اولین نوزاد كه جنین آن با كمك اهدای تخمك، ایجاد شده بود، حدودد 21 سال پیش متولد شد و دیدگاه نوینی را در درمان نازایی خانمهایی كه به علت مشكلات كاركرد تخمدانها (نارسایی زودرس تخمدانها، سرطان تخمدان، یائسگی زودرس و كم بودن تعداد تخمكها) از مادر شدن محروم بودند، ایجاد كرد.
در این روش با كمك تكنیكهای خاصی، تخمك اهدا شده لقاح می یابد (با استفاده از گامت پدر واقعی جنین) و سپس این نطفه ی تازه تشكیل شده به درون رحم مادر منتقل می شود.
برای هزاران زوج در سراسر دنیا، اهدای تخمك و بارور شدن از این طریق می تواند جایگزین مناسبی برای فرزند خواندگی یا تحمل یك زندگی بدون فرزند و عاری از نشاط باشد. مادران این نوع فرزندان در واقع می توانند فرزندانی را پرورش دهند كه می دانند حداقل 50 درصد خصوصیات ژنتیكی این نوزاد متعلق به همسر خودشان است.
امروزه با افزایش آگاهی زوجهای جوان، انتخاب این روش برای فرزند دار شدن بیشتر از گذشته صورت می گیرد و تعداد نوزادان حاصل از اهدای تخمك در سراسر دنیا، از جمله در كشور ما هم افزایش یافته است.
چه خانمهایی نیازمند دریافت تخمك اهدا شده هستند؟
1) خانمهایی كه سیكلهای قاعدگی ندارند و قادر به آزاد كردن تخمك نیستند (به این حالت اصطلاحا آمنوره گفته می شود).
2) خانمهایی كه به دلیل بیماریهای خاصی مثل بیماریهای اتوایمیون (نظیر لویوس، MS و...)، رادیوتراپی، شیمی درمانی، به طور ارثی یا حتی به دلایل نامعلوم دارای عملكرد كافی تخمدانها نیستند.
3) خانمهایی كه چند دوره "آی.وی.اف"(IVF*) شدهاند، ولی باز هم بارداری موفقیت آمیزی نداشتهاند. البته یكی از علتهای مهم این عدم موفقیت می تواند، كیفیت نامناسب تخمكهای مادر باشد.
4) خانمهایی كه یائسه شدهاند (به خصوص یائسگی زودرس و زیر 40 سال) كه بالطبع مبتلا به نازایی هستند.
چگونه یك اهداكننده تخمك پیدا كنیم؟
در صورتی كه خواهر یا یك فامیل نزدیك و یا حتی یك دوست صمیمی دارید كه تمایل به اهدای تخمك دارد، شانس بزرگی در انتظار شماست. در برخی از ممالك از طریق آگهی در روزنامه از افراد مناسب كمك خواسته می شود.
همچنین در كشورهای مختلف دنیا (از جمله ایران) ارگانها، سازمانها و همچنین فیزیولوژیستهایی وجود دارند كه می توانند در پیدا كردن یك فرد مناسب برای اهدای تخمك به یك خانم نابارور كمك كنند. هزینه ی اهدای تخمك بستگی به نحوه ی پیدا كردن فرد اهدا كننده دارد (مثلا اقوام و خواهر شما ممكن است كه هیچ هزینهای را دریافت نكنند)، ولی طبق توصیه انجمن نازایی آمریكا، بهتر است كه به اهدا كنندگان تخمك هزینهای به علت صرف وقت و تحمل اقدامات پزشكی لازم پرداخت بشود.
خصوصیات فرد اهدا کننده
به طور كلی، یك خانم اهداكننده تخمك باید زیر 35 سال سن داشته باشد. خصوصیات و ویژگیهای این فرد اهدا كننده باید با فرد دریافت كننده هماهنگی داشته باشد. فردی كه تخمك خود را برای تشكیل یك نطفه اهدا می كند، باید از نظر پزشكی تحت بررسی كامل قرار گیرد تا پزشك مطمئن شود كه این فرد، مبتلا به هیچ نوع بیماری ژنتیكی یا نقص مادرزادی نیست. همچنین تعدادی تستهای آزمایشگاهی و فیزیولوژیكی هم انجام می شود تا از سلامتی این فرد و مبتلا نبودن وی به بیماریهای منتقله از راههای جنسی اطمینان حاصل شود.
مادر نوزاد مختار است كه در آینده، با فرد اهدا كننده تخمك در ارتباط باشد یا اینكه هیچگونه ارتباطی با او نداشته باشد و حتی هرگز او را از نزدیك مشاهده نكند.
در واقع خانمهای سالمی كه تخمك خود را اهدا می كنند، خانمهایی با ویژگیهای خاص اخلاقی هستند و در قلب آنها عشق و علاقه زیادی وجود دارد كه می توانند مادر شدن و لذت فرزند دار بودن را به یك زوج كه از نازایی رنج می برند، هدیه كنند.