سرایان به دلیل وجود آب انبارهای فراوانش سرزمین آب‌انبارها لقب گرفته است، در عین حال وجود جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان از جمله منطقه كویرنوردی كه به بهشت منجمان ایران شهرت دارد و در فصل‌های سرد و خنك سال پذیرای گردشگران زیادی است، بر جذابیت این شهرستان تاریخی افزوده است.

بر اساس بررسی‌های باستان‌‌شناسی، سابقه تاریخی این شهر‌ستان كه در شمال غرب استان خراسان جنوبی واقع شده است به دوران قبل از اسلام باز می‌گردد.

محوطه‌های تاریخی كله كوب، آیسك و سد زو از یادگار‌های این دوران است‌ و مسجد جامع، آب انبار محمدباقر، آب انبار و مسجد آهنگران، كاروانسرای سرایان، مقبره توران‌شاه، مسجد جامع و برج حصار سه قلعه، آسیاب كربلایی حسن و خانه‌های حسام الدیوان و عباس رمضانی از دیگر بنا‌های شاخص و تاریخی این منطقه به شمار می‌رود.

از اماكن زیارتی سرایان نیز می‌توان به مرقد امامزادگان سلطان كریمشاه واقع در روستای كریمو، سلطان مصیب واقع در دهستان مصعبی و سلطان ابوالقاسم واقع در روستای قاسم‌آباد اشاره كرد.

 آب انبارهای تاریخی

آب انبار كمال آیسك از آب انبارهایی است كه اكنون نیز از آن استفاده می‌شود. سردر ورودی، پلكان، پاشیر، مخزن، گنبد و استخر از اجزای معماری آن به شمار می‌رود.

ورودی بنا سردری با طاق جناغی دارد و با استفاده از تویزه، شكل گرفته است. پوشش پلكان نیز با قوس جناغی و به شیوه آهنگ است. آب انبار كاروانسرا نیز كه متعلق به دوره صفوی است، به همراه كاروانسرا، حمام و بازار، یك مجموعه فرهنگی را تشكیل می‌دهد.

عناصر معماری این بنا شامل سردر ورودی، پلكان، پاشیر و مخزن و سر در ورودی آن طاق جناغی و تزئینات رسمی‌بندی دارد. عمده‌ترین مصالح استفاده شده در این بنا آجر، ملات گچ و ساروج است. قلعه قلاع سرایان نیز از جاذبه‌های دیدنی سرایان و از اماكن و پایگاه‌های فرقه اسماعیلیه در منطقه معروف قهستان است.

این قلعه در 4.5 كیلومتری شهرستان سرایان بر بلندای كوهی مخروطی شكل و مشرف به شهر سرایان واقع شده است كه بخش‌های گوناگونی از جمله بارو، برج‌ و فضای داخلی است. نقشه و طراحی معماری بنا با تبعیت از وضع طبیعی و محل قرارگیری آن اجرا شده است.

كویر سه قلعه؛ بهشت منجمان ایران

منطقه سه قلعه شب‌هایی با آسمان صاف در حدی بسیار فراتر از نیاز متعارف ستاره‌شناسان آماتور دارد. زمان‌هایی كه به علت توفان و گرد و غبار امكان رصد ستارگان در نقاط مجاور این رصدگاه وجود ندارد، ستاره‌شناسان آماتور شبی پرستاره و رصدی به یاد ماندنی را در منطقه سه قلعه تجربه می‌كنند.