ایمنی غذا برای خانمهای باردار و رژیم غذایی آنان باید همیشه مدنظر قرار گیرد؛ زیرا هر نوع بیماری در فرد باردار میتواند برای جنین خطرساز باشد؛ به ویژه آن که سیستم ایمنی بدن مادر باردار بر روی سیستم ایمنی فرزند اثرگذار است.
اصولاً یکی از گروههای پرخطر در مقابل عدم رعایت ایمنی غذا، مادران باردار و کودکانشان میباشند، علاوه بر این، گروه، سالمندان، خردسالان، افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است و افرادی که بیماریهای خاص مانند سرطان، ایدز و... دارند، نیز در صورت عدم رعایت ایمنی غذا، جزو گروههای پرخطر محسوب میشوند. در این نوشتار به مقوله ایمنی غذا برای مادران و کودکان در حال تولد میپردازیم.
نکاتی در مورد ایمنی غذا
* هرگز گوشت قرمز را که به درستی پخته نشده مصرف نکنید. این حالت در همبرگرها، کبابهای کوبیده و یا برگ قابل مشاهده است.
* هرگز مرغ و ماهی را که به خوبی پخته نشده است، مصرف نکنید. این حالت به ویژه در جوجهکبابها، ترشی ماهی و... مشاهده میشود.
* از مصرف تخممرغ خام جدا خودداری کنید. سفیده و زرده تخممرغ باید سفت شده باشد.
* از مصرف غذاهایی که حاوی تخم مرغ خام هستند پرهیز کنید؛ مانند مایونز، بستنیهای خانگی و...
* از مصرف شیر خام و یا غیر پاستوریزه بپرهیزید. همچنین از مصرف غذاهایی که حاوی شیر خام و یا غیرپاستوریزه هستند، خودداری کنید.
* مطمئن شوید غذاها کاملاً پخته شدهاند.
لیستریامونوسیتوژنز
این باکتری بیماریزا میتواند عامل سقط جنین و یا بیماری در کودکان تازه متولد شده باشد. لیستریا در شیر غیرپاستوریزه، پنیرهای نرم و... دیده میشود. سرما میتواند این باکتری را غیرفعال کند. در هنگام خرید به تاریخ انقضای مواد غذایی توجه کنید و آنهایی را که تاریخ انقضایشان پایان یافته است، خریداری نکنید.
جیوه در ماهی
غذاهای دریایی مانند ماهی نقش مهمی در سلامتی زنان باردار دارند و رژیم غذایی آنان را متعادل میکنند؛ زیرا غذاهای دریایی، از جمله ماهی منبعی غنی از پروتئین و دیگر مواد مغذی بوده و مقدار کمی چربی دارند. از طرفی، جیوه موجود در ماهی و مصرف مرتب آن میتواند برای جنین و یا نوزاد تازه متولد شده مضر و خطرناک باشد. بنابراین، برای سلامتی قلب کودک خود به توصیه پزشک عمل کنید. همچنین توصیههای زیر را به کار ببندید:
1- از خوردن ماهیهایی که حاوی مقدار قابل توجهی جیوه هستند خودداری کنید؛ مانند کوسه ماهی، اره ماهی و ماهی تن و بیشتر ماهیهایی مصرف کنید که جیوه کمتری دارند؛ مانند ماهی قزل آلا، سالمون، میگو و...
2- در هفته دو وعده ماهی مصرف کنید (حدوداً 12 اونس).
3- توجه داشته باشید که استیکهای ماهی تن از ماهیهای تن کنسرو شده، بیشتر جیوه دارند.
هرگز غذاها را بیشتر از دو ساعت در دمای اتاق 25 درجه سانتیگراد نگهداری نکنید. هنگام قرار دادن باقیمانده غذاها در یخچال، ابتدا آنها را به وعدههای مصرفی مورد نظر تقسیم کرده و در ظروف هم حجم خود قرار دهید تا به سرعت سرد شوند
بررسی ایمنی غذا
* خرید کردن
کنسروهایی را که قوطی آنها فرو رفته، ضرب دیده، ترک خورده یا باد کرده است، خریداری نکنید.
* سرد کردن
در هنگام خرید ، مواد غذایی سریع فاسد شدنی را در آخرین مرحله خریداری کنید و آن را به سرعت به منزل برده و در یخچال و یا فریزر قرار دهید. برای اطمینان از دمای یخچال و فریزر از یک دماسنج استفاده کنید. دمای یخچال باید 4 درجه سانتیگراد یا کمتر و دمای فریزر 18ْ- سانتیگراد باشد. همچنین، غذاهای کنسرو شده را در جای خشک و خنک نگهداری و حداکثر تا یک سال مصرف کنید. هرگزغذاهای کنسرو شده را در نزدیکی اجاق قرار ندهید و از گذاشتن آنها در زیر سینک ظرفشویی و جاهایی که دارای رطوبت هستند نیز خودداری کنید.
* خروج از انجماد
هیچ گاه غذاهای منجمد را در آشپزخانه و در دمای اتاق، از حالت انجماد خارج نکنید؛ زیرا باکتریها در دمای اتاق به سرعت رشد کرده و تکثیر میشوند. غذاهای منجمد را قبل از پخت در یخچال، آب سرد و یا ماکروویو از انجماد خارج کنید.
* آمادهسازی غذا
فضایی را که در آنجا غذا را آمادهسازی میکنید، تمیز و پاکیزه نگه دارید؛ از جمله پیشخوان آشپزخانه و... همچنین دستها و وسایل کار، از جمله تخته برش، چاقو و... را قبل و بعد از استفاده با آب گرم و صابون بشویید. برای ضدعفونی کردن وسایل و ابزار مورد استفاده از محلولهای تجاری ضدعفونی که دارای دستورالعمل میباشند، استفاده کنید. در صورت عدم دسترسی به این محلولها، میتوانید یک قاشق چایخوری پرکلرین را با یک لیتر آب مخلوط و به عنوان محلول ضدعفونی استفاده نمایید.
هیچ گاه غذاهای منجمد را در آشپزخانه و در دمای اتاق، از حالت انجماد خارج نکنید؛ زیرا باکتریها در دمای اتاق به سرعت رشد کرده و تکثیر میشوند. غذاهای منجمد
را قبل از پخت در یخچال، آب سرد و یا ماکروویو از انجماد خارج کنید
* پخت کامل
برای تشخیص پخت کامل مواد غذایی از یک ترمومتر (دماسنج) استفاده کنید تا مطمئن شوید دمای داخل ماده غذایی به 160 درجه فارنهایت رسیده است؛ زیرا باکتریهای بیماریزا در این دما کشته میشوند. دمای مرغ کامل باید به 180 درجه فارنهایت و سینه مرغ به 170 درجه فارنهایت برسد. تخممرغ نیز تا حدی که سفیده و زرده آن سفت شود، باید بپزد.
* حفظ غذا
هرگز غذاها را بیشتر از دو ساعت در دمای اتاق 25 درجه سانتیگراد نگهداری نکنید. هنگام قرار دادن باقیمانده غذاها در یخچال، ابتدا آنها را به وعدههای مصرفی مورد نظر تقسیم کرده و در ظروف هم حجم خود قرار دهید تا به سرعت سرد شوند. همچنین، غذاهای سرد را سرد و غذاهای گرم را گرم نگهداری کنید.