دشستون
دشتسون مِی باغ وصحراوگـُلِش تِیناقشنگِ
اَفتـَووتیفون وتشبادوغـَرِش ورماقشنگِ
دورِدَهن ِ بچ گـُجیکِش شیردِی چُرکرده صحرا
مَختکِ گِزوختی تیفون می کـُن ِ لالاقشنگِ
اِی برِی معراج تاری گـَردنِی بـِهمِرد،شَوسِه
کهکشون ِ ری زمین وماهِ سرآغاقشنگِ
می رس ِ پُی قاصدی گل بی مِنت بارون تـُوصحرا
نم چه می گـُوکه منابع پـُش سرش درجاقشنگِ
اَورِمَسّی لارِچرکوغَلـّه کال ِ کِرده بَرکـَش
اَرخُلیکِ بهمن و،ویل ِ برِصحراقشنگِ
ری کمربندی که عین ِ ساحل ِ ویس تابوینی
شاه درویشون جهازِ تـُودل ِ دریاقشنگِ
وختی بونِی غاچ گـَل گـَل دخترَل می رِن بیابون
هم کـُمِی بی غلـّه وهم غلـّه ی سرپاقشنگِ
آرده نشسِه کـُنارِتـُوفِدَه مون گیرِرَخص ِ
رخص ِ بـِیگِ مَس تـُوجومِی چاکی ومیناقشنگِ
گـُردِمُخ شُوآرده دَس برده نمفهمم چه دارِ
زیرِ مِینِی زرد سوزی ِ دس ِ دُوماقشنگِ
پُشتکـُه گفتن ندارِبَسکه گـُل خَوسیده ری گـُل
ازکهِ اُشتـُر،ی ِ رِچ تاچشمه ی اَوپاقشنگِ
سنگِ بی جـِینی نمی وینی که ایراتـَش بگیری
پوزکـُه تاتـَه دِره ازدُومَن وبالا قشنگِ
نای ِ بلبل می زن ِ کِلکِل مثِ نِی عندلیبی
چهچهِ کـَوگ وتـُهی مِی چهچهِ گـُلپاقشنگِ
دیگن ِ باندِی سرش ِ تـُوگوش ِ گلی نادِی ومی گُ
محمدواِی ورگلی نشسَو،نه خوش تینا،قشنگِ
معنی واژه های دشتسون
_______________
آرده نشسهaarde-neshs-e- = به گرده نشسته
آغاaaghaa = دراینجا شاهزاده ابراهیم(ع)
ارخلیکarkholik- = آرخالق – جلیقه
اوپاow-paa- = روستایی درکوه های دشتستان
ایراتiraat- = ایراد
بچ گجیکbech-gojik- = جوجه ی گنجشک
برکشbarkash- = شکوفه های تاره – دراینجا منظورسفیدی آن است
بونِیbuney- = به بهانه ی
بهمن= گیاهی برتپه هامی رویدوهنگام باد، مواج است
بیگbeyg = عروس
پشتکهposhtekoh- = پشتکوه
پوزpuz- = قله
پیpoy- = دراینجا برای
تش بادtash-…- = آتش باد- بادگرم موسمی دردشتستان
تهیtohi- = تیهو
چرکردنcher-… = مایعی که به صورت باریکه ای جریان یابد
چرکوcherk-u- = چرکین
دومنduman- = پایین
دیگن ِ dig-ne-ِ= دیروز
رخصrakhs- = رقص
سوزیsowz-i- = سبزی
شاه درویشون= بقعه ای درغرب برازجان
غاچghaach- = قارچ
غله کال= بیابان های مخصوص کاشتن غله
کلkel- = صوتی که باحرکت سریع زبان پشت دندان و به صورت ممتد
ایجاد می شوددراین حالت یک دست بین بینی ولب قراردارد- فریادشادی
کمیkome-y- = کمه ی (کمه زمین آیش راگویند)
کوگkowg- = کبک
که اشترkoh-e-oshtor- = قله ای دردشتستان که شبیه شترخوابیده ای ست .
گردمخgord-e-mokh- = برگ نخل
گردنی بهمرد gardene-y-behmerd- = گردنه ای دردشتستان
گل بی منت بارون= گلی که اوایل پاییز،بدون باران دردشتستان می روید.
گل خوسیده ری گل..- khowsid-e-ri = گل روی هم انباشته شده
گل گلgal-gal = دسته دسته
مختکmakhtak- = مهد
نادیnaadey- = نهاده بود
نم چه می گو nem-che-mi-gu- = نمی دانم چه می گوید
ورvar- = نزد
ویسvoys-= بایست
ویل برصحرا= پارچه ی ویلی که بیابان آن را پوشیده – کنایه از علف
ی رچye-rech-= یک ردیف و پشت سرهم
