جشن جهانی نوروز

جشن جهانی نوروز
جشن جهانی نوروز نام همایشی است که در آن، سران کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند گردهم می‌آیند و این آیین باستانی را گرامی می‌دارند. این گرامیداشت در روزهای نوروز انجام می‌شود و کشورهای صاحب نوروز -بیشتر کشورهای جنوب غربی آسیا، آسیای میانه، قفقاز، شبه قاره هند و بالکان- در آن شرکت می‌جویند و هر ساله یکی از این کشورها میزبان جشن جهانی نوروز است.

تاریخچه
جشن نوروز به عنوان باستانی‌ترین جشن تمدن بشری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به ثبت رسیده است. بنابر مدارک تاریخی بدیت آمده، در زمان هخامنشیان نمایندگانی از اقوام مختلف در شهر پارسه گرد می‌آمدند و این روز را جشن می‌گرفتند.

مقدمات برگزاری
نوروز را در بیشتر کشورهای خاورمیانه، آسیای میانه، قفقاز، شبه قاره هند و بالکان جشن می‌گیرند از جمله در ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، پاکستان و کردستان عراق.

جغرافیای پهناور جشن نوروز و همزمانی آن با بهار طبیعت در نیمکرهٔ شمالی و پیشینهٔ باستانی آن و تأکید این جشن بر نوع‌دوستی و مهرورزی در میان جهانیان، باعث توجه سازمان ملل و دیگر کشورها به نوروز شد.

جشن نوروز با همکاری سه کشور فارسی‌زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان در نوروز ۱۳۸۷ در شهر دوشنبه و در نوروز ۱۳۸۸ در مزار شریف برگزار شد.

در ۸ مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، به عنوان میراث جهانی، به ثبت جهانی رسید. و بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ۴ اسفند ۱۳۸۸، ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشهٔ ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند توصیف شده‌است.

نخستین دوره
نخستین دوره «جشن جهانی نوروز» در روز ۷ فروردین ۱۳۸۹ در تهران برگزار شد. در این جشن، رئیسان‌جمهور ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و عراق؛ وزیر امور خارجهٔ جمهوری آذربایجان و معاون نخست‌وزیر ترکیه حضور داشتند. علاوه بر این سفیران کشورهای صاحب نوروز نیز در این همایش شرکت کردند.

دومین دوره
دومین دورهٔ این جشن قرار بود در شیراز انجام شود که به دلیل مخالفتهایی انجام نشد و این دوره در ۷ فروردین ۱۳۹۰ در سعدآباد تهران برگزار شد. در این نشست مقر دبیرخانهٔ نوروز در تهران تشکیل شد و قرار شد سند جشن جهانی نوروز تا افتتاحیهٔ دورهٔ بعد آماده شود.

در این جشن رئیسان جمهور ایران، تاجیکستان، عراق، افغانستان، ارمنستان و ترکمنستان، معاون اول، رییس دفتر و مشاور ارشد رییس جمهور ایران، رییس مجلس پاکستان، معاون رییس جمهور زنگبار، معاونین نخست وزیران ترکیه و آذربایجان، وزرای خارجه لبنان و عمان، وزیر بهداشت، رفاه و خانواده هند، وزیر فرهنگ قرقیزستان، معاون رییس مجلس قزاقستان، دبیرکل سازمان اکو و سفریران ازبکستان و سنگاپور حضور داشتند.

بخشهایی از بیانیهٔ دوره دوم
۱- پاسداشت آداب و رسوم نوروزی
۲- لازم است کشورهای حوزه تمدنی و فرهنگی نوروز در مناطق شبه قاره هند، آسیای مرکزی، قفقاز، خاورمیانه، بالکان، حوزه دریای سیاه و بخش‌هایی از آفریقا نسبت به ترویج و گسترش فرهنگ نوروزی اهتمام ورزند.
۳- ضمن حمایت مجدد از اقدام مجمع عمومی سازمان ملل متحد که منجر به تصویب قطعنامه ۲۵۳/۶۴/RES/A گردید.
۴- ضمن قدردانی از اقدامات یونسکو در گرامیداشت نوروز، بهره‌برداری بیشتر و عمیق‌تر از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی این نهاد بین‌المللی را در فراهم ساختن بستر فرهنگی لازم برای تقویت و تعمیق مناسبات ملت‌ها ضروری تلقی می‌کنند.
۵- به منظور ایجاد انسجام در فعالیت‌های نوروزی، توافق می‌نمایند، «گروه فرهیختگان نوروز» با عضویت منتخبین کشورها اعم از ادبا، شعرا و عالمان کشورهای ذیربط تشکیل و نسبت به نهایی ساختن «سند جهانی نوروز» اقدام و آن را به نشست افتتاحیه جشن سوم جهانی نوروز ارائه نمایند.
۶- از سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و نیز مؤسسه فرهنگی آن سازمان درخواست می‌گردد همه ساله گزارش اقدامات خود را در خصوص اجرای طرح‌های فرهنگی، علمی و آموزشی به اجلاس جشن جهانی نوروز ارایه نمایند.
۷- از دولت جمهوری اسلامی ایران به خاطر اختصاص مکانی برای استقرار مقر دبیرخانه نوروز در تهران و تامین هزینه‌های اولیه آن قدردانی می‌گردد.

دوره سوم
به پیشنهاد امامعلی رحمان رییس‌جمهور تاجیکستان مقرر شده است مراسم سومین جشن جهانی نوروز در فروردین ۱۳۹۱ در این کشور برگزار گردد.