تحقيقات اقتصاد و توسعه كشاورزي ايران (علوم كشاورزي ايران)

در اين مطالعه از روش برنامه ريزي رياضي اثباتي (PMP)‎ جهت تعيين الگوي كشت بهينه و معادله تقاضاي آب مناطق مختلف اراضي پايين دست سد شيرين دره بجنورد كه شامل شش منطقه مي باشد،‏ استفاده گرديده و پس از تدوين الگوي كشت بهينه ميزان پرداخت مورد انتظار كشاورزان هر منطقه براي نهاده آب برآورد گرديده است. ميزان عرضه آب نيز با توجه به شرايط مختلف آب و هوايي در سناريوهاي مختلف ترسالي،‏ نرمال و خشكسالي از مجموع منابع مختلف آب نظير سد،‏ چاه و رودخانه محاسبه شده است. سپس از تلاقي عرضه و معادله تقاضاي كل آب،‏ قيمت تعادلي نهاده آب بدست امده و نوع مشاركت كشاورزان در بازار فرضي آب نيز از مقايسه ميزان پرداخت مورد انتظار و قيمت تعادلي بازار برحسب خريدار و فروشنده آب مشخص شده و حجم مبادلات و ارزش مبادلات مورد انتظار در قيمت تعادلي بازار آب نيز محاسبه گرديده است. همچنين در اين مطالعه به بررسي تاثير افزايش قيمت آب بر درآمد كشاورزان،‏ تقاضاي نيروي كار،‏ مصرف كود و سموم شيميايي و درآمد دولت نيز پرداخته شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه ارزش اقتصادي نهاده آب در سناريوهاي مختلف نرمال و خشكسالي بترتيب معادل 416 و 571 ريال مي باشد. براي تجزيه و تحليل اطلاعات تحقيق حاضر نيز از بسته نرم افزاري GAMS بر اساس اطلاعات پرسشنامه اي سال زراعي 87-1386 استفاده گرديده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين تحقيق واكاوي مشكلات توسعه فناوري زيستي كشاورزي از ديدگاه متخصصان فناوري زيستي استان تهران است. به لحاظ روش پژوهش،‏ اين تحقيق از نوع تحقيقات توصيفي همبستگي است. جامعه آماري مورد مطالعه متخصصان فناوري زيستي استان تهران بودند كه به روش سرشماري مورد مطالعه قرار گرفتند (N=108) كه در نهايت 85 پرسشنامه جمع آوري شد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ابزار تحقيق پرسشنامه بود كه روايي ظاهري و محتويي آن توسط پانلي از متخصصان ترويج و آموزش كشاورزي و فناوري زيستي كشاورزي مورد بررسي،‏ اصلاح و تاييد قرار گرفت. مقدار پايايي (آلفاي كرونباخ) پرسشنامه پس از انجام آزمون پيش آهنگ 0.88 بدست آمد. نتايج حاصل از تحليل عاملي نشان مي دهد كه مشكلات مديريتي (ميزان واريانس 29.12 درصد)،‏ ترويج اطلاع رساني (ميزان واريانس 23.88 درصد)،‏ علمي آموزشي (14.06 درصد) و قانوني (ميزان واريانس 10.53 درصد) در حدود 78 درصد از واريانس مشكلات توسعه فناوري زيستي كشاورزي را تبيين مي كنند.

 نسخه قابل چاپ

در طول دهه گذشته فرآيندهاي آموزشي تغييرات بسيار مهمي را متحمل شده اند. ظهور يادگيري الكترونيكي به عنوان ابزاري مهم براي آرايه،‏ تعامل و تسهيل گر فرآيند تدريس و يادگيري،‏ ساختارهاي سازماني دانشگاه ها و موسسات آموزشي،‏ راهبردهاي تدريس و حتي خود يادگيري را تغيير داده است. در چنين شرايطي،‏ نهادهاي آموزشي نيازمند انديشيدن درباره چگونگي سازگاري با اين تغييرات مي باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسايي سياست هاي لازم براي توسعه يادگيري الكترونيكي در آموزش عالي كشاورزي انجام شده است. اين تحقيق از نوع پيمايشي مي باشد و از ابزار پرسشنامه براي جمع آوري اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش حاضر،‏ اعضاي هيات علمي دانشكده هاي كشاورزي دانشگاه هاي تربيت مدرس،‏ تبريز،‏ مازندران،‏ شيراز و فردوسي مشهد مي باشند كه با استفاده از روش نمونه گيري چندمرحله اي،‏ 80 نفر از آنان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. داده هاي تحقيق با استفاده از نرم افزار SPSS و آماره هاي توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه سياست هاي عمومي،‏ سياست هاي حمايتي و سياست هاي اجرايي 88.02 درصد از واريانس سياست هاي توسعه يادگيري الكترونيكي در آموزش عالي كشاورزي را تبيين نموده اند.

 نسخه قابل چاپ

ايران از جمله كشورهايي است كه از عدم تعادل هاي منطقه اي بالايي در زمينه توسعه به طور عام و توسعه كشاورزي به طور خاص برخوردار است. اين وضعيت هم در بين استانها و هم در درون آنها قابل مشاهده است. از اين رو اين تحقيق با هدف سنجش سطوح توسعه كشاورزي در استان زنجان و تحليل شكاف توسعه كشاورزي و نابرابري هاي منطقه اي در درون اين استان به انجام رسيده است. به همين منظور با بهره گيري از 98 شاخص توسعه كشاورزي و با استفاده از تكنيك تحليل مولفه هاي اصلي،‏ ضريب تغييرات و سطوح توسعه كشاورزي 7 شهرستان اين استان در ارتباط با جمعيت،‏ زيربخشهاي زراعت،‏ باغباني،‏ دامداري،‏ منابع آب،‏ مكانيزاسيون و صنايع تبديلي كشاورزي مورد سنجش قرار گرفته و در نهايت سطح توسعه كلي كشاورزي تعيين شده است. بر اين اساس از نظر مجموع شاخصهاي تركيبي شهرستان هاي طارم و زنجان بالاترين سطح توسعه كشاورزي،‏ شهرستان ابهر و خرمدره در سطح متوسط و شهرستانهاي ايجرود،‏ ماهنشان و خدابنده پايينترين سطح توسعه را از آن خود نموده اند. همچنين مقايسه ضريب تغييرات شاخص ها وجود نابرابريهاي منطقه اي در توسعه كشاورزي در استان زنجان را نشان مي دهد،‏ نتايج بدست آمده حاكي است كه استان زنجان در خصوص شاخصهاي صنايع تبديلي بيشترين نابرابري و در خصوص شاخصهاي جمعيتي كمترين ميزان نابرابري منطقه اي را داراست.

 نسخه قابل چاپ

هدف كلي اين تحقيق توصيفي پيمايشي،‏ ارزشيابي طرح ترويجي «تسريع انتقال يافته ها» از ديدگاه كشاورزان مجري طرح در استان كرمانشاه بود. جامعه آماري پژوهش كشاورزان مجري طرح در استان كرمانشاه بودند (72 نفر) كه به روش سرشماري مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج حاصل از ارزشيابي طرح «تسريع انتقال يافته ها» بر اساس الگوي سيپ نشان داد كه طرح مورد نظر در قسمت درون داد (با ميانگين 3.85 از 5)،‏ زمينه (با ميانگين 3.82 از 5)،‏ برون داد (با ميانگين 3.32 از 5) و فرآيند (با ميانگين 3.28 از 5) به ترتيب بيش ترين تا كم ترين مطلوبيت را داشته است. طرح مورد نظر تا حدودي اثربخش ارزيابي شد (ميانگين 3.56 از 5). ايجاد ارتباط موثر بين كشاورزان،‏ مروجان و محققان،‏ سرعت بخشيدن به انتشار يافته هاي تحقيقاتي قابل كاربرد و سازگار با شرايط اقليمي كشاورزان،‏ افزايش مشاركت و همكاري در بين كشاورزان و افزايش عملكرد در واحد سطح به عنوان مهم ترين نقاط قوت و عدم توجه به دانش بومي كشاورزان و افزايش هزينه هاي توليد نسبت به روش هاي سنتي به عنوان مهم ترين نقاط ضعف طرح مورد نظر شناخته شدند.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش توصيفي- پيمايشي حاضر با هدف بررسي عوامل موثر بر بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات توسط كارگزاران ترويج كشاورزي انجام شد. جامعه آماري آن شامل كارگزاران ترويج كشاورزي استان خراسان رضوي بود كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 196 نفر به عنوان نمونه تعيين گرديد. نمونه گيري با روش طبقه اي با انتساب متناسب صورت گرفت. ابزار تحقيق،‏ پرسشنامه اي بود كه روايي آن بر اساس نظر چند تن از استادان دانشگاه تهران تاييد گرديد و براي تعيين ميزان پايايي بخش هاي مختلف،‏ از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد (0.87 تا 0.95). داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزيه و تحليل شدند. نتايج حاصل از رگرسيون گام به گام در زمينه متغيرهاي تاثيرگذار در ميزان آشنايي كارگزاران ترويج كشاورزي با فناوري اطلاعات و ارتباطات نشان داد كه متغيرهاي ميزان تسلط به زبان انگليسي،‏ متوسط ساعات استفاده از رايانه،‏ سن و سابقه خدمت،‏ در مجموع 54.1‎ درصد از واريانس متغير وابسته را تبيين نمودند و در زمينه ميزان بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات توسط كارگزاران ترويج كشاورزي،‏ متغيرهاي ميزان آشنايي با مهارتهاي رايانه اي،‏ ميزان آشنايي با مهارتهاي اينترنتي و ميزان تسلط به زبان انگليسي،‏ در مجموع 68.6 درصد از واريانس متغير وابسته را تبيين نمودند.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر،‏ پژوهشي پيمايشي و با هدف شناسايي ديدگاه دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين در خصوص عوامل و موانع موثر در ميزان كارآفريني و اشتغال دانش آموختگان كشاورزي انجام گرفته است. اطلاعات حاصل از بررسي ديدگاه 114 نفر از دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد از مجموع 135 نفر دانشجويان اين مقطع در اين دانشگاه كه با استفاده از پرسشنامه جمع آوري و از طريق نرم افزار spss توصيف و تحليل شده،‏ نشان داد كه از ديدگاه اكثريت دانشجويان مهمترين عامل تاثيرگذار در تصميم گيري براي ادامه تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد عدم وجود فرصت هاي مناسب اشتغال و مهمترين عامل تاثيرگذار در انتخاب رشته كشاورزي قبولي در اين رشته در كنكور بوده،‏ همچنين تاكيد بر مطالب عملي و كاربردي علاوه بر دروس نظري و افزايش ساعات آرايه دروس عملي در دانشگاه ها مهمترين عوامل اثرگذار در كارآفريني دانش آموختگان كشاورزي قلمداد گرديده است. عدم اطلاع از بازار كار متناسب با رشته تحصيلي و سطح نامناسب دانش و مهارت هاي تجربي و شغلي دانش آموختگان كشاورزي به ترتيب مهمترين موانع كارآفريني و اشتغال دانش آموختگان كشاورزي بوده اند. همچنين نتايج حاصل از مقايسه ميانگين ها نشان داد كه بين ديدگاه دانشجويان بر حسب جنسيت،‏ رشته تحصيلي،‏ نوع پذيرش و سال ورودي در خصوص ميزان اهميت هر يك از عوامل موثر بر كارآفريني دانش آموختگان تحصيلات تكميلي تفاوت معني داري وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

هدف از مطالعه حاضر،‏ بررسي عوامل موثر در مشاركت زنان روستايي در فعاليت هاي پس از برداشت محصولات كشاورزي مي باشد. جامعه آماري تحقيق را 2810 نفر از زنان روستايي 15 سال به بالا بخش آسارا شهرستان كرج تشكيل مي دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران و روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي با انتساب متناسب،‏ 120 نفر تعيين گرديد. براي روايي محتوايي پرسشنامه از پانل متخصصان استفاده شد. جهت تعيين اعتبار متغيرهاي تحقيق از ضريب كرونباخ الفا استفاده گرديد كه مقدار آن براي متغير وابسته 0.94 بدست آمد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه در سطح 95 درصد اطمينان رابطه مثبت و معني داري بين متغير مشاركت در فعاليت هاي پس از برداشت و متغيرهاي تعداد اعضاي خانوار،‏ ميزان درآمد،‏ عضويت و ميزان مشاركت در تشكل ها و تعاوني ها وجود دارد. در سطح 99 درصد اطمينان رابطه مثبت و معني داري بين متغير مشاركت در فعاليت هاي پس از برداشت و متغيرهاي انگيزش دروني،‏ استفاده از كانال هاي ارتباطي و ميزان حضور در دوره هاي آموزشي – ترويجي وجود دارد. آزمون رگرسيون چندگانه نشان داد كه متغيرهاي شركت در دوره هاي آموزشي – ترويجي و استفاده از كانال هاي ارتباطي،‏ توانايي تبيين 66.5‎ درصد از تغييرات مشاركت زنان روستايي را در فعاليت هاي پس از برداشت محصولات كشاورزي دارا مي باشند.

 نسخه قابل چاپ

هدف كلي تحقيق حاضر بررسي اثرات آموزش هاي علمي كاربردي در توانمندي شغلي كاركنان وزارت جهاد كشاورزي در طي سالهاي 83-79 مي باشد. نوع تحقيق توصيفي و همبستگي و ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه بود،‏ كه پس از طراحي،‏ روايي صوري (بر اساس ديدگاه هاي صاحب نظران) و پايايي (با استفاده از ضريب آلفاي كرنباخ=%92.20) آن سنجيده شد و در اختيار نمونه هاي تحقيق قرار داده شد. جامعه آماري تحقيق 120 نفر از كاركنان وزارت جهاد كشاورزي بودند،‏ كه در دوره هاي موسسه آموزش عالي علمي كاربردي وزارت جهاد كشاورزي شركت داشتند،‏ كه تمامي آنها به عنوان اعضاي نمونه تحقيق انتخاب و پرسشنامه براي آنان ارسال گرديد. پس از بررسي پرسشنامه هاي عودت داده شده،‏ تعداد 102 پرسشنامه مورد تحليل قرار گرفت. بر اساس ميانه هاي حاصله مي توان بيان داشت كه دوره هاي آموزشي در تمامي نشانگرهاي توانمندي در حد مطلوب نقش داشته اند. تحليل عاملي نيز براي ويژگي هاي آموزش هاي علمي كاربردي،‏ چهار عامل: مهارت هاي آموزشي مربيان،‏ برقراري ارتباط بين آموزش و كار،‏ تقويت قوه خلاقيت و خودآموزي و تقويت تفكر و مشاركت را با 73.952 واريانس معرفي نمود. نتايج رگرسيون نشان داد كه متغيرهاي: افزايش تفكر خلاق و قدرت تجزيه تحليل در فراگير،‏ ارتباط مناسب مربيان با فراگيران،‏ توجه به جديدترين ابداعات و نوآوري ها،‏ توجه به ايجاد مهارت هاي حل مساله در فراگيران،‏ قدرت بيان و انتقال مطالب مربيان،‏ در توانمندي موثر بوده اند.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق با هدف بررسي عوامل موثر بر پايداري نظام كشت گلخانه اي در منطقه جيرفت و كهنوج صورت پذيرفت. از نظر روش پژوهش،‏ اين تحقيق از نوع تحقيقات توصيفي- همبستگي محسوب مي شود. جامعه آماري تحقيق حاضر شامل تمامي گلخانه داران منطقه جيرفت و كهنوج در شش دهستان بود (N=1862). با توجه به فرمول كوكران،‏ حجم نمونه 154 نفر بدست آمد كه براي افزايش دقت به 180 نفر افزايش يافت. براي دستيابي به نمونه ها و تكميل پرسشنامه ها،‏ از روش نمونه گيري طبقه اي با اختصاص متناسب بهره گرفته شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه اي كه از طريق بررسي منابع و بر اساس اهداف تحقيق تدوين گرديده بود،‏ گردآوري شدند. اعتبار پرسشنامه با پانل متخصصان و كارشناسان در زمينه موضوع مورد پژوهش مورد تاييد قرار گرفت. براي تعيين قابليت اعتماد ابزار تحقيق پيش آزمون (30 نفر خارج از نمونه اصلي) انجام گرفت كه مقدار آلفاي كرونباخ محاسبه شده براي مقياس هاي اصلي پرسشنامه بيشتر از 0.75 بود كه بيانگر قابليت اعتماد مناسب ابزار تحقيق مي باشد. نتايج آمار توصيفي نشان داد كه به لحاظ پايداري كشت در حدود 11.31 درصد گلخانه هاي مورد مطالعه پايدار،‏ 49.56 درصد نسبتا پايدار و 39.13 درصد آنها ناپايدار مي باشند. همچنين،‏ نتايج تحليل رگرسيون حاكي از آن بود كه در حدود 53.9 درصد از تغييرات سطح پايداري كشت گلخانه اي را پنج متغير سطح دانش كشاورزي پايدار،‏ سطح تحصيلات،‏ نگرش به كشاورزي پايدار،‏ ميزان شركت در كلاس هاي آموزشي- ترويجي و سابقه فعاليت گلخانه اي تبيين مي نمايند.

 نسخه قابل چاپ

در دنياي كنوني اطلاعات با ارزش ‌ترين دارايي هر سازماني محسوب مي ‌شود به نحوي كه اهميت فناوري اطلاعات و اثرات آن براي سازمان ‌ها به طرز چشمگيري افزايش يافته و رشد و توسعه آن احساس مي ‌شود. هدف تحقيق حاضر بررسي نقش فناوري اطلاعات در اثربخشي سازمان ‌هاي دانش محور مي‌ باشد. اين تحقيق از نوع توصيفي - پيمايشي مي ‌باشد. جامعه آماري مورد نظر شامل اعضاي هيات علمي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران بوده است كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 60 نفر به صورت تصادفي به عنوان نمونه آماري در اين تحقيق انتخاب شدند. ابزار جمع ‌آوري اطلاعات در اين نوع تحقيق پرسشنامه مي ‌باشد و تحليل آماري توسط نرم ‌افزار SPSS انجام گرفت. طرح آماري اين تحقيق شامل آزمون t تک متغيره و آزمون t وابسته است. طبق نتايج به دست آمده از آزمون t تک متغيره با test-value=4 (ميانگين جامعه آماري مورد بررسي برابر 4 است)، ضرورت به كارگيري فناوري اطلاعات در مواردي همچون تامين نيازهاي علمي و تخصصي دانشگران، بهبود در عملكرد شغلي، افزايش رضايت شغلي، پشتيباني از مديران و تاثير در روند تصميم ‌گيري آنان، توسعه اشكال جديدي از ساختار سازماني داراي اهميت است. با استفاده از آزمون t همبسته، تفاوت معناداري بين وضعيت مطلوب و وضعيت موجود (ضرورت وجود فناوري اطلاعات و ميزان موجود امكانات فناوري اطلاعات) سنجيده شد كه بين متغير مستقل و متغير‌هاي وابسته رابطه ‌هاي معناداري به دست آمد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه با به كارگيري تابع توليد غيرمستقيم و با استفاده از اطلاعات مزرعه ‌اي مربوط به پنبه‌ كاران سه استان خراسان شمالي، رضوي و جنوبي در سال زراعي 87-1386، تابع تقاضاي نهاده‌ هاي آب، كود، بذر، سم و ماشين ‌آلات با در نظر گرفتن محدوديت بودجه مد برآورد گرديد. مقادير ضرايب لاگرانژ 1.08، 1.13 و 1.23 بيانگر وجود محدوديت بودجه براي زارعين پنبه‌ كار سه استان خراسان شمالي، رضوي و جنوبي مي ‌باشد. همچنين به دليل بازده وجود محدوديت بودجه، بازده اندازه در اين سه استان كاهشي به ترتيب، 0.918، 0.916 و 0.813 بوده است.

 نسخه قابل چاپ

سياست ‌هاي كلان اقتصادي‌ تغييراتي را در كاركرد نظام زراعي ايجاد مي ‌كنند كه اين تغييرات يكي از مهمترين عوامل موثر بر فرسايش خاک است. تغيير قيمت ‌هاي نسبي و تاثير بالقوه آنها بر فرسايش خاک، از راه تغييري كه در الگوهاي استفاده از زمين و فعاليت ‌هاي كشاورزي ايجاد مي ‌كنند، به سياست ‌هاي اتخاذ شده ارتباط مي ‌يابند. يكي از اهداف اصلي تحقيق حاضر، تاكيد بر جريان سياست ‌هاي تجاري از طريق بازارهاي داخلي، به عنوان مجراي ارتباطي زمين ‌هاي شيبدار و غيرشيبدار، در تعيين الگوي سياستي بهينه است. در پژوهش حاضر براي بررسي آثار سياست‌ هاي تجاري بر فرسايش خاک در ايران، از الگويي در چارچوب رهيافت تعادل عمومي استفاده شده است. نتايج نشان مي ‌دهد كه سياست كاهش 10 درصدي تعرفه محصولات صنعتي يا آزادسازي تجاري - كه به طور مستقيم به زمين ‌هاي شيبدار ارتباط نمي ‌يابد - فرسايش خاک را بيشتر از سياست مستقيم يارانه 10 درصدي به صادرات محصولات باغي كاهش مي ‌دهد. با اين وجود، به نظر مي ‌رسد كه سياست يارانه به صادرات محصولات باغي از جهت تاثير بر توليد ملي واقعي بر سياست كاهش تعرفه محصولات صنعتي برتري داشته باشد.

 نسخه قابل چاپ

در پژوهش حاضر به منظور تعيين الگوي تجاري و ارزيابي مسيرهاي صادرات كشاورزي ايران، مدل جاذبه تعميم يافته براي 72 كشور كه از عمده‌ ترين مقاصد صادراتي ايران به شمار مي‌ روند در يک تحليل مقطعي بر اساس داده ‌هاي سال 1384 مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر اين، متغير توضيحي ديگري به مدل اضافه گرديد كه شاخص برابري تجارت (TCI) ناميده مي ‌شود. اين شاخص مي ‌تواند ما را در شناخت رقباي تجاري، تعيين ميزان اثربخشي جوايز و فاكتورهاي جاذبه بر صادرات ايران در ارتباط با اين كشورها و نيز كشورهاي مكمل صادراتي و عوامل موثر بر ميزان اثربخشي اين عوامل، ياري رساند. همچنين به كمک اين شاخص در ميزان اثرپذيري صادرات از جوايز صادراتي مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور كشورهاي مورد بررسي به دو گروه در حال توسعه و توسعه يافته تقسيم گرديد. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه صادرات كشاورزي ايران در هر دو گروه از كشورها بيشتر به سمت كشورهاي مكمل صادراتي متمايل مي ‌باشد و الگوي تجاري ايران از مدل هكشر - اوهلين پيروي مي ‌كند. همچنين نتايج حاصل از وارد نمودن اثرات تعاملي اين شاخص با جوايز، بيان داشت كه افزايش جوايز از ميزان اثرگذاري اين شاخص بر صادرات كشاورزي مي ‌كاهد. لذا افزايش جوايز امكان تقويت صادرات كشاورزي ايران به كشورهاي رقيب صادراتي را نيز فراهم مي ‌آورد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي امكانات صادراتي محصولات كشاورزي ايران به كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي با استفاده از شاخص كسينوس، مزيت نسبي آشكار شده و برآورد ساده بر اساس كد سيستم هماهنگ در دوره زماني 2006-2002 انجام شده است. نتايج شاخص كسينوس صادرات ايران به كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي نشان مي ‌دهد كه لبنان با 0.93 و گابن با صفر به ترتيب داراي بالاترين و پايين ‌ترين درجه اكمال تجاري بالقوه با ايران هستند. با توجه به مقادير شاخص كسينوس، امكان افزايش صادرات ايران به لبنان، كامرون، اردن و ... وجود دارد و آنها بازار هدف مناسبي براي كشورمان خواهد بود. نتايج شاخص برآورد ساده نشان مي ‌دهد كل ميزان ظرفيت بالقوه صادراتي ايران در كالاهاي مزيت ‌دار به كشورهاي اسلامي 4150.4 ميليون ‌دلار بوده كه حدود 764.7 ميليون ‌دلار آن به فعليت رسيده است. به عبارت ديگر ايران فقط از 18.4 درصد ظرفيت هاي صادراتي خود به كشورهاي اسلامي بهره برده است. انعقاد موافقتنامه ‌هاي تجاري منطقه ‌اي و اتكا به محصولاتي كه از مزيت نسبي برخوردار بوده و ظرفيت ‌هاي صادراتي بالايي دارند، گامي موثر در حركت به سمت ايجاد بازار مشترک اسلامي مي‌ باشد.

 نسخه قابل چاپ