کتاب جامع آبشارهای ایران /مجيد اسكندري

کتاب آبشارهای ایران

کتاب جامع آبشارهای ایران

چاپ: انتشارات ایرانشناسی (نشانی : تهران - خیابان طالقانی - خیابان بهار شمالی - کوچه طبا - پلاک 23 - واحد 1 - صندوق پستی 164-15715  

نمایه کتاب آبشارهای ایران

 چكيده: طبيعت ايران سرشار از ديدني‌هاي ناب و ناشناخته‌اي است که در کمتر کشوري از جهان يافت مي‌شود. آبشارها يکي از جلوه‌هاي خاص عظمت الهي هستند که ناخود آگاه هر بيننده را به تحسين خالق متعال وادار مي‌كنند. اين كتاب تحقيقي است كه براي اولين بار در سطح ملي جهت شناسايي و معرفي آبشارهاي ايران و طبيعت پيرامون آنها به رشته تحرير در آمده‌است.

در اين كتاب بالغ بر 330 آبشار ايراني به همراه مختصات جغرافيايي و روش دسترسي و اطلاعات محيطي جهت استفاده محققان و گردشگران معرفي شده است. علاوه بر اين به بيش از 1500 جاذبه طبيعي و اكوتوريستي در سراسر ايران به اجمال اشاره شده است. تصاوير كتاب به تعداد 175 عدد توسط دوربين‌هاي ديجيتالي و با كيفيت عالي تهيه و در متن گنجانده شده است.

اندازه كتاب در قطع وزيري بوده و به لحاظ كتاب‌سازي، رسم‌الخط و گرافيك كامپيوتري نيز تلاش و سعي وافري شده و زمان نسبتا طولاني صرف ويراستاري علمي و ادبي آن گشته است.

مقدمه اين كتاب توسط يكي از محققان پيشكسوت طبيعت ايران نگاشته شده و نمايه مكان‌ها و نقشه پراكنش آبشارهاي ايران نيز به آن اضافه شده است.

با توجه به تازگي كار و دقت در تهيه مطالب، اين كتاب مي‌تواند يكي از كتاب‌هاي مرجع در زمينه طبيعت ايران محسوب شود و در تحقيقات جغرافيايي، زيست‌شناسي، اكوتوريستي و ديگر علوم مربوطه كارايي داشته باشد.

روش تحقيق: از سال‌ها پيش که در مؤسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور و به اقتضاي شغل خود، در ميان طبيعت ايران به دنبال جمع‌آوري گونه‌هاي گياهي بوده‌ام، آبشارها را بهترين محيط براي يافتن گياهان کنار آبزي مانند خزه‌ها و سرخس‌ها يافته و به مرور زمان فکر چاپ يادداشت‌ها و عکس‌هاي آبشارهاي ايران در من قوت گرفت.

جهت تهيه اين كتاب بالغ بر 250 روز سفر تحقيقاتي طي 8 سال به مناطق مختلف طبيعت ايران انجام شده است كه اكثر اين سفرها در غالب ماموريت‌هاي گياهشناسي و مسافرت‌هاي شخصي به مناطق بكر طبيعت ايران و نقاط آبشارخيز بوده است. مختصات محل هر آبشار با كمك ابزار GPS، نقشه‌هاي دقيق و كتاب‌هاي مرجع جغرافيايي تهيه شده و در بعضي موارد از برنامه ماهواره‌اي"Google Earth" نيز استفاده شده است. نقشه پراكنش آبشارهاي ايران نيز توسط برنامه Arcview طراحي و تهيه گشته است. فهرست مطالب، بر اساس نام استان‌ها و سپس نام شهرستان‌ها مرتب شده و مختصات محل هر آبشار با كمك نقشه‌هاي دقيق، كتاب‌هاي مرجع و ابزار موقعيت‌ياب جغرافيايي(GPS) تعيين و در كنار نام هر آبشار نمايش داده شده است

يادداشت‌هاي صحرايي، پرس‌وجوهاي محلي، جستجو‌هاي اينترنتي، مشاوره با گروه‌هاي متشخص طبيت‌گردي و مراجعه به ادارات كل ميراث فرهنگي از روش‌هاي ديگر جمع‌آوري منابع و اطلاعات بوده است. اكثر تصاوير كتاب توسط نگارنده طي سفرهاي تحقيقاتي تهيه شده و علاوه بر اين، طي مکاتبه‌هاي فراوان با گروه‌هاي مختلف کوهنوردي و عکاسان مطرح طبيعت ايران تصاوير تكميلي نيز با ذكر نام منبع اضافه شده اند.

ضرورت تحقيق: جنبه‌هاي تحقيقاتي، گردشگري و توريستي آبشارها بر کسي پوشيده نيست. رطوبت مناسب و پراکندگي قطرات آب در اطراف آبشارها باعث به‌وجود آمدن زيستگاه‌هاي منحصربفردي براي رستني‌ها و جانداران ديگر گشته است.

آبشار نياگارا، معروفترين جاذبه توريستي واقع در مرز دو کشور کانادا و ايالات متحده، سهم بزرگي ‌در کسب درآمد ملي اين کشورها دارد و هر ساله هزاران اکوتوريست به شوق ديدار از آبشارهاي آمريكاي جنوبي به کشورهايي نظير ونزوئلا، برزيل و آرژانتين سفر مي‌کنند.

علاقه به آب از ديرباز در ذات هر ايراني موج مي‌زند و هر کجا که آب و آبشاري باشد ميعادگاه عاشقان طبيعت خواهد شد.

آبشارهاي بسياري در ايران وجود دارند که نامشان با تاريخ ايران در هم آميخته است. آبشارهايي چون اخلمد، افرينه، گنجنامه، نياسر، شوشتر، بيشه، قره سو، سميرم و تنگه‌واشي نمونه‌هايي هستند که از جنبه‌هاي سياحتي و اقتصادي مورد توجه حاکمان وقت بوده‌اند و از بسياري از آن‌ها براي ساخت آسياب‌هاي آبي کمک گرفته شده است. همچنين آبشارهاي شوشتر به عنوان اولين تاسيسات صنعت آب و صنايع جانبي جهان در زمان ساسانيان، در فهرست آثار جهاني به ثبت رسيده است و آبشار گنجنامه همدان در کنار کتيبه‌هاي تاريخي کوروش، نشانگر اوج شکوه و عظمت ايران باستان مي‌باشد.