بزهکاری پدیده اجتماعی جهانی است که معمولابه جرائم رخ داده توسط نوجوانان زیر 18 سال اشاره دارد.اگرچه جوامع گوناگون بر حسب وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود با انواع متفاوتی از آن روبه رو هستند، اما به طور کلی در همه جوامع انسانی اصطلاح بزهکار در مورد افرادی به کار میرود که اعمال خلاف قانون یا موازین مذهبی آن جامعه انجام میدهند. ما اغلب در اطراف خود میشنویم که گاهی جرائمی حتی سنگین توسط نوجوانان به وقوع میپیوندد یا با تورق روزنامهها و صفحه حوادث در مورد دزدی، چاقوکشی، ضرب و جرح و... که توسط نوجوانان صورت گرفته است برخورد میکنیم و همواره متاثر میشویم که چنین جرائمی چرا باید توسط نوجوانان اتفاق بیفتد. پیچیدگی عوامل موثر در پدیده بزهکاری سبب شده است که هر گروه از محققان آن را از دیدگاهی خاص بررسی کنند.
وقتی یک نوجوان به بزهکاری یا انحراف دچار میشود، تمایل او برای دست زدن به انواع دیگر بزهکاری یا انحراف بیشتر میشود. معمولا دو گروه از نوجوانان به بزه تمایل پیدا میکنند: گروه اول کسانی هستند که تا آستانه بلوغ در خانوادههای معمولی بزرگ شده اند و مشکل خاصی نداشتهاند اما در آستانه بلوغ و در دوره فاصله گرفتن از خانواده توسط افراد منحرف به مصرف مواد یا الکل کشیده شدهاند و زمینه برای بروز سایر رفتارهای نابهنجار در آنها پدید آمده است. گروه دوم نوجوانانی هستند که از زمان کودکی دچار مشکلات خانوادگی و فشارهای شدید بودهاند. از جانب والدین یا دیگران مورد اذیت و آزارهای جسمیمثل کتک خوردن و ... یا سوء استفاده جنسی قرار گرفتهاند و از همان زمان کودکی دچار اختلالات رفتاری و عاطفی بودهاند. خطر ابتلا به مواد مخدر در این گروه بسیار بیشتر است و به سادگی جذب گروههای منحرف میشوند. بزهکاری نوجوانان در بعضی موارد ناشی از ناراحتیهای شدید روانی آنهاست.
بسیاری از آنها در دوران کودکی خود سابقه ناراحتیهای روانی متعدد، اضطراب، بی قراری، کج خلقی، تحریک پذیری بودهاند که ناراحتیهای روحی آنها مورد توجه و درمان قرار نگرفته است. روابط سرد با مادر دردوران کودکی، درگیر شدن کودکان در مشاجرات بین والدین، داشتن والدین خلافکار و الگوگیری از آنها دیده میشود. برای درمان نوجوانان بزهکار اولین قدم جدا نگه داشتن آنها از محیطهای آلوده و افراد خلافکار است. کمک به ترک مصرف مواد قدم بعدی است و دیگر اینکه باید به این نوجوانان کمک شود تا در محیط طبیعی زندگی کنند. درمان اختلالات روانی مانند افسردگی،اضطراب ، انحرافات جنسی، باید زیر نظر متخصصان صورت گیرد. همچنین محیط و خانواده آنها حتما باید مورد توجه و بازپروری قرار بگیرد تا نوجوان بتواند برای خود هویت و اهداف مشخصی دست و پا کند و به انگیزهها و انرژیاش جهت مثبت بدهد.