آکالیفا Acalypha به خانواده Euphorbiaceae و راسته Malpighiales تعلق دارد. در خانواده این گیاه در حدود 450 الی 500 گونه گیاهی شناسایی شده اند که برخی از آنان چندساله ( بوته ای یا درخت) و برخی نیز گیاهان یکساله هستند.این گیاهان اکثرا بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و تعداد معدودی از آنان بومی مناطق معتدله می‌باشند و موطن بیش از 70٪ آنان جنوب ایالات متحده آمریکا تا اروگوئه و شمال آرژانتین است. بسیاری از گونه های این گیاه برگهایی سبز و گل آذین هایی بسیار معمولی دارند . در بین گونه های این گیاه برخی بیش از سایرین به دلیل ظاهر جالب توجهی که دارند به عنوان گیاهی خانگی و گلدانی مورد استفاده قرار می گیرند .
به عنوان مثال می توان به گونه A.hispida و A.hispaniolae و A.wilkesiana'Obovata Cristata' و A.wilkesiana'Hoffmannii' و A.pendula اشاره کرد. برخی از آنان (همانند A.wilkesiana ) به دلیل برگهای رنگین ولی اغلب گونه های زینتی (بخصوص گونه های هیسپیدا و پاندولا) به دلیل گل آذین قرمز رنگی که بخصوص در ماه های گرم سال تولید می‌کنند مورد توجه قرار گرفته اند. ارتفاع نمونه های زینتی آکالیفا بین 30 تا 90 سانتیمتر است . اگرچه گونه A.bipartita در برخی از کشورهای آفریقایی به عنوان سبزی مورد استفاده قرار می گیرد اما انواع زینتی آکالیفا به طور کل برای کودکان و حیوانات خانگی سمی محسوب می شود . توجه داشته باشید که برخی از انواع آکالیفا بخصوص برخی از انواعی که برگهای رنگین دارند جز گیاهان خزانپذیر محسوب می شوند و با فرارسیدن پاییز برگهای خود را از دست می دهند. اما نمونه هایی که گلهای رنگین و زینتی دارند اکثرا جز گیاهان همیشه سبز هستند. از نامهای معمول انگلیسی این گیاه می توان به copperleaf, three-seeded,chenille plant, red hot cat's tail, mercury و cat's tail اشاره کرد.
تصویر فوق: دو نمونه از گونه های معمولی این گیاه
تصاویر فوق: برخی از ارقام مختلف Acalypha wilkesiana. این گیاه برگهایی رنگین دارد و البته همیشه سبز است و حداکثر به ارتفاع سه متر می رسد.
تصاویر فوق: نمونه هایی از Acalypha pendula
تصاویر فوق: نمونه هایی از Acalypha hispada
آبیاری: به آبیاری منظم نیاز دارد و نباید خشکی ببیند. در واقع آبیاری منظم و عدم خشکی کشیدن گیاه از عوامل گلدهی مناسب آن است. بنابراین همواره شرایط سطح خاک را در نظر بگیرید و در صورتی که متوجه از دادن رطوبت لایه های سطحی خاک شدید ، گیاه را آبیاری کنید. آبیاری بیش از اندازه و یا خشکی کشیدن گیاه از جمله دلایل ریزش برگهای این گیاه است. رطوبت هوا نیز می تواند به شادابی و سرحالی این گیاه کمک کند بنابراین از آبهای بدون املاح برای غبارپاشی روزانه این گیاه بخصوص در طی روزهای گرم استفاده کنید. راه دیگر استفاده از زیر گلدانی حاوی سنگریزه است که تا نیمه دیواره آن آب ریخته شده است. گلدان گیاه را بر روی سنگریزه ها قرار دهید و مراقب باشید که کف گلدان با آب داخل زیرگلدانی محتوی سنگریزه در تماس نباشد. آب در اثر گرمای هوا به تدریج تبخیر شده و تا حدودی رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین می کند.
دما: طیف تحمل دمای این گیاه گسترده است مثلا A.wilkesiana تا 5 درجه سانتیگراد A.pendula تا 15 درجه سانتیگراد دوام می آورد . هوای سرد شبانه یکی از دلایل عدم موفقیت در پرورش این گیاه است. بهترین دما برای اکثر انواع این گیاه 29-18 درجه سانیتگراد است. توجه داشته باشید که هر مقدار محیط گیاه خشک تر باشد (تاخیر در آبیاری یا خشک بودن هوا) دمای محیط نیز باید کاهش یابد و در حدود 20-18 درجه سانتیگراد نگهداری شود تا گیاه گلدهی مناسبی داشته باشد.
نور: وجود مکان پرنور و نور مستقیم آفتاب به گلدهی این گیاه بسیار کمک می کند اما در مورد نور مستقیم آفتاب باید به میزان دما نیز توجه کرد . یعنی هر مقدار که دما ملایم تر باشد گیاه می تواند مدت زمان بیشتری از نور مستقیم آفتاب بهره مند شود و هر مقدار که گرمای هوا افزایش یابد باید گیاه را از نور مستقیم محافظت نمود و در مکانی نیمه سایه قرار داد. به هر حال آکالیفا در ماه های زمستان به حدود 4 ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد در غیر اینصورت برگها زرد شده و خواهند ریخت . در تابستان که هوا گرم تر است گلدان را در مکانی پر نور و روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب (بخصوص در بعد از ظهر که هوا گرم تر است) قرار دهید. نور مستقیم در اواسط تابستان که هوا گرم است منجر به سوختن برگها و چروکیدگی آنان می شود. کمبود نور یکی از دلایل پریدگی رنگ برگها و عدم گلدهی این گیاه است.
خاک: خاک سبک و با زهکش مناسب مورد نیاز این گیاه است تا آب اضافی حاصل از آبیاری را خارج کند و خیس و غرقاب نماند از طرفی خاک باید توانایی حفظ رطوبت را داشته باشد تا ریشه های گیاه در اثر خشکی در فواصل بین آبیاری آسیب نبیند. به عنوان مثال می توان از مخلوط خاک برگ + پیت موس + ماسه برای این گیاه استفاده کرد. اگر هم می خواهید که از کود پوسیده دامی در مخلوط کاشت استفاده کنید حتما نوع بسیار پوسیده آن را بکار ببرید. در فصول رشد (از اوایل بهار تا اوایل پاییز) می توان هر دو هفته یکبار از کودهای محلول مخصوص گیاهان زینتی و آپارتمانی برای کوددهی این گیاه استفاده کرد. در طی زمستان نیازی که گیاهی به آهستگی رشد می کند به کوددهی این گیاه نیست. زمان تعویض گلدان در بهار است.
تکثیر: در اوایل بهار می توان از نوک ساقه های گیاه قلمه ساقه به طول 10-7 سانتیمتر تهیه کرد . برگهای پایین جدا می شوند و فقط برگهای بسیار کوچک بالای قلمه باقی می مانند. از بستری با خاک سبک و زهکش مناسب استفاده کنید و قبل از قرار دادن قلمه ها در بستر کاشت، ابتدا به خوبی آنرا آبیاری کنید تا خشک نباشد. بعد از کاشت قلمه ها ظرف محتوی قلمه ها را در مکانی گرم و روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید. 24-20 درجه سانتیگراد دمای مناسب محیط ریشه زایی است. 5-4 هفته طول می کشد تا قلمه ها ریشه دهند. تقسیم گیاه راه دیگر تکثیر آن است . زمانی که می خواهیم گلدان گیاه را تعویض کنیم و اگر گیاه دچار تراکم بیش از اندازه شده است می توان هنگامی که آنرا از گلدان در می آوریم، توده آن را به دو قسمت تقسیم کنیم و هر یک را به شکل جداگانه در گلدانی مستقل بکاریم.
هرس : هرس این گیاه محدود به جداسازی گلهای پژمرده (این کار موجب تولید گلهای بیشتری می شود ) و همچنین شاخسار اضافی در بهار می شود. همچنین برای اینکه رشد ساقه های جانبی تحریک شود و گیاه بیش از پیش به شکل و فرم بوته ای رشد کند از هر ساقه می توان در حدود 12-8 سانتیمتر باقی گذاشت و بقیه را قطع کرد.
آفات و بیماری: کنه تارعنکبوتی از جمله آفات این گیاه است که بخصوص در هوای گرم و خشک در زیر برگها تجمع کرده و تار تولید می کند و موجب زرد شدن برگها و ریزش آنان می شود. شپشک آردآلود و مگس سفید از آفات دیگر این گیاه محسوب می شوند که می توانند موجب رشد ضعیف گیاه ، بدشکلی آن و ریزش برگهای آن شوند. این گیاه به ندرت توسط بیماریها گرفتار می شوند . به هر حال در ادامه با برخی از بیماری های احتمالی این گیاه آشنا می شویم. زنگ از جمله بیماری های قارچی این گیاه است که بهشکل نقاط ریز نارنجی رنگ بر روی برگها و ساقه گل شکل می گیرد. هوای مرطوب به شیوع این بیماری بسیار کمک می کند. سفیدک پودری بیماری دیگر قارچی این گیاه است که در شرایط عدم تهیویه مناسب و یا زمانی که شبها سرد و روزها گرم و مرطوب است شیوع می یابد که در اثر آن در سطح رویین برگا لایه نازکی از گردی سفید-خاکستری رنگ شکل می گیرد برگها به تدریج زدر و یا قهوه ای و به هم پیچیده می شوند و در نهایبت می ریزند. تهویه مناسب محل نگهداری و عدم خیس ماندن برگسار برای مدت زمان طولانی گیاه بخصوص در طی شب از جمله راهکارهای جلوگیری از شیوع بیماری های قارچی است.
منابع:
http://en.wikipedia.org/wiki/Acalypha
http://www.kartuz.com/c/7RFPB/Acalypha.html
http://www.logees.com/Strawberry-Firetails-Acalypha-pendula/productinfo/R1027-2/
http://www.ehow.com/how_5723175_cuttings-acalypha-hispida.html
http://www.ehow.com/way_5802104_plant-care-dwarf-chenilles.html
http://www.ehow.com/how_7903849_grow-fuzzies-chenille.html
http://www.ehow.com/how_5149971_care-chenille-hanging-plant.html
http://davesgarden.com/guides/pf/go/3308/#b
http://www.backyardgardener.com/plantname/pd_d61c.html
http://www.guide-to-houseplants.com/dwarf-chenille-plant.html
http://www.athenabrazil.com/Admin/Files/Produtos/A02.pdf
http://edis.ifas.ufl.edu/fp005
greenhorticulture.persianblog.ir
