GPS جی.پی.اس یا سامانه موقعیت یاب جهانی با AGPS یا کمک (دستیار) موقعیت یاب جهانی فرق دارد. سامانه موقعیت یاب جهانی از طریق دست کم ۴ ماهواره (جی پی اس کلا ۲۴ ماهواره فعال دارد) تعیین موقعیت می کند و این کار با دریافت سیگنال از ماهوارههایجی.پی.اس (که در مدارهایی به دور کره زمین در چرخش هستند) انجام می گردد. برای تعیین موقعیت ، گیرندهجی.پی.اس زمانهای دریافت شده را با زمان خود مقایسه می کند . تفاوت این دو مشخص کننده فاصله گیرندهجی.پی.اس از ماهواره مزبور خواهد بود و این عملی است که دقیقاً یک گیرندهجی.پی.اس انجام می دهد . با استفاده از حداقل چهار ماهواره یا بیشتر ، جی.پی.اس می تواند طول و عرض جغرافیایی مکان خود را تعیین نماید که به آن تعیین دو بعدی می گویند. در موقعیت سه بعدی تبادل با چهار ماهواره جی.پی.اس موقعیت یابی می شود که شامل طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع است. ارتفاعی کهجی.پی.اس به ما می دهد، با ارتفاع موجود در نقشه ها و اطلس ها فرق میکند.ارتفاعجی.پی.اس نسبت به سطح مبنایی بنام بیضوی مقایسه یا سطح ژئوئید است در حالی که ارتفاع موجود در نقشه ها ارتفاع اورتومتریک است که از سطح دریاهای آزاد محاسبه می گردد.
جی‌پی‌اس در تمام شرایط به‌صورت ۲۴ ساعت در شبانه‌روز و در تمام دنیا قابل استفاده‌است، و هیچ‌گونه بهایی بابت این خدمات اخذ نمی‌شود. ماهواره‌های جی‌پی‌اس، هر روز دو بار در یک مدار دقیق دور زمین می‌گردند و سیگنال‌های حاوی اطلاعات را به زمین می‌فرستند.
اما AGPS از طریق سرورهای کمکی روی شبکه های موبایل و برای تلفن های موبایل خدمات جی پی اس را عرضه می کند. بدلیل استفاده از شبکه های موبایل در تامین منابع اطلاعاتی ، هزینه بردار است و می توان از کاربر به ازای استفاده از این خدمات هزینه ای را اخذ نمود اما ارسال سیگنال از ماهواره به روی دستگاه جی پی اس به صورت مستقیم رایگان بوده و پولی از این بابت از کاربر گرفته نمی شود. همچنین ارتباط مستقیم با ماهواره به صورت زنده میزان خطای موقعیت یابی را به یک متر می رساند اما در حالت ای.جی.پی.اس اختلاف موقعیت یابی از یک متر بیشتر شده و گاهی اوقات به دهها متر و یا صد متر بیشتر می رسد(بسته به نوع شبکه موبایل و دور بودن یا نزدیک بودن به آنتن های موبایل و شرایط آب و هوایی و …)
ای.جی.پی.اس بعنوان کمک سیستم موقعیت یاب جهانی از روی سرورهای دستیار در شبکه های موبایل عمل موقعیت یابی را از روی ماهواره جی پی اس انجام می دهد و با منبع اطلاعات مثلث سازی برای محاسبه دقیق موقعیت یابی یک جسم را از روی سرورهای کمکی موبایل انجام می دهد. اولین ماهواره جی‌پی‌اس در سال ۱۹۷۸ با موفقیت به فضا پرتاب شد. هدف اصلی و اولیه از طراحی جی‌پی‌اس، اهداف نظامی بوده، اما از سال ۱۹۸۰ به بعد برای استفاده‌های غیرنظامی نیز در دسترس قرار گرفت.
در سال ۱۹۹۴ تمامی ۲۴ ماهواره در مدار زمین قرار گرفت. بخش کنترل زمینی این بخش شامل ایستگاههای کنترل زمینی است که دارای مختصات معلوم هستند و موقعیت آنها از طریق روشهای کلاسیک تعیین موقعیت نظیر روش VLBI (تعیین فواصل بلند توسط کوازارها)و روش SLR (فاصله سنجی ماهواره‌ای با امواج لیزر) بدست آمده‌است. این ایستگاه‌ها وظیفه تعقیب چندجمله‌ای (Polynomials) ریاضی بطریق کمترین مربعات، پارامترهای مداری (افمریزها)و موقعیت ماهواره‌ها را نسبت به یک سیستم مختصات ژئودتیک ژئوسنتریک (مبدا سیستم مختصات تقریباً در مرکززمین قرار دارد.) محاسبه می‌نماید. تعداد این ایستگاههای زمینی ۵ عدد است که ایستگاه اصلی با نام کلرادو اسپرینگ در آمریکا قرار داردو ۴ ایستگاه فرعی دیگر در نقاط دیگر کره زمین مستقر هستند.
آخرین بخش از سیستم جی‌پی‌اس، قسمت USER یا کاربران سیستم است که خود شامل دو بخش است:
-
آنتن دریافت کننده اطلاعات ارسالی از ماهواره‌ها
-
گیرنده(پردازش‌کننده اطلاعات دریافتی و تعیین کننده موقعیت محل آنتن)
نرم‌افزار و ریزپردازنده داخل گیرنده فاصله بین آنتن زمینی تا ماهواره‌های مرتبط با گیرنده را تعیین میکند سپس با استفاده از حداقل ۴ ماهواره موقعیت X وY و Z محل استقرار آنتن یا همان گیرنده تعیین می‌شود.
اما دستگاه جی پی اس چست؟
دستگاه جی‌پی‌اس یک رایانه کوچک است که جهت انجام امور خاصی برنامه ریزی شده‌است. بنابراین این رایانه با داشتن مختصات شما می‌تواند کارهای دیگری هم انجام بدهد. مثلا می‌تواند زمان طلوع و غروب خورشید را در موقعیت شما بگوید. همچنین زمان طلوع و غروب ماه. شاید خیلی جالب باشد ولی جی‌پی‌اس می‌تواند زمان باقیمانده برای رسیدن به مقصد مورد نظر را با توجه به سرعت شما محاسبه کند. همچنین میانگین سرعت شما، بیشترین سرعت، میانگین سربالایی و سرازیری مسیر، سرعت عمودی، موقعیت منطقه از نظر شکار و ماهیگیری و شکار در هر نقطه جهان، محاسبه مساحت یک نقطه ناشناخته و بر گرداندن شما از مسیر آمده را نیز می‌تواند انجام دهد.
