همزمان با فرا رسیدن سال نو، تک تک ما به یاد سفره رنگارنگ و پرنشاط هفتسین میافتیم و برای تزئین و آراستن آن به بهترین نحو آماده میشویم. سفرهای که سرشار از برکت و نعمتهای رنگارنگ الهی است. سفرهای که با زیباترین رنگهای طبیعت همچون سرخی سیب، نشاط سبزه، رنگارنگی تخممرغها و شادابی گلهای بهاری در خانه هر ایرانی در سراسر ایران و جهان چشم نوازی میکند.
چیدن این سفره رنگارنگ در هر خانهای براساس آداب و رسوم ایرانیها، فلسفه و مفاهیم ویژهای با خود به همراه دارد. به عنوان مثال براساس آیینهای باستانشناسی سیب نماد زیبایی و شادابی، سمنو نماد برکت و فراوانی، سیر نماد سلامت و تندرستی و سنجد نماد طول عمر و پایداری و... است. اما علاوه بر این، مفاهیم سفره هفتسین و هر یک از خوراکیها و گیاهانی که در این سفره وجود دارد، ارزش دارویی و درمانی خاصی به ویژه برای کودکان و مادران باردار به همراه دارند که کمنظیر و جالب توجه است. برخی از این ویژگیهای درمانی را در این فرصت مرور میکنیم و امیدواریم سفره هفتسین خانههایمان در سال ۹۲ علاوه بر شادابی و برکتهای زیاد، هفتسین سلامتی و تندرستی تک تک اعضای خانوادهمان باشد.
سین اول: سیب
بهبود چروکهای شکم بعد از زایمان
سیب سرخ از جمله سینهایی است که بسیاری از خانوادهها هنگام تحویل سال در سفره هفتسین خود دارند. وجود این میوه پرخاصیت و مفید در تحویل سال به اعتقاد بسیاری از مردم در سراسر جهان، سمبل حفظ سلامت، تندرستی، نشاط، باروی و زیبایی است. خوردن این میوه خوش آب و رنگ و حتی بوییدن آن خواص درمانی متعددی را به همراه دارد که یکی از مفیدترین آنها تاثیرات درمانی سیب در حوزه پوست و بهداشت آن است. بسیاری از درمانگران از خواص درمانی سیب برای رفع چروک، خشکی و حفظ طراوت پوست استفاده میکنند. آنها از عصاره و پوره سیب در ترکیب با شیر فرآوردههایی تهیه میکنند که برای برطرف کردن خشکی، از بین بردن سلولهای مرده و چروکهای سطحی بسیار موثر است. برای این منظور کافی است پوره سیب را با یک قاشق عسل مخلوط کنید و آن را به مدت ۲۰ دقیقه در موضع شکم ماسک کنید. این ترکیب میتواند یکی از بهترین ماسکهای طبیعی ضد چروک برای بهبود سریعتر چروکهای سطحی پس از زایمان باشد.
سین دوم: سرکه
تسریع کاهش وزن بعد از زایمان
سرکه هم یکی دیگر از مواد غذایی طبیعی است که بسیاری از ما سفره هفتسینمان را به کمک آن زینت میدهیم. در متون طب سنتی ایران برای سرکه خواص درمانی بیشماری ذکر شده است. قدمای طب سنتی در جهان استفاده از سرکه در وعدههای غذایی را موجب دفع سموم بدن، تجزیه بهتر چربیها و کاهش میزان کلسترول بد خون میدانند. در حقیقت اسیدسیتریک موجود در سرکه است که موجب هضم بهتر غذا و سوختوساز بهتر چربیها در بدن میشود. بنابراین میتواند روند کاهش وزن را در زنان پس از بارداری تسریع کند. از سوی دیگر سرکه به دلیل خاصیت ضد باکتری که دارد میتواند باکترهای مضر و موذی سیستم گوارشی بدن را از بین ببرد. به این ترتیب مصرف به اندازه سرکه میتواند در درمان و تسکین بسیاری از بیماریهای دستگاه گوارش مانند یبوست و نفخ ناشی از بارداری نیز موثر واقع شود.
سین سوم: سمنو
افزایش شیر مادر با سمنو
گندم از نشانههای برکت و رحمت خداوند است که در زمان تحویل سال به اشکال مختلف روی سفره هفت سین چشمنوازی میکند. سمنو، نان سنگک و سبزه از جمله موادی هستند که برای تهیه آنها از گندم استفاده میشود و تقریبا بیشتر خانمها از هر سه این مواد برای تزئین و زیبایی و برکت بیشتر سفرههای هفتسینشان استفاده میکنند. بسیاری از قدمای طب سنتی ایران مصرف سمنو را برای خانمهای باردار و مادرانی که به کودکانشان شیر میدهند، توصیه میکنند. سمنو به دلیل وجود مقادیر قابل توجهی گندم و ویتامین B به عنوان یک غذای بسیار مقوی و شیرافزا شناخته میشود. خوردن سمنو در دوران بارداری و پیش از زایمان موجب تقویت قوای جسمی بچه و همینطور تقویت استخوانبندی و اسکلت او میشود. علاوه بر این، مصرف این شیره شیرین و پربرکت یکی از بهترین مواد غذایی برای حفظ تندرستی و طراوت در دوران یائسگی محسوب میشود.
سین چهارم: سنجد
تسکین دردهای مفصلی و استخوانی
سنجد از جمله میوههای درختی است که علاوه بر تحویل سال نو در ایران بلکه در جشنها و فرهنگ مردم سرزمین هند و اسپانیا نیز به عنوان یک ماده غذایی مغذی و بسیار مفید مورد توجه است. درخت سنجد که در برخی کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی رشد میکند از جمله گیاهانی محسوب میشود که یکی از مغذیترین میوههای طبیعت را که پوست، گوشت و هسته آن کاربرد درمانی و بهداشتی دارد، تولید میکند. درمانگران طب سنتی معتقدند مصرف گوشت و هسته این میوه تاثیر بسیار زیادی در درمان و کاهش دردهای مفصلی به ویژه در بیماری آرتروز دارد. مصرف سنجد در صورتی که به اندازه و تحت نظارت متخصص طب سنتی باشد میتواند برخی دردهای مفصلی زنان در دوران بارداری را کاهش دهد. برای تهیه این مخلوط کافی است گوشت این میوه را با پودر هسته آن مخلوط کرده و روزانه از آن میل کنید. از آنجا که مصرف بیرویه سنجد موجب ابتلا به یبوست میشود، بهتر است زنان باردار آن را به تجویز متخصص طب سنتی مصرف کنند.
سین پنجم: سماق
درمان بیاشتهایی با سماق
دانههای قرمزرنگ و خوش طعم سماق یکی دیگر از موادی است که در سفره هفت سین ما جای دارد. انتخاب این ماده غذایی مقوی و قرار دادن آن در سفره هفت سین به این دلیل است که بسیاری از مردم آن را سمبل رنگ و طعم دلنشین زندگی میدانند. سماق علاوه بر خواص ارزشمند غذایی خود که برای بیماران دیابتی دارد، دارویی طبیعی و بسیار موثر در درمان برخی اختلالات دستگاه گوارشی بدن به ویژه مسائل مربوط به هضم مواد غذایی و عملکرد روده است. این دانههای قرمز رنگ برای درمان اختلالات رودهای، از بین بردن حالت تهوع و همینطور افزایش اشتها بسیار موثر است. در حقیقت سماق به دلیل داشتن مادهای به نام «تانن» داروی مناسبی برای پاکسازی معده است و به این ترتیب میتواند موجب افزایش اشتها در افراد مبتلا به بیاشتهایی شود. این داروی گیاهی توسط بسیاری از متخصصان تغذیه به مراجعهکنندگانی که به دنبال افزایش وزن هستند، توصیه میشود.
البته در سفره هفتسین ایرانیها سینهای دیگری هم هست، مثل سبزه، سکه و سبزی. ما به هفتسینی پرداختیم که میتوانید نوشجان کنید و از فواید آنها بهره ببرید
سین ششم: سیر
کاهش میزان کلسترول خون
ششمین سینی که ما ایرانیها در سفرههای هفت سین خود از آن استفاده میکنیم، سیر است. گیاهی که به اعتقاد درمانگران چینی، هندی و ایرانی یکی از پرخاصیتترین و شفابخشترین گیاهان دارویی در طبیعت محسوب میشود. درمانگران طب سنتی چین معتقدند مصرف سیر در کاهش میزان کلسترول خون بسیار پرفایده است. این درمانگران به بیماران خود توصیه میکنند برای کاهش میزان کلسترول خونشان 4-3 حبه سیر را به صورت خام مصرف کنند. مصرف روزانه و مداوم این میزان سیر کمک میکند میزان کلسترول خون این افراد به مرور کاهش یافته و پس از گذشت یک ماه به حد نرمال نزدیک شود. باید توجه داشت که در هفتههای اول به این دلیل که مصرف سیر موجب خروج کلسترول از سلولها و ورود آنها به جریان خون برای دفع میشود، ممکن است میزان کلسترول بدن افزایش بیابد اما به مرور با ادامه مصرف سیر، میزان کلسترول به حد طبیعی نزدیک میشود. پس از یک ماه لازم است میزان سیر را به یک یا نیم حبه سیر کاهش دهید. باید توجه داشت که مصرف سیر در دوران بارداری و شیردهی باید با محدودیتهایی همراه باشد چرا که طعم و بوی آن در شیر موجب میشود نوزاد شیر مادر را مصرف نکند.
سین هفتم: سنگک
افزایش قوای مادر
بسیاری از ایرانیها از نان برای افزایش برکت و رحمت خداوند در سفرهای هفت سین خود استفاده میکنند. نان سنگک از آنجا که نامش با سین آغاز میشود یکی از خوششانسترین نانهایی است که در جشن بزرگی همچون جشن نوروز محل توجه قرار میگیرد. اما این خوششانسی تنها به دلیل سین سنگک نیست. خواص درمانی این نان که یکی از سنتیترین نانهای ایران است نیز در انتخاب آن بیتاثیر نیست. مصرف غلات سبوسدار یکی از بهترین انتخابها برای زنان باردار است چرا که موجب افزایش قدرت و توان بدنی آنها میشود. در برخی متون طب سنتی اشاره شده که مصرف نان سنگک که تنها نان سبوسدار ایرانی است برای پیشگیری از ابتلا به انواع سرطانها به ویژه سرطان روده بزرگ به مردم توصیه میشود. این نان جایگزین بسیار مناسبی برای نانهای سفید، تافتون و لواش است.