اقليم در موكاري: اقليم داراي اثرات مهمي در رشد و نمو انگور است
فاكتورهاي اصلي در اقليم شامل:
-
درجه حرارت
-
بارندگي
-
تگرگ
-
باد
درجه حرارت
درجه حرارت هاي بالاتر در طي فصل رشد باعث تسريع در رشد و نمو قسمت هاي رويشي می شود.دماهاي بالاتر از °C 35 موجب آفتاب سوختگي بوته ها و حبه ها، تغيير رنگ پوست حبه و در صورت شديد بودن موجب پلاسيدگي و چروكيدگي حبه می شود.دماي پايين در بهار و پاييز منجر به سوختگي كل شاخه هاي حاوي برگ ها و خوشه ها چه باز شده و چه باز نشده و موجب مرگ انگورمی شود.
در انگور به دليل وجود بيشتر از يك جوانه در يك چشم و در صورت بروز سرمازدگي و از بين رفتن شاخه اول، شاخه دوم و سوم شروع به رشد كرده، اما جوانه هاي 2 و 3معمولاً از نظر بازدهي ضعيف ترند.جوانه ها در انگور نسبت به بسياري از ميوه هاي مناطق معتدله ديرتر باز مي شوند.درجه حرارت پايه در انگور °C10 است. شروع رشد در بهار با تاخير موجب در امان ماندن از خطر سرماي بهاره می شود.
سرماي شديد در پاييز در نواحي با فصل رشد كوتاه كه درجه حرارت بالايي دريافت نمي كنند موجب صدمه به خوشه ها و برگ هامی شود. صدمه كمتر به خوشه ها به دليل داشتن قند بالا و آسيب بيشتر به برگ ها شده و انتقال مواد قندي حاصل از فتوسنتز مختل و تجمع مواد قندي متوقف پايين آمدن كيفيت محصول مي شود.
در صورت شديدتر بودن سرما موجب آسيب به خوشه ها و زود فاسد شدن آنهاست، بنابراين بايد زود برداشت شوند و فقط مناسب براي آبگيري هستند.
نياز جوانه ها براي خروج از ركود به مقداري سرما كه اين نياز زياد بالا نيست و با تيمارهايي مثل حذف برگ ها و هرس تأمين مي شود.استفاده از اين ويژگي در مناطق گرم تر براي داشتن 2 محصول در طي سال است. در اين مناطق درجه حرارت به اندازه اي افت نمي كند كه گياه خزان كامل داشته باشد، بنابراين براي تنظيم محصول دهي هرس گياه موجب تحريك رشد جوانه شده و شروع به رشد ميوه ها و توليد محصول دوم. البته عمر مفيد اين درختان كم است.
سرماي شديد در زمستان موجب از بين رفتن نقاط رويشي اوليه و گاهي ثانويه و ثالثيه (ثانويه توليد يك سوم محصول و ثالثيه بدون محصول)دماي كمتر از °C 15- در زمستان منجر به يخ زدگي بوته ها و از بين رفتن جوانه ها ی زمستان گذران و در حال خواب می شود.اگر دماي متوسط سردترين ماه سال كمتر از °C 1- شود، احتمال سرمازدگي بالاست.آسيب ديگر، سرماي شديد زمستان به غير از، از بين رفتن شاخه ها و جوانه ها، موجب حساس شدن گياه به حمله Agrobacterium tumefaciencs و آلودگي به سرطان مو می شود.
برخي گونه هاي آمريكايي مانند Vitis labrusca و گونه آسيايي Vitis amuremsis مقاومت بيشتري به سرما دارند
درجه حرارت هاي بالاتر در ناحيه ريشه باعث تحريك رشد بيشتر در قسمت هوايي مي شود.اگر درجه حرارت خاك در بهار زودتر افزايش يابد (در خاك هاي شني شايع است) معمولاً رشد و نمو زودتر شروع مي شود و بوته مو بيدار مي شود.
بارندگي
كمبود آب در نواحي كه موستان به صورت ديم است باعث ريزش زود برگ ها در فصل رشد و كاهش محصول از نظر كيفي و كمي می شود.بارندگي كم و عدم بارندگي موجب پيري زودرس و كاهش طول دوره رشد می شود.بارندگي وآبياري زياد موجب افزايش بيماري هاي روي ساقه، ميوه، ريشه و برگ و اگر در موقع رسيدن ميوه باشد و موجب ترك خوردن حبه و فساد آنها به خصوص در فاصله زماني بين ترش و شيرين شدن و برداشت می شود.بارندگي زياد قبل از برداشت موجب افزايش جذب آب توسط حبه به علت بالا بودن غلظت شيره در حبه و موجب كاهش كيفيت ميوه از نظر طعم و شيريني، بنابراين برداشت كمي زودتر ميوه در مناطقي كه خطر بروز بارندگي در زمان برداشت وجود دارد كه البته كيفيت محصول پايين آيد.
باران زياد منجر به رشد رويشي زياد و متراكم شدن تاج گياه و بروز بيماري هاي داخل تاج و اختلال در تشكيل جوانه هاي گل مي گردد، بنابراين انجام هرس تابستانه براي خلوت كردن تاج براي تامين تهويه و نور است.
رشد رويشي زياد باعث كاهش ميزان قند در حبه و تأثير روي pH ميوه و كيفيت ميوه
تگرگ
بارش تگرگ مكرر در بعضي مناطق موجب آسيب به برگ ها وحبه ها و موجب كاهش محصول و حساس شدن بافت ميوه به بيماري ها.
باد
باد شديد موجب صدمه فيزيكي به بوته به خصوص در اول فصل رشد كه هنوز قسمت پايين شاخه، چوبي نشده و حدود cm 30 است.باد با سرعت كم يا متوسط مداوم موجب افزايش تبخير و صدمه به بوته شده، بنابراين بوته هايي كه در معرض باد شديد هستند داراي شاخه هاي كوتاه تر، فواصل ميان گرهي كوتاه تر، برگ هاي كوچك تر، خوشه ها و حبه هاي كوچك تر و در نتيجه ميزان محصول كمترخواهد شد.باد با سرعت بيش از 3 متر در ثانيه موجب كاهش هدايت روزنه اي، بنابراين روزنه ها به خاطر حفاظت از آب درون بافت هاي گياه بسته و امكان تبادل گازي كاهش مي يابد و نهايتاً كاهش فتوسنتزرا منجر می شود.باد موجب خنكي و كاهش دما مي شود و مي تواند موجب بروز سرمازدگي شود.
بوته هايي كه به طور مداوم در معرض باد هستند موجب رشد كندتر بوته ها و تأخير در رسيدن ميوه ها می شود.استفاده از باد شكن زنده (كاشت گياهان بلندتر) و مصنوعي (ديواره ها) و كاشت در مناطقي كه شدت باد در آنها كمتر است.
تأثير اين عوامل روي رشد و نمو مو
درجه حرارتي كه رشد و نمو بوته در آن شروع و جوانه ها باز مي شوند °C 7-11 برحسب رقم و منطقه. بعد از شكفتن جوانه، رشد شاخه و تشكيل گره و افزايش فواصل ميان گرهي به حرارت شب و روز بسيار حساس است.درجه حرارت هاي حدود °C 25 باعث تشويق رشد است اما بالاتر از آن موجب كند شدن ميزان رشد می شود.آهسته شدن سرعت رشد در اواسط تابستان اغلب به دليل گرم شدن هوا و گذشتن درجه حرارت از حد مطلوب است كه كمبود آب، خشكي هوا و شدت نور به كاهش رشد و نمو كمك مي كند.
-
رشد زايشي (تشكيل جوانه هاي گل و رشد و نمو گل) تحت تأثير حرارت است.
نشست ميوه
نشست ميوه = تشكيل ميوه بعد از گرده افشاني و لقاح.
شرايط سرد و ابري، بادهاي شديد، استرس هاي خشكي و كمبود آب موجب كاهش نشست ميوه.
سايه بر روي خوشه ها باعث كاهش مواد فنولي و در زمان رسيدن نهايي ميوه موجب كاهش رنگيزه ها و روي كيفيت ميوه مؤثر است. سايه موجب كاهش ميزان قند در ميوه و ترش شدن ميوه شده و كيفيت تازه خوري و تبديلي را تحت تأثير قرار مي دهد. سايه موجب افزايش نيتروژن در حبه شده. انگور هاي كشمشي بايد قند بالايي داشته باشند كه نواحي گرم تر و آفتابي تر و خشك تر مناسب براي اين ارقام است.
درجه حرارت و تأثير آن در كيفيت دروني ميوه
كاهش ميزان آنتوسيانين با افزايش درجه حرارت بسته به رقم.
افزايش ميزان اسيد آمينه پرولين با افزايش درجه حرارت، ديگر اسيد آمينه ها ميزان ثابتي ندارند.با افزايش دما ميزان اسيد تارتاريك Tartarate acid ثابت اما اسيد ماليك Malate acid كاهش مي يابد.ميزان قندها تا حدود °C 31 افزايش و بعد كاهش مي يابد.
