هر ساله در حوادث آتش‌سوزی تعداد زیادی از هموطنان جان خود را از دست می‌دهند یا آسیب‌های جدی می‌بینند. بسیاری از این افراد سوختگی‌های جزئی پوستی دارند. علت مرگ و عوارض ناشی از آتش‌سوزی در این موارد مربوط به استنشاق دود است.
استنشاق دود موجب می‌شود كه ذرات كوچك داغ و سموم جذب‌شده به مجاری هوایی آسیب برساند.هوا حتی در گرمای 500 ـ 350 درجه سانتی‌گراد بندرت آسیب مجاری هوایی تحتانی ایجاد می‌كند.
از طرفی بخار یا ذرات دوده گرم‌‌شده معلق در هوا می‌تواند گرما را هدایت كرده و آسیب‌های عمقی در مجاری هوایی ایجاد كنند.علاوه بر این، منواكسیدكربن و سیانید، از سمومی به شمار می‌روند كه در حوادث آتش‌سوزی آسیب جدی ایجاد می‌كنند.
منواكسیدكربن همان گاز بی‌رنگ و بی‌بویی است كه در گازگرفتگی عامل مرگ است. این قاتل خاموش نه تنها در سوخت‌های فسیلی (گاز شهری، بنزین و...) بلكه بر اثر سوختن بسیاری از مواد اشتعالزا نیز تولید می‌شود.
علائم آسیب ریه و مجاری تنفسی در آتش‌سوزی
سرفه، تنگی نفس و انقباض مجاری هوایی ناشی از دود و سموم تحریكی است. این‌كه حرارت و محرك‌ها به حنجره آسیب برساند و تولید سرفه و خس‌خس كند، زمان می‌برد. زمان بین تماس با دود و شروع علائم بالینی بسیار متغیر است و به درجه و ماهیت تماس بستگی دارد.
موهای بینی سوخته‌شده و دوده در خلط بیمار نشانگر تماس قابل توجه است. استنشاق منواكسیدكربن در تمام بیماران در معرض دود باید در نظر گرفته شود.بیمارانی كه با دود تماس داشته و از محل آتش‌سوزی فاصله دارند مانند فرد ساكن در اتاق مجاور محل دچار آتش‌سوزی یا افرادی كه در معرض دود اگزوز ماشین هستند، عمدتا آنچه تنفس می‌كنند، منواكسیدكربن و سیانید است.مرگ زودرس در مبتلایان ناشی از كمبود اكسیژن، اختلال در راه‌های هوایی یا استنشاق گاز منواكسیدكربن است.
با مصدوم آتش‌سوزی چه كنیم؟
باید بسرعت بیمار از محل آتش‌سوزی خارج شود. به یاد داشته باشید كه این كار به گیرافتادن افراد ناجی در مخمصه منجر نشود.
در بسیاری از موارد دیده می‌شود كه افراد ناآشنا با امداد برای كمك به مصدومین آتش‌سوزی اقدام می‌كنند و این باعث می‌شود خودشان هم گرفتار شده و بر تعداد مجروحین بیفزایند بنابراین اگر آتش‌سوزی وسیع و امكان دسترسی آسان به مجروحان وجود ندارد، بهتر است این كار به ماموران آتش‌نشانی واگذار شود. اغلب مصدومین حوادث آتش‌سوزی از نظر آسیب به پوست و مراقبت‌های اولیه و گاهی مراقبت‌های ویژه به دلیل آسیب‌های تحریكی و سمی ناشی از ذرات و گازهای متصاعد از آتش نیازمند مراقبت در مراكز تخصصی سوختگی هستند.
