتر در داخل عمق خاك عراق پيشروي كند . »
تجزيه و تحليل روزنامة ژاپني كي‌زايب از عمليات كربلاي 10 نيز قابل توجه است:
« اين حملات نشانة عزم ايران براي ادامه جنگ بوده و تلاشهايي كه گفته مي‌شود به‌منظور خاتمه‌دادن به اين جنگ انجام‌گرفته ، بي‌ثمر است . »
آقاي هاشمي ، فرماندة عالي جنگ و رئيس وقت مجلس شوراي اسلامي ، در تشريح عمليات و اهداف جمهوري‌اسلامي از اين عمليات اظهار داشت :« در آينده خواهيم ديد همانند نقشي كه " فاو " ، در جنوب به عنوان دروازه ورودي به نقاط ديگر ايفا مي‌كند ، اين منطقه چنين وضعي را در شمال جبهه در كردستان خواهد داشت. »اظهارات آقاي هاشمي بيانگر اهميت عمليات و همچنين اهداف ايران در منطقه شمال غرب بود كه سپاه‌پاسداران بعدها در سلسله عملياتهايي از ماووت تا والفجر 10 ، به اجراي آن پرداخت.
در عملیات آفندی كربلای 10، هر چند الحاق بین دو قرارگاه صورت نگرفت ولی گستردگی عملیات نشان داد كه در این منطقه نیز می‌توان اهداف قابل توجه را تصرف كرد.
عملیات كربلای 10 نتایج مطلوبی را داشت به طوری كه 250 كیلومتر از خاك عراق و ارتفاعات نزدیك شهر ماووت آزاد شد.
همچنین 210 اسیر، هزار و 500 مجروح و هزار نفر كشته از تلفات نیروی انسانی رژیم عراق به شمار می‌آید.
در عملیات كربلای 10، 10 دستگاه تانك و نفربر و یك فروند بالگرد و 5 عراده توپ عراقی منهدم شد.
حسن شفیع زاده از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حسین بصیر جانشین فرمانده لشكر 25 كربلا، 43 ساله، عبدالعلی عامری، مسئول بهداری لشكر 33 المهدی (عج)، 25 ساله، موسی‌الرضا خراسانی، فرمانده گردان مهمات لشكر 25 كربلا، 24 ساله، صفر احمدی 26 ساله، سید‌علی‌اكبر شجاعیان 27 ساله، برات‌علی رضایی كه در هرات افغانستان متولد شد و با اندیشه، مبارزه با كفر منطقه و مرز ندارد قصد عزیمت به جبهه‌های نبرد كرد و در سن 27 سالگی به شهادت رسید، خدامراد سلیمانی 18 ساله، اسحاق جاسعی 18 ساله، حسین عباسی21 ساله، اسماعیل‌جان احمدی گلی فرمانده گروهان گردان امام حسین(ع)، محمدرضا رفیعیان اصفهانی 24 ساله، مسئول تبلیغات گردان یا زهرا (س) از لشكر امام حسین(ع)، رضا كاووسی‌فر 25 ساله، یدالله بهرامیان، 22 ساله، محمد محمودیان، 37 ساله و محمد‌حسن رضایی، 23 ساله، شهدایی هستند كه روح بی‌قرارشان مجال پرواز به سوی ملكوت را تجربه كرد و منطقه ماووت با خونشان آراسته شد.
طی عملیاتی به نام کربلای10 که در غرب کشور به اجرا درآمد، مناطق بسیاری به دست رزمندگان آزادشد. حضور نسبتا گسترده اکراد معارض عراقی در این مناطق سبب گردید تا در مرحله نخست گشایش جبهه تازه در غرب کشور، تلاش‌ها عمدتا به اتصال عقبه مناطق آزاد شده به ایران و بازشدن عقبه نیروهای معارض معطوف شود. منطقه عمومی این عملیات در محور بانه- سردشت از شمال به رودخانه مرزی «گلاس»، از جنوب به رودخانه «آوسیویل»، از شرق به «سورکوه» و از غرب به ارتفاعات «گرده‌رش» و سپس ارتفاعات عمومی «آسوس» منتهی میشد. این منطقه دارای عوارض حساس و ارتفاعات نسبتاً بلند و صعب‌العبور است.
تردد در این مناطق به خاطر نبود راه بسیار دشوار می‌نمود، اما به دلیل وجود درختان مرتفع در پایین ارتفاعات، وضعیت برای اختفای نیروهای عمل کننده و حتی تحرک و جا به جایی‌آنها در روز، کاملاً مناسب تشخیص داده شد. استعداد نیرو و گسترش دشمن در این منطقه تا قبل از عملیات والفجر9 که در پاییز سال1364 توسط نیروی زمینی سپاه صورت گرفته بود قابل توجه نبود، اما پس از آن و بویژه پس از دو عملیات فتح1 و2 دشمن مجدداً حساس شد و تلاش‌های نسبتاً وسیعی را به منظور تصرف مناطق تحت تسلط کردها و مسدود کردن معابر وصولی به عمق خاک عراق انجام داد، چنان که تیپ‌های کماندویی سپاه هفتم و سوم و چند تیپ و گردان مستقل دیگر با نظارت شخص صدام طی100 روز، بسیاری از ارتفاعات را به تصرف درآوردند.
تحرکات دشمن بعد از عملیات فتح1 بر پایه این تحلیل انجام می‌گرفت که در صورت عدم مقابله جدی، قوای نظامی ایران با تقویت نیرو به سمت «ازمر» و سپس «سلیمانیه» پیشروی خواهند کرد، اما با وجود همه تلاش‌های دشمن، سرانجام در تاریخ30 فروردین1366 عملیات کربلای10 با رمز «یا صاحبالزمان(عج)ادرکنی» توسط نیروی زمینی سپاه در منطقه‌ای به وسعت250 کیلومترمربع آغاز شد. این عملیات که نخستین عملیات گسترده در غرب کشور پس از انتقال میدان اصلی جنگ از جنوب به شمال بود، هماهنگ با تک نیروهای منظم در جبهه ماووت و عملیات نامنظم قرارگاه رمضان و اتحادیه میهنی کردستان عراق در شمال سلیمانیه انجام گرفت.
طی این حمله آزادسازی50 روستای منطقه، ارتفاعات «سرلگو»، «بردهوش»، «قشن»، «اسبیدار»، «کلان» و چند ارتفاع دیگر میسر گردید. همچنین20 کیلومتر از جاده ماووت- سلیمانیه تحت کنترل رزمندگان ایرانی درآمد. تجهیزات منهدم شده دشمن شامل یک فروند چرخبال، ده‌ها دستگاه تانک و نفربر، چندین قبضه خمپاره‌انداز، مقداری سلاح سبک و نیمه سنگین می‌باشد. همچنین13 گردان و تیپ مستقل دشمن آسیب دیده، تعداد کشته و زخمی‌ها و اسرای دشمن به 4235 نفر رسید. در این عملیات8 دستگاه تانک و نفربر، چندین دستگاه خودرو و مقداری سلاح و مهمات به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد.
از جمله شهیدان عملیات کربلای10 «حسن شفیع‌زاده» فرمانده توپخانه نیروی زمینی سپاه بود.
