Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA
آیا تاکنون شاهد حرف زدن کودک‌تان با خودش یا عروسکش بوده‌اید؟ آیا دیده‌اید با یک جعبه خالی دارو یا خوراکی ماشین بازی کند؟ وآیا دیده‌اید با یک دوست ناپیدا و نامرئی احوالپرسی یا بگو مگو کند؟ خب! در این حالت چه تصور می‌کنید؟ آیا او را ملامت می‌کنید؟ آیا تصور می‌کنید جن زده شده؟ و تصورات دیگر؟ یا نه او را به حال خود می‌گذارید وحتی بیشتر به کارش تشویق می‌کنید؟
کودک برخلاف بزرگتر‌ها که در دنیای واقعیت زندگی می‌کنند، در دنیای خیال و تصورات ذهنی زندگی می‌کند. او به دو دلیل اصلی و دلایل فرعی دیگر دست به این کار می‌زند: اول: به دلیل محدودیت‌های فراوان سنی و‌گاه جنسی و دیگر عوامل نمی‌تواند در دنیای واقعیت دست به تجربه بزند و از وسایل متعدد اطراف خود برای اثبات درست و نادرست بودن معلوماتش بهره بگیرد و چه بسا در اثر بی‌تجربه بودن یا ناتوانی در بهره‌مندی صحیح از وسایل موجود باعث خرابی‌آن‌ها شود و در نهایت متهم به خرابکاری شود (همچنان که نویسنده این مقاله در کودکی ملقب می‌شد) به ناچار در خیالش موجودات و ابزار مورد نیازش را خلق می‌کند.
دوم: خلاقیت و فرانگری و شکستن سدهای محدودکننده زیستی فکری او و به تعبیر ساده‌تر شفاف‌نگری بدون محدوده به آرمان‌ها واندیشه‌های‌گاه دست نیافتنی او را مجبور می‌کند در عالم خیالش دنیای آینده و خواسته‌هایش را بسازد. پدران و مادران هوشمند و آگاه به دنیای کودکان از این حالت دلبندان‌شان بهترین استفاده را می‌کنند و نه تنها آن‌ها را سرزنش نمی‌کنند و مانع این خلاقیت نمی‌شوند بلکه با ایجاد زمینه مناسب و‌گاه با تهیه ابزارهای لازم به تقویت خلاقیت و خیال آن‌ها می‌پردازند.
ارتباط خلاقیت و خیال
نظرهای چند دانشمند را در اینجا با هم مرور و سپس به نتیجه عملی آن می‌پردازیم:
تفکر خلاق شکل عالی تخیلات آزاد و بازی‌های دوره کودکی است.
خلاقیت شکلی از تخیل کنترل شده است که به نوعی ابداع و نوآوری منجر می‌شود.
تماس فعال با محیط زیست طبیعی و اجتماعی و فرهنگی می‌تواند تاثیر و ثمربخشی در بازده خلاقیت داشته باشد.
محیطی که هم آزادی بیان و هم ارتباط سالن را تبیین کند از لحاظ پرورش خلاقیت بهترین محیط محسوب می‌شود.
با یک جمع بندی کوتاه به این نتیجه می‌رسیم:
-خلاقیت و زمینه رشد و تکامل آینده ثمره خیال و آزادی آن در کودکی است.
-ایجاد زمینه مناسب لازمه اندیشه‌های مترقی آینده است.
سخت‌گیری‌ها محدود سازی‌ها و شکستن دنیای زیبای خیال در کودکی‌گاه زیان‌های جبران‌ناپذیری به آینده بالنده او وارد خواهد ساخت.
و در‌‌نهایت نوآوری‌ها تولید دانش و تبادل و تکامل اندیشه‌ها و ابداعات و اختراعات نیز از بین خواهد رفت. اینجاست که به فرمایش گرانقدر پیامبر اعظم صلی الله علیه و سلم پی می‌بریم که فرمود:
بگذار فرزندت هفت سال بازی کند.
یا در دیگر سخن: فرزند تا 7 سال آقاست.
یک نگاه کوتاه به این بیان پرارزش، توجه رسول مکرم اسلام را به آزاد بودن بچه‌ها تا 7 سال معطوف می‌دارد آزادی که بزرگان در آن دخالت نکرده و مانع آزادی بچه نمی‌شوند. آزاد در اندیشه، آزاد در بازی‌هایی که امروز به نام نمایش خلاق از آن‌ها نام برده می‌شود یا بازی‌های معروف به خاله بازی که بچه‌ها با خلاقیت و بدیع‌سازی و بدون سناریو و تمرین به صورت جمعی اجرا می‌کنند. تحلیل این سخن مجال فراوان می‌خواهد که اکنون در این مقال نمی‌گنجد.
باید‌ها و نباید‌ها در رابطه با خیال
اگر کودک ما سخنان خیالبافانه و گاه غیرقابل قبولی زد با او مخالفت صریح نکنید یا از او توضیح بخواهید یا نظر خود را با نرمی و مهربانی برای او بیان کنید.
در صورت بیان نظر خود نخواهید در جا حرف شما را بر نظر خود ترجیح دهد بلکه به او فرصت دهید تا درباره هر دو نظریه فکر کند. از او توقع نداشته باشید که حرف‌های منطقی بزرگانه و مستدل بزند و مطالبش را با مدرک ارائه دهد.
سخنان خیالی او می‌تواند برای ما بهترین سرنخ برای کشف استعداد‌ها، کمبود‌ها و نیازهای درونی و روانی او باشد.
