غذا مهم است در سفر، چه برای گردشگران حرفه‌ای و چه برای مردم معمولی كه در زندگی‌شان سفر را برای تفریح یا كار انتخاب كرده‌اند. همیشه در غذای سفر صحبت از هزینه‌ها و سلامت نیست، اگرچه هر دو موضوع مهمی است.
رستوران تمیز انتخاب كنید
مسافر باید بتواند رستوران خوب را از بد با نگاه اول تا حدی تشخیص دهد. اولین ملاك، تمیزبودن توالت‌های رستوران است. وقتی توالت یك رستوران تمیز است، یعنی آشپزخانه‌اش تمیز است و اگر كثیف است، یعنی آشپزخانه‌اش هم كثیف است. این اتفاق در زندگی روزمره ما هم رخ می‌دهد. می‌گویند در برخورد اول به ظاهر فرد نگاه كنید. منظورم گرانی لباس شخص نیست. اگر كسی كفشش ـ چه گران و چه ارزان ـ تمیز باشد، یعنی می‌توان در نگاه اول روی او حساب باز كرد. هرچند انتظار نداریم برای مثال كارگر سر ساختمان با كفش واكس‌زده از محیط كــارش بیرون بیاید.
گزینه دوم را انتخاب كنید
لطفا در رستوران‌های جاده‌ای سالاد نخورید و اگر به رستوران اعتماد ندارید، دوغ باز و لبنیات‌های از این نوع را هم نخورید به دلیل مالت و آلودگی‌ها و مسمومیت‌های لبنی كه وحشتناك است. حتما محصولات لبنی بسته‌بندی‌شده را تهیه كنید. هیچ‌گاه در رستوران‌هایی كه دریا و رودخانه‌های بزرگ نزدیك آنها نیست، ماهی نخورید. در جاده چالوس شاید بیش از 50 جایگاه پرورش ماهی وجود دارد كه ماهی‌هایشان را ارزان در اختیار مغازه‌داران قرار می‌دهند. آنها هم ماهی‌ها را تازه و خوشمزه طبخ می‌كنند. ولی در جاده كاشان اگر رستورانی هم قزل‌آلا داشت و هم زرشك‌پلو با مرغ، حتما گزینه دوم را انتخاب كنید.
سر سفره ایرانی
كردستان، خوراكی”‹های خاص و متفاوتی دارد. از مهم‌ترین این خوراكی ها می‌توان به ساوار، گردول، رشته روغن، شله گنیم، بریان به و گیلاخه اشاره كرد. بریانی، مشهورترین خوراك اصفهانی است كه از گوشت بره بریان‌شده تشكیل شده و خوراكی بسیار سنگین و چرب است؛ اما با وجود این طرفداران بی‌شماری در میان گردشگران این منطقه دارد.
غذای رسمی قزوینی‌ها قیمه‌نثار است كه در مهمانی‌های رسمی و عروسی‌ها تهیه می‌شود. ته‌چین كشمش و لپه از غذاهای محلی استان سمنان است كه طرفداران خاص خود را دارد. قَتلَمه از نان‌های محلی مردم خراسان رضوی است كه در تهیه آن آرد را خمیر كرده و پس از ورقه‌ورقه كردنش، در لابه‌لای آن زعفران و ادویه می‌ریزند و سپس در تنور می‌پزند. چَلپه نیز نان دیگری است كه داخلش را با سبزی محلی و پیاز سرخ شده پركرده، در روغن سرخ می‌كنند.
ارزان باشد، خوشمزه باشد
در جذب گردشگر باید گرانی خرج سفر را در نظر داشت. شاید یك یا دو بار غذاخوردن در رستوران‌های مختلف شدنی باشد، ولی برای سفرهای طولانی نمی‌توان هزینه زیادی را صرف غذا كرد. ولی اگر كسی بخواهد گردشگر جذب كند، می‌تواند در رستوران سنتی خود با خورشت‌های كم‌گوشت و ارزان‌قیمت و البته بسیار خوشمزه از مشتری پذیرایی كند. غذای ارزان خوشمزه بومی منطقه حتما مشتری پیدا می‌كند. مثلا در شمال كشور یك خورشت بادمجان خوشمزه و ارزانی دارند با نام جوجه پریده. چون در این غذا از مرغ و گوشت استفاده نمی‌شود. اقتصاد امروز از یك مغازه با چهار مشتری كه هركدام باید به خاطر یك پرس غذا صد هزارتومان بدهند، طرفداری نمی‌كند. اقتصاد امروز از رستورانی طرفداری می‌كند كه در روز از بیش از صد نفر مشتری با غذای كم‌قیمت پذیرایی كند.
به جای كباب غذای محلی بخورید
در گرگان به سراغ خورشت ساج و خورشت كدوحلوایی بروید. در مركز ایران به دنبال كشك‌بادمجان و آبگوشت‌های متنوع باشید. در كاشان هم خورشت لوبیا و شامی هویج و كوفته مرغ و نخود بخورید. در جنوب كشور، دوپیازه میگو و دوپیازه ماهی و استیك ماهی و فلافل و سمبوسه و ماش‌پلو و آش لوبیا را نباید از دست داد. در اصفهان باید بریانی و قیمه‌ریزه درجه یك و خورشت ماست را امتحان كنید و در غرب هم باید خورشت خلال كرمانشاهی، تروله و كوكوی تره را. فرهنگ صبحانه در تبریز جالب است البته شرط دیدن و خوردنش سحرخیزی است. مثلا از ساعت 6 تا 8 صبح می‌توانید یرالما یومارتا بخورید. اگر بخواهم این فهرست را كامل كنم بسیار طولانی می‌شود. اگرچه ما رستوران‌های بومی كم داریم ولی شما اگر در سفر به منزل دوستان و آشنایانتان می‌روید از آنها بخواهید به جای كباب و غذاهای تكراری برایتان از غذاهای محلی‌شان بپزند.
غوغای غذای بومی
لطفا وقتی به بوشهر، تبریز و كاشان یا هر شهر دیگری كه می‌روید، اسپاگتی، پیتزا، پاستا، ساندویچ و چلوكباب نخورید. دنبال غذای بومی منطقه باشید و طعم آن را امتحان كنید. مثلا در بوشهر قلیه‌ماهی و میگو پلو بخورید. من فقط در بوشهر و شمال و سمت كویر دو تا سه خانه می‌شناسم كه به صورت محدود غذای محلی به مردم می‌فروشند. ما هنوز نمی‌دانیم آشپزی میراث فرهنگی است.
شما براحتی رستوران‌های كوچك و بزرگی را می‌توانید پیدا كنید كه باقالی‌قاتوق، ماهی‌كپور، ماهی‌سفید، مرغ‌ترش، كباب‌ترش و میرزاقاسمی به مشتری می‌دهد. اگر ما ایرانی‌ها غذاهای بومی و خانه‌های قدیمی را كه اكنون اقامتگاه شده‌اند، حمایت و در سفرهایمان آنها را انتخاب كنیم، آن وقت در این زمینه غوغایی به پا می‌شود.
كباب یكی از محبوب‌ترین خوراك‌های ایرانی است كه شهرت جهانی دارد. شیش كباب كردی یا به قول محلی‌ها كباب سیخی یكی از كباب‌های لذیذ در ایران است. این كباب كه منشا آن كردستان است شامل گوشت‌های تكه‌ای است كه در ماست، نعنا و زعفران خوابانده شده است
كباب سیخی چند؟
كباب یكی از محبوب‌ترین خوراك‌های ایرانی است كه شهرت جهانی دارد. شیش كباب كردی یا به قول محلی‌ها كباب سیخی یكی از كباب‌های لذیذ در ایران است. این كباب كه منشا آن كردستان است شامل گوشت‌های تكه‌ای است كه در ماست، نعنا و زعفران خوابانده شده است. كباب بز یكی از خوراك‌های مورد علاقه گردشگران در جزیره قشم است. هرچند كه خوراك‌هایی با منشأ دریایی در قشم طرفداران زیادی دارد، اما چشیدن طعم كاملا متفاوت كباب بز قشمی كه در محیط ساحلی پرورش یافته است، تجربه‌ای كاملا متفاوت و ویژه خواهد بود. كباب بناب كه منسوب به شهر بناب آذربایجان شرقی است، یكی از پرطرفدارترین نوع كباب در سطح ایران و جهان است. به طوری كه امروزه در نقاط مختلف دنیا رستوران‌های ایرانی به سرو این كباب می‌پردازند. كباب بناب در واقع كباب كوبیده‌ای است در ابعاد بسیار بزرگ‌تر كه از گوشت متفاوت و مرغوب‌تر گوسفند درست شده است.
دنبال كامیون برای غذا
برای خوردن غذا در جاده قبل از هر چیز باید به فوت‌وفن‌های مسافران حرفه‌ای اشاره كنم. معمولا می‌گویند: در جاده نگاه كنید كامیون‌ها كجا برای غذا خوردن پارك كرده‌اند. احتمالا غذای آنجا مناسب است، چون كامیون‌دارها خیلی خوب به شكمشان می‌رسند. برعكس، از جاهایی كه اتوبوس‌ها می‌ایستند، فرار كنید. چون بعضی از آنها غذاهای خوبشان را به راننده اتوبوس می‌دهند و غذای پایین‌تر را به دیگر مسافران.
طعم خوش آش
مهم‌ترین ویژگی خوراك‌های خراسان رضوی را باید در گوناگونی آش‌هایش جستجو كرد. آش جوش پره اصلی‌ترین خوراك محلی مردم خراسان رضوی است. همچنین آش لخشك، بلغورترش، قلیه‌آش، بلغور شیر، آش انار، آش گوشواره وآش قیحه نیز از دیگر آش‌های پرطرفدار این خطه محسوب می‌شود. دركردستان دو نوع آش متفاوت از یكدیگر را می‌توان تجربه كرد یكی دوخین یا آش گزنه كه از گندم و جو پرك‌شده در دوغ همراه سبزی‌های معطر تهیه می‌شود و دیگری آش كردی یا پرشتین كه با گندم خشك و بلغورشده به روشی خاص تهیه می‌گردد. آش‌های استان قزوین بسیار متنوع است و در فصول مختلف سال تغییر می‌كند. قزوینی‌ها خوردن آش را پیش از غذا به عنوان محرك و اشتهاآور مصرف می‌كنند. مهم‌ترین این آش‌ها: آلو، شیربرنج، شیرین و دوغ.
شیرین مثل شیرینی
بِژی بِرساق از شیرینی‌های معروف محلی استان ایلام است كه با آرد، شكر، روغن‌دان (حیوانی)، تخم‌مرغ، زیره، رازیانه و زردچوبه درست می‌شود. این شیرینی را می‌توان از شیرینی فروشی‌ها و همچنین بازارچه‌های سنتی تهیه كرد. گز، معروف‌ترین شیرینی و سوغات اصلی اصفهان محسوب می‌شود. این شیرینی از گز انگبین كه ماده اصلی گز است تهیه می‌شود. گز انگبین از گیاهی كوهستانی به نام تبه (درخت گز) كه در ارتفاعات كوه‌های بختیاری و خوانسار می‌روید، به دست می‌آید. سوهان قم از جمله شیرینی‌هایی است كه گرچه بیش از دو قرن قدمت ندارد، اما در میان ایرانیان بسیار محبوب است. سوهان در زمان ناصرالدین شاه از هندوستان وارد شد. به گفته كارشناسان تغذیه، سوهان یك غذای كامل است. كاك و نان برنجی محبوب‌ترین شیرینی‌های كرمانشاه هستند كه از فروش زیادی در نزد گردشگران برخوردارند.
