براساس ماده 23 فصل دوم آيين‌نامه معاينه و معافيت مشمولان نظام وظيفه اگر پدر دچار بيماري يا نقص عضو باشد (كه طي 49 بند در آيين‌نامه مذكور شرح داده شده)، شوراي پزشكي به سبب نياز به مراقبت و نگهداري از پدر، مشمول مورد نظر را از انجام خدمت وظيفه معاف اعلام مي‌كند. اگر در سن و سال مشموليت قرار داريد، خوب است برخي از آن موارد را بدانيد:
بدخيمي‌هاي دستگاه‌هاي بدن كه باعث ناتواني يا از كارافتادگي فرد شده باشد و براساس تائيد مراجع داراي صلاحيت به عنوان پيشرفته و مقاوم به درمان اعلام شود. تومورها و ادنوپاتي‌هاي مزمن و غيرقابل درمان مدياستن كه با فشار بر مدياستن همراه شده باشد. (سرطان‌هاي محدود و قابل درمان از شمول آن خارج است) جذام واگيردار كه به تشخيص متخصصان پوستي و بويژه تائيد مراكز مبارزه با اين بيماري در مرحله ايزوله بيمار قرار داشته باشد. مبتلايان به سل فعال و منجر به از كارافتادگي، سيفليس‌هاي عصبي يا قلبي و عروقي شديد يا استخواني همراه با ضايعات انهدامي در استخوان و مفاصل. انواع نوروپاتي‌ها و ميوپاتي‌هاي پيشرفته اوليه و ثانويه منجر به ناتواني يا اشكال در حركت و ايستايي فرد. فلج اندام فوقاني يا تحتاني منجر به ناتواني در اعمال موازنه.
صرع‌هاي مقاوم به درمان. پاركينسون پيشرفته.
بيماري‌هاي منجر به ضايعات عروقي ـ مغزي همراه با علائم ناتواني. اعمال جراحي مغزي به گونه‌اي كه سبب پيش آمدن عوارض عصبي يا رواني شديد پس از عمل جراحي شده باشد. بيماري‌هاي مزمن و انسداد شديد ريه. ديابت شيرين مزمن و مقاوم به درمان كه عوارض چشمي، عصبي و كليوي پيشرفته‌اي همراه آورده باشد. چاقي مفرط به گونه‌اي كه وزن به 80 درصد يا بالاتر از بي‌ام‌آي 40 رسيده باشد.
نارسايي‌هاي مزمن كليوي و كبدي همراه با عوارض.
التهابات كهنه روده‌اي غيرقابل درمان و همراه با عوارض گوارشي. برخي بيماري‌هاي مقاوم به درمان يا جراحي‌هاي مثانه مثل فيستول به ركتوم يا حذف كامل مثانه. پيوند يا برداشتن دو كليه يا يك كليه به صورتي كه عملكرد كليه ديگر مختل شود. كري و لالي توامان پدر. نارسايي‌هاي قلبي پيشرفته با علائم واضح باليني يا ناشي از پيوند عروق كرونر و تعويض دريچه‌هاي قلبي و گذاشتن پين‌ميكرهاي دائمي.
بيماري‌هاي ناتوان‌كننده و مقاوم به درمان پوستي. ابتلا به انواع كارديوميوپاتي. قرار داشتن فرد در كلاس‌هاي 3 و 4 تنگي نفس. ضعف شديد جسماني و نواقص كاهنده توانايي فرد به طوري كه عملا بدون كمك ديگران در انجام كارهاي خود نـــاتوان شده، به مراقبت شخص ديگري نياز داشته باشد.
