گردشگري استان اردبيل

این قلعه در منطقه‌ای روی تپه طبیعی در قسمت غرب رودخانه خیاو چاری قرار دارد

کهنه قلعه مشکین شهر از آثار دوره ساسانی است و از استحکام خاصی برخوردار بوده و در جنگ‌ها و تهاجم دشمنان به‌عنوان پناهگاه از آن نگهداری و استفاده می‌شده است.

این قلعه با مساحتی در حدود ۱۵ هزار متر مربع در قسمت ورودی مشکین شهر از طرف جاده اردبیل و روی تپه‌ای طبیعی با ۵۰ متر ارتفاع واقع شده و از 6 برجک با دیوارهای ضخیم خشتی و حجره‌های کوچک آخورمانند تشکیل شده است.

طراحی این حجره‌ها به صورتی است که هر حجره برای اسکان یک سرباز به همراه اسب پیش بینی شده است. ارتفاع تقریبی این قلعه 1416 متر از سطح آب‌های آزاد است.

بنای اولیه این قلعه در دوره شاپور دوم ساسانی در سال 337 میلادی به دستور نرسه هرمز حکمران ساسانی در خیاو به مدت 6 سال ساخته شده است.

وجود سنگ نبشته‌ای به خط پهلوی ساسانی در جبهه شمالغربی این بنا در فاصله 150 متری در آبراهه خیاو قرار دارد.

سفالینه‌ها و مفرغ‌های به دست آمده، پیشینه این بنا را حتی به دوره ساسانیان می‌رساند. پلان قلعه به صورت ذوذنقه غیرمنظم در امتداد شمال غربی و جنوب غربی است.

طول ضلع آن ۹۰ متر و ضلع جنوبی آن ۲۳۷ متر و عرض این قلعه در سمت غربی ۱۱۵ متر و در شرق ۹۱ متر می‌باشد.

در دو گوشه شمال‌غربی و جنوب آثار برج مدور به قطرهای ۶ متر و ۱۰ متر وجود دارد. درمنتهی‌الیه شرقی ضلع شمالی آثار دو برج به قطرهای ۵/۷ و ۶ متر با ضلع بهتر از برج‌های دیگر به چشم می‌خورد.

سازه‌های دیوارهای قلعه از سنگ، ملات گچ و آهک و بقیه از خشت و کنگره‌های آن از گل ساخته شده است.

در کاوش‌های باستانشناختی در کهنه قلعه نشانه‌هایی از موارد فرهنگی، سفال‌های دست ساز و چرخ ساز به رنگ نخودی و خاکستری و فلز مفرغ مربوط به دوره آهن سه به دست آمده که منسوب به اقوامی است مشهور به «اورارتو» که در آستانه شکل گیری دولت ماد و در مواردی حتی پیش از آن در بیشتر نقاط آذربایجان نشانه‌هایی از فرهنگ و تمدن آنها مشاهده شده است.

این بنا در سال ۱۳۴۵ با شماره ۶۱۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. کاوش های فصل اول در سال ۱۳۶۶ در این قلعه انجام گرفته و در سال ۱۳۶۷ کاوش‌های فصل دوم صورت گرفت.

منبع: همشهري آنلاين

منطقه گردشگری ازناو در جنوب شهر خلخال و در فاصله پنج کیلومتری از آن قرار دارد و شامل کوه ازناو ، چشمه ازناو با آبی بسیار گوارا و باغهای زیبا و مفرح است که همواره پذیرای میهمانان و گردشگران عزیز است .

بلندترین نقطه این منطقه قله زیبای ازناو است که ارتفاعی حدود 2350 متر از سطح دریا دارد که از پای این قله و در شمال شرقی آن چشمه آبی گوارا و خنک با دبی بسیار بالا خارج می شود که به چشمه ازناو شهرت دارد .

به برکت وجود این چشمه و ظرفیت آبدهی بالای آن که هیچ موقع از سال هم خشک نمی شود ، باغهای بسیار زیبا و مفرح در امتداد رودخانه بوجود آمده از این چشمه بوجود آمده که زیبایی این منطقه را چندین برابر می کند .

قرار داشتن این ناحیه در یک فاصله اندک از جاده اسالم به خلخال ، ارزشهای تفریحی آن را دو چندان می نماید . به سبب وجود تعداد پنج غار طبیعی بزرگ و کوچک در سازه های آهکی ، شرایط زیستگاهی بسیار مناسبی برای زندگی انواع حیوانات و پرندگان وحشی از جمله کل و بز وحشی و کبک و ... بوجود آمده است . وجود موقعیت کوهستانی مناسب و همچنین راه ارتباطی مناسب باعث شده تا این منطقه از قابلیت مناسبی برای توسعه برخوردار باشد . شهرداری خلخال اخیرا امکانات تفریحی مناسبی را برای ازناو تدارک دیده تا شهروندان بتوانند اوقات فراغت خوبی را در این منطقه زیبا داشته باشند .

دیواره های صخره ای که مکان مناسبی برای ورزش مفرح صخره نوردی فراهم می نماید

منبع: خلخاليم

تتفرجگاه اندبیل که بیشتر به چشمه میر عدیل ( میرعدیل بولاغی ) معروف است در پنج کیلومتری شرق مرکز شهرستان خلخال ، در محدوده روستای اندبیل و در کوهپایه های تالش قرار گرفته و دارای بوته زارهای جنگلی و همجوار با استان گیلان و در میان قله های تماشایی از جمله عجم و پر از چمنزارها و چشمه سارهای پر آب و زلال واقع گردیده است که همه ساله در فصول مساعد سال بویژه ایام تابستان ، مسافران و گردشگران زیادی در این محل حضور می یابند ، بخصوص در سیزدهم فروردین که محل تجمع جمعیت انبوهی از خانواده های شهرستان میباشد .

این منطقه سر سبز و زیبا وعده گاه طبیعت گردان و علاقمندانی است که همه ساله در فصول گرم سال مسیر قدیمی و زیبای پیاده روی خلخال تا اسالم را با پای پیاده از اینجا شروع می کنند و با طی این مسیر از زیباییهای آن استفاده کرده و لذت می برند .

آب چشمه میرعدیل بسیار گوارا و مطبوع بوده و بخاطر ظرفیت بالایی که دارد سرچشمه رودخانه ای با همین عنوان است که در پایین دست چشمه با ایجاد سد های مختلف و همچنین استخرهایی توسط اهالی ، پرورش ماهی قزل آلا نیز در آن رونق دارد .

ورودی تفرجگاه اندبیل

محل میرعدیل بولاغی

قابل ذکر است که تفرجگاه اندبیل دو سال است که میزبان فستیوال سراسری بازیها و ورزشهای زمستانی است که در آن  از تمام استانهای کشورمان برای شرکت در این جشنواره زیبا و مفرح شرکت می کنند که شرح کامل آن در قسمت جشنواره های سایت خلخاليم آمده است .

فستیوال ورزشهای زمستانی خلخال که همه ساله در تفرجگاه اندبیل برگزار می شود.

منبع: وبسايت خلخاليم

می دانستید تنها سه کیلومتر دورتر از شهر توریستی سرعین، دهکده کوچکی وجود دارد که زیباترین جاذبه های طبیعی را در عمق دره ای 100متری به نمایش می گذارد؟

روستای ییلاقی بیله درق یا ویلا دره، دومین جاذبه گردشگری سرعین است که با حدود 200 متر پهنا در عمق 100 متر یک دره در 3 کیلومتری شمال سرعین قرار گرفته است. روستایی که با جاذبه های طبیعی و آب و هوای لطیف و خنکش معروف شده و اهالی منطقه آن را با چشمه های آب معدنی طبیعی اش می شناسند. طبیعت بیله درق آنقدر متنوع است که شما می توانید درخت، گل، چشمه های طبیعی، آبشار و کندوهای عسل را در یک زمان کنار همدیگر تماشا کنید.

این روستا علاوه بر تمام جاذبه های طبیعی اش، غارهای بزرگ و کوچکی هم در دل کوه ها و صخره ها دارد که هر کدام از آنها جاذبه های خاصی برای یک سفر توریستی خواهند داشت. اما از میان تمام این غارها، غاری با دهانه بزرگ و عریض که از بالای تپه بیله درق نمایان می شود، این روزها تبدیل به سرپناهی برای استراحت گردشگران شده است. این در حالی است که چندین غار کوچک هم در امتداد رودخانه بیله درق در دل صخره ها دیده می شوند و البته غاری بزرگ هم در ادامه مسیر دره وجود دارد که چشمه ای هم از داخل آن جاری است.

اگر به بیله درق سفر می کنید، حتما به توصیه ساکنان روستا برای بازدید از آبشار معروف این دهکده توجه کنید. دو آبشاری که در طول مسیر رودخانه بیله درق وجود دارند و یکی از آنها در همان محدوده انتهایی قسمت پایین و منتهی الیه رسیدن دامنه ارتفاعات به هم، در داخل روستا قرار گرفته و چمنزارهای اطراف را تبدیل به محلی برای استراحت و بازدید از این آبشار طبیعی کرده است. اما آبشار دیگری که حاصل آب زلال و گوارای این رودخانه است، در حدود 300 متر پائین تر از آبشار اول جریان دارد. این آبشار هم از میان چمنزار می گذرد و بعد از برخورد با سنگها و سرازیر شدن به ارتفاعی پست تر یکی از زیباترین جاذبه های این روستای کوچک به شمار می رود.

برای سفر به بیله درق دارید، کافی است تصمیم به سفر بگیرید و بار و بنه تان را جمع کنید و راهی شوید. بدون آن که از بابت اقامتتان نگرانی داشته باشید. اقامتگاه ها، رستورانها و سفره خانه های دلنشین این روستا که شما را به چای نوشیدن زیر درختان روستا دعوت می کنند، در تمام فصل های سال آماده پذیرایی از شما هستند.

شهرستان گرمی آب وهوایی مطبوع و خنک در تابستان و زمستانهایی نه چندان سرد دارد. وجود کوه‌های سر سبز، چشمه ساران متعدد، دریاجه سد گیلارلو، منطقه جنگلی اینی و آلای له، رودخانه‌های دره رود، بالهارود، جیین چایی، روستاهای تنگ، تولون، خان کندی، قوزلو (مغان(، داش دیبی، بیک باغی، افجه، مولان، آوسوران «av,soran» مکاتبات دولتی افسوران) سالالا (سلاله،الگو:اله دره و سایر روستاهای منطقه قره آغاج از جاذبه‌های دیدنی آن می‌باشد. از محلات قدیمی این شهر می‌توان محله موجره، قالاباشی، یوخاری باش (صاحب الزمان(چشمه باشی را نام برد. همچنین در روستاهای اطراف چندین زیارت گاه وجود دارد که در محل به آن اوجاق می گویند مثل اوجاق روستای آلازار که معروف است متعلق به‌امامزاده محمدبن حنفیه می‌باشد. اوجاق روستای قلعه برزند که متعلق به‌امامزاده محمدبن هاشم است و اوجاق میروو که به نواده پیرزید تعلق دارد. دریاچه سد گیلارلو ازدیگرنقاط گردشگری می‌باشد.

سنگ مزار تاریخی روستای آلیله

اين بنا در شمال شرقي شهر، بين محله هاي پيرشمس الدين و عبدالله شاه بر روي تپه مرتفعي واقع گرديده و يكي از قديمي ترين مساجد شمال غربي ايران است. با توجه به حفاري هاي باستان شناسي كه در محوطه اطراف اين مسجد صورت گرفته بقاياي شبستان هاي ستون دار در بخش شرقي و شمالي و هم چنين آثاري از كتيبه هاي متعلق به قرن سوم و چهارم ه.ق. كشف گرديده است. اصل بناي كنوني مسجد در دوره سلجوقيان بر روي بقاياي كهن تري ساخته شده كه درنتيجه حمله مغول حدود سال 620 هجري ويران و در حدود سال 650 هجري مجدداّ باز سازي گشته است در اين بازسازي، گنبد به طور كامل بازسازي شده و تزيينات مختلف گچبري و نقاشي در شبستان و محراب آن انجام گرديده است.
بناي فعلي مسجد به ابعاد خارجي 85/18 × 45/36 متر از گنبد خانه اي ويران و ايواني كه در دوره هاي بعد به شبستان ستون داري تبديل شده، تشكيل مي شود همچنين در 5/16 متري مسجد، بقاياي مناره اي از دوره سلجوقي برجاي مانده است.

اين فضا توسط سه كنج ها وترنبه ها به هشت ضلعي و سپس شانزده ضلعي تبديل گرديده و گنبد بر روي آن قرار گرفته است. بقاياي ساقه گنبد نشان مي دهد که اين بخش داراي ترك هاي متعدد منشوري زيبا قطار بندي و تزيينات كاشي معرق بوده كه تنها بخش اندكي از آن باقي مانده است ديواره هاي داخلي گنبد خانه با اندود گچ و نقوش ترنج وگل و بوته قابل مقايسه با تزيينات گنبد سلطانيه تزيين يافته و درضلع جنوبي آن ، محراب بلند و زيبايي از دوره ايلخاني باگچبري ها ومقرنس كاري هاي جالب و در زير آن آثاري از محراب كوچكتر دوره سلجوقي مشهود است. درب ورودي مسجد به تاريخ 742 ه.ق. داراي گره هاي هندسي، گل ميخ هاي آهني و كتيبه اي حاوي دوبيت شعر به خط نسخ است چنين به نظر مي رسد كه درب مزبور، از جاي ديگر به اين مسجد منتقل شده است. در حدود 5/16 متري مسجد، بقاياي مناره اي از دوره سلجوقي به ارتفاع 8 وقطر 5 متر باقي مانده كه به هنگام آباداني مسجد در كنار آن قرار داشته آجر چيني بخشي از سطح مناره به صورت خفته راسته است كه تا حدودي به آن حالت تزييني بخشيده است بر بدنه مناره دو سنگ نبشته به تاريخ هاي 878 و 879 ه.ق. نصب شده كه مربوط به اوزون حسن حكمران آق قويونلو است و ارتباطي با بناي مسجد و مناره ندارد و احتمالا از جاي ديگري آورده و بر روي منار نصب شده است. اين بنا به شماره 248 به ثبت تاريخي رسيده است. منبع/تبيان اردبيل

پر آب ترین چشمه معدنی شهر سرعین از لحاظ آبدهی و وسعت ،استخر گامیش گلی می باشد که بر روی دره واقع شده است. این آبمعدنی دارای استخری روباز به مساحت ۴۰۰ متر با عمق ۱۳۰ سانتی متر می باشد. این آبگرم دارای ۱۷ دوش آبگرم و سرد ، حوضچه کلر در مبادی ورودی به محوطه اصلی و همچنین مقابل سرویس بهداشتی می باشد. از امکانات دیگر آن بوفه لوازم بهداشتی و آرایشی و خوراکی و سرویس بهداشتی می باشد.

مقدار متوسط آب دهی آن ۸۵ لیتر در ثانیه می باشد. دمای آب ۴۶ درجه سانتی گراد و آب آن ترش مزه بیرنگ و کمی بودار است. آنیونهای آن کربنات ، بیکربنات ، کلروره ، سولفات و کاتیونهای آن کلسیم ، منیزیم ، سدیم و پتایسم می باشد . هدایت الکتریکی برای ۲۵ درجه حرارت ۱۳۰۰ و PH آن ۵۸/۶ ، باقیمانده مواد خشک شده از تبخیر آب آن ۶۸۷ میلیگرم در لیتر بوده و آب آن در ردیف آبهای کلروره ، بیکرنات سدیک و کلسیک گرم می باشد.
در خصوص نامگذاری آن به گاومیش گلی بر اساس منابع و روایات سالخوردگان در طی سالیان قبل ، پیش از آنکه استفاده بهینه از آن بدین شکل صورت گیرد، گاومیش های اهالی سرعین در داخل استخر آن بعد از اینکه مقداری از حرارت آب کاسته شده و معتدل می شده است، می خوابیدن و بدین سبب اهالی سرعین و تبع آن دیگران از آن بنام آبگرم گاومیش گلی نام برده اند.

در سالیان گذشته آب مازاد چشمه های معدنی به خصوص آب گامیش گلی از سمت جنوب شرقی وارد نهری می شد و به فاصله یکصد و پنجاه متری آسیابی را می گردانیدند. این آسیاب در آن ایام از گرانبهاترین آسیابهای آذربایجان به حساب می آمده زیرا بر خلاف آسیابهای دیگر آب آن در زمستان یخ نمیزده است در تمام ۱۲ ماه سال کار می کرده است.
آبگرم گامیش گلی همواره شبها به آقایان اختصاص داده می شود .

مجموعه‌ی كم‌نظیری از خانه‌های سنگی در دهكده‌ی صخره‌یی كلخوران سرعین در فاصله‌ی بیش از چهار كیلومتری سرعین، روستای ویند كلخوران با آثار باستانی مانند دهكده‌ای صخره‌یی و شگفت‌انگیز، جاذبه‌ها و مناظر طبیعی در امتداد دره‌ی زیبای ورنیاب، گورستان‌هایی متشكل از سنگ قبرهایی دیدنی مربوط به دوره‌های گذشته قرار دارند كه در مجموع، این مكان را به‌صورت موزه‌ای تاریخی، هنری و طبیعی درآورده است. دره‌ی زیبای ورنیاب دره‌ای طولانی است كه از دامنه‌ی تپه‌های روستای ورنیاب تا قسمت انتهای مزرعه‌های روستای ویند كلخوران ادامه دارد.
 در امتداد جاده روستای ویند كلخوران و در دامنه‌های تپه‌ها، گورستان‌هایی با سنگ قبرهای تراش‌خورده به‌دست انسان‌های خلاق و ساكنان پیشین این دیار وجود دارند كه عمده‌ی این سنگ قبرها به‌شكل حیوان‌هایی مانند قوچ، پلنگ و شكل‌ها و علامت‌های دیگری مانند سنگ قبرهای صندوقی‌شكل، مكعب‌مستطیل و نقش‌های هندسی با حجاری‌هایی روی آن‌ها و علایمی دیدنی‌اند كه هر یك از آن‌ها در نوع خود اثری درخور تحسین هستند. بسیاری از این سنگ قبرها با توجه به علایم و اشكال آن‌ها مشخص و متمایز از دیگر سنگ قبرها هستند كه به احتمال زیاد با توجه به شباهت اشكال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهای منطقه‌های همجوار كه كارشناسان درباره‌ی آن‌ها تحقیق كرده‌اند، به دوران سلجوقی، تیموری و صفوی تعلق دارند.
 علاوه بر جاذبه‌هایی كه به آن‌ها اشاره شد، در زیر تپه‌ها و صخره‌های اطراف این روستا، دهكده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به‌صورت یك پدیده‌ی معماری، تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد كه شكل كنده شدن خانه‌ها در زیر تپه‌های سنگی و رسوبی و نوع كنده شدن آن‌ها كه به خلق چنین آثاری منجر شده، در نوع خود كم‌نظیر است.
 دهكده‌ی صخره‌یی ویند در جنوب غربی سرعین و در نزدیكی جاده‌ی اردبیل قرار گرفته است. مناطقی كه خانه‌های سنگی در آن قرار گرفته‌اند، قوردی قیه، تپه‌ی چله‌خانه، قره قیه و مسجد یری نامیده می‌شوند. سفال‌های پراكنده در سطح و داخل خانه‌های سنگی به دوره‌های مختلف تعلق دارند؛ سفال‌های مربوط به دوره‌ی اشكانی، سفال‌ها و قوس‌های جناغی در كنده‌های صخره‌یی شبیه به آثار ساسانیان و همچنین آثار و علایمی مربوط به دوران‌های اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی كه از استمرار استفاده از این خانه‌های سنگی در طول تاریخ حكایت می‌كنند.
 در تپه‌ی چله‌خانه، بیشتر خانه‌های سنگی در زیر زمین قرار دارند. البته سقف تعدادی از آن‌ها بر اثر عوامل مختلف فروریخته و یا به‌سبب پر شدن فضاهای داخلی، امكان بازدید از آن‌ها فراهم نیست. تعداد قابل توجهی از خانه‌ها با ویژگی های منحصربه‌فرد سالم باقی مانده‌اند كه به دو مورد از آن‌ها می‌توان اشاره كرد؛ یكی از آن‌ها در فاصله‌ی یك‌صد متری از جاده‌ی شنی منتهی به ویند كلخوران قرار دارد كه در ورودی آن سكویی از سنگ به ارتفاع 60 سانتی‌متر از كف است كه دو ستون استوانه‌یی به قطر 50 تا 60 سانتی‌متر در دو طرف سكو قرار گرفته‌اند. همچنین جاچراغی‌ها و تاقچه‌های كوچكی در داخل این واحد وجود دارند. در دو قسمت شمالی و جنوبی در ارتفاع 60 سانتی‌متری حلقه‌هایی از سنگ كنده شده‌اند كه مانند این حلقه‌های سنگی در قسمت پایین دیوار نزدیك كف وجود دارند، اما به‌دلیل پر شدن كف مشخص نیستند. هرچند اطلاعات دقیقی درباره‌ی كاربری آن‌ها د اختیار نیست، ولی از شكل ظاهری و ردیف كنده شدن آن‌ها چنین به نظر می‌رسد كه این حلقه‌های سنگی برای بستن دست و پای افراد و احتمالا اسرا و زندانیان به‌صورت پشت به دیوار بوده است.
 بسیاری از این خانه و كنده‌های صخره‌یی این منطقه، پلانی مربع، مستطیل و بیضی‌شكل و غیر هندسی دارند كه همه نوع زیستگاه مانند اتاق‌های منفرد و حجیم در ابعاد مختلف با راهروها و سر در‌های هلالی‌ و قوس‌های جناغی مسطح با تاغچه‌ها، جاچراغی و جای رختخواب وجود دارند كه در دل كوه‌ها و صخر‌های منطقه اند و به لحاظ تعداد زیاد، تنوع آن‌ها و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی و باستانی به‌صورت یكی از كانون‌های علمی،‌ تفریحی و گردشگری ممتاز می‌توانند درآیند. منبع/ وبسايت شهر توريستي سرعين

این مجموعه دارای امکانات متعدد از قبیل : استخر آبگرم معدنی با ظرفیت 500 متر مکعب ، استخر جوانان با ظرفیت 250 متر مکعب و استخر کودکان با ظرفیت 100 متر مکعب ، سونای خشک ، بخار ، جکوزی های چندنفره و بخشهای ورزشی و درمانی در مساحتی بالغ بر 4600 متر مربع یکی از بزرگترین مجموعه های آبدرمانی در سطح کشور و منطقه می باشد.
مجتمع آبدرمانی سرعین ایرانیان  به مناسبت گرامیداشت آزادی خرمشهر درتاریخ سوم خرداد ماه سال 1389 با حضورجمعی از مسئولان افتتاح و به بهر برداری رسید.

خدمات ارائه شده به مشتریان:

امکانات این مجموعه:

دره جنگلي زيبا و ديدني در کنار روستاي اردي موسي قرار گرفته است. دره جنگلي با چشم اندازي بسيار زيبا، نهرها و چشمه سارها، چمنزارهاي انبوه، باغات ميوه، قابليت ويژه اي جهت گردشگري و استراحت و تفريح دارد، اين محيط يکي از کانونهاي مورد علاقه و استفاده سرعين و گردشگران ساير نقاط و دوستداران طبيعت مي باشد. اين دره جنگلي زيبا با بهاري سرسبز و با طراوت، تابستاني خنک با سايه هاي درختان بلند و پائيز الوان و زمستاني پوشيده از برف تابلوي بديعي از چهره فصول مختلف را به نمايش مي گذارد.

دره گلستان يا قزل گل لر که به دره آلوارس نيز مشهور است از دره هاي شرقي سبلان و يکي از عريض ترين و با صفاترين دره هاي آن به شمار ميرود جهت اين دره شمال غرب – جنوب شرق است ارتفاعات سبلان کوچک (هرم داغ) و حاج زال (بزداغ) به ترتيب در شمال و جنوب ابتداي دره قرار دارند که به وسيله گردنه معروف تندرلو به هم پيوند مي خورند. اين مجموعه منشاء دره محسوب مي شوند اين بخش از دره به علت وجود سيرکهاي يخچالي و ارتفاعات صعب العبور همراه با سنگ آذرين چشم انداز ويژه خود را دارد. پس از اين بخش که فاقد پوشش گياهي است به برکت آبهاي جاري از يخچالها و برف چالهاي دائمي و چشمه هاي پرآب و گوارا چمن زارها و مراتع عالي را تشکيل داده است و به سبب اين موهبت به اين بخش از دره گلستان اتلاق مي شود. درياچه هاي يخچالي متعددي در دره قزل گل لر وجود دارد که حاکي از فعاليتهاي گسترده يخچالي پس از دوره يخبندان مي باشد دو درياچه و يا به اصطلاح محلي، «گل» از وسعت قابل ملاحظه اي برخوردار است و به سبب اين آبگيرها اين دره به قزل گل لر (آبگيرهاي طلائي) نيز معروف است. جاده در دست احداث اين دره را ابتدا به روستاي الوارس سپس به شهر سرعين مربوط مي سازد در دره قزل گل لر يک آبگرم معدني فاقد استخر و چشمه گورگور وجود دارد. همچنين اين دره يکي از زيستگاههاي مهم کبک، کبک دري و قسمتهاي شمالي تر آن زيستگاه کل و بز، قوچ و ميش و خرس و گراز مي باشد. احداث پناهگاهي جهت صعود به قله سبلان تحت عنوان پناهگاه جبهه جنوبي در دست بررسي است. www.sareincity.com

اين مجتمع در سال ۱۳۷۳ با مشارکت مسئولين استان اردبيل و اداره كل امور آب استان به زير بناي ۱۵۰۰ متر مربع در قسمت شمالي سرعين احداث و افتتاح گرديد. اين مجتمع داراي استخر بزرگي به مساحت ۲۸۸ متر مربع با عمق ۱۴۰ سانتي متر ، تعداد ۶ دوش انفرادي اجباري با ديوارهائي كوتاه قوسي شكل با كاشيكاريهاي جالب ، ۱۶ دوش عمومي در مقابل دوشهاي انفرادي ، سوناي خشك و بخار هر كدام يك واحد ، ۶ واحد آبگرم تحت فشار (جكوزي) در قسمت غربي استخر سالن فيزيوتراپي در قسمت شرقي مجتمع در طبقه فوقاني ، حوضچه كلر در قسمت ورودي به استخر ، رختكن ، كفشداري قفل دار به ظرفيت ۱۰۰ نفر ، نماز خانه با ظرفيت ۸۰ نفر ، ورودي و خروجي مجزا گيشه فروش بليط ، اتاق مديريت و ...
   وجود اين امكانات در اين مجتمع اين آبدرماني را يكي از ممتازترين آبدرماني هاي كشور كرده است. آب اين مجتمع از ۵ دهنه چشمه اي كه در اين محل وجود دارد ، تامين مي شود. آبدهي ۵ چشمه روي هم رفته ۱۳ ليتر در ثانيه به صورت دائمي و جوشان مي باشد. دماي آبگرم ۴۳ درجه سانتي گراد ، ظاهري كدر ، كمي ترش و كمي هم بودار است. آنيونها : بيكربنات ، كلرور ،سولفات كاتيونها : كلسيم ، منيزيم ، سديم و پتاسيم هدايت الكتريكي براي ۲۵ درجه حرارت ۱۲۰۰ PH آن ۴۹/۶ مقدار مواد باقيمانده خشك از تبخير آب ۶۶۰ ميلي گرم در ليتر .
آب استخر از آب چشمه هاي بئش باجيلار تامين مي شود و آب دوشهای آبدرمانی بئش باجیلار از آبگرم گاوميش گلي تامين مي شود و آب سرد دوشها نيز از آب لوله كشي شهر تامين مي شود.

عكاس خودمم

جنگل فندق‌لو در استان اردبیل و در 25 کیلومتری شهرستان اردبیل واقع شده‌است.
این جنگل زیبا به سه قسمت اصلی 1- فندقلوبزرگ (بویوک مشه) 2- فندقلو کوچک (عسی قیران)( کاظم مشه سی) تقسیم شده است که حد فاصل این دو 700 متر و ما بین این دو فندقلو جاده قدیم اردبیل به آستارا وچند زمین زراعی قرارگرفته است .
در ایجاد این جنگل زیبا دست بشر دخالت نداشته بلکه دست قدرتمند طبیعت این طلای سبز را در این منطقه از جهان به وجود آورده است که جزء سرزمین خانقاه سفلی محسوب می شود و یکی از زیبا ترین و بهترین گردش گاه های خانقاه سفلی و منطقه نمین واستان اردبیل به شمار می آید.
این جنگل دارای درختان مختلف میوه مانند فندق، سیب وحشی، گوجه سبز، ازگیل، به، تمشک و توت فرنگی ,بلوط,راشل,آلوچه ,زالزالک,ال اسبی,گیلدیک است. در داخل جنگل هم یک استخر آب‌گرم به نام مشه سویی وجود دارد که آب ان خاصیت درمانی دارد و افراد زیادی به این دلیل و بسیاری هم برای گشت و گذار به آنجا می‌آیند و با خانواده چند روزی را داخل جنگل و در کنار استخر آب‌گرم و آبشاری که در منصقه قراردارد، اقامت می‌کنند.
جنگل فندق‌لو به دلیل نزدیکی به شهر نمین (نمین در زبان تالشی یعنی مکان نم‌ناک) و برخورداری از رطوبت منطقه و دسترسی آسان از جاده بین شهری اردبیل - آستارا، همواره به‌عنوان یک گردش‌گاه مورد توجه بوده است.
وسعت این جنگل طبق اعلام اداره کل منابع طبیعی استان اردبیل در حدود 85 هکتار می باشد که از مناطق مختلف تشکیل یافته و به نام های گوناگون محلی خانقاه سفلی خوانده می شود.
این جنگل یکی از مناطق مهم گردش‌گری جنگلی است که به فاصله ۱۰ کیلومتر از شهر نمین  قرار گرفته است. با توجه به اینکه درخت فندق بیش از سایر گونه‌ها در این جنگل روییده است، این منطقه فندق‌لو نامیده می‌شود. این جنگل در سطحی به طول تقریبی ۲۵ کیلومترمربع پراکنده‌است که از شرق خانقاه علیا واقع در مسیر جاده بین شهری نمین - آستارا شروع و با جهت شمال غربی - جنوب شرقی در شرق روستای حور خاتمه می‌یابد.
شیب مراتع آن نسبتاً کم و به دلیل پوشش فشرده آن بخصوص چمن، آثار فرسایش به جز بخش‌های تخریب یافته، کمتر به چشم می‌خورد و به همین دلیل است که این نواحی جهت ایجاد پیست اسکی روی چمن مورد توجه قرار گرفته‌است. در بین انواع شناسایی شده، گونه‌های نادری نظیر فندق، ممرز، راش، بلوط (بلندمازو)، بیدمشک یافت می‌شوند که به ارزش گیاهی منطقه می‌افزایند. در منطقه فندق‌لو خرس قهوه‌ای و سمور و پرندگانی مانند قرقاول، کبک و عقاب طلایی زندگی می‌گنند.
ساختار جنگل فندقلو از لحاظ آمیختگی گیاهی شامل درختان فندق-بلوط-راش-ازگیل-آلوچه-زالزالک-ال اسبی-گیلدیک می باشد و گونه های علفی منطقه مانند نسترن-تمشک-خاس-پامچال- بابونه-سرخس-بنفشه وحشی-گل گاو زبان-توت فرنگی وحشی دراین ناحیه یافت می شود. سايت شهر توريستي سرعين

این قلعه بر فراز قله کوه شیندان یا شندان در ۵ کیلومتری نمین و، غرب آستارا و شرق زوواند قرار داشته و یکی از مهمترین آثار تاریخی منطقه محسوب می‌گردد.

این قلعه درشمال گردنۀ حیران و در محور اردبیل و آستارا بعد از تونل در سمت چپ دیده می‌شود این قلعه از نمین هم از دور قابل رویت بوده و در حال حاضر درخاک جمهوری آذربایجان نزدیک خط مرزی قرار دارد. و از قلاع محکم و تاریخی آذربایجان است. نام قلعه مانند «بذ» «الینجه» «کیش» گله سن گورسن از قدیم و در منابع تاریخی به چشم می‌خورد. بنای آن احتمالاً همانند محال است؛ و نمین مربوط به  قبل از اسلام دوره ساسانیان است.

قطران تبریزی (میلادی ۱۰۸۰-۱۰۱۰) در مدح ابونصر حمدان (محمد) ابن و هسودان در شعرهایی که سروده از قلعه شیندان با نام شیندان چنین یاد می‌کند.

هنوز او به غزا می‌نرفته بود که بود                  سر هزیمستان بر گذشته از سیندان

«با الهام از بنای همین قلعه مَمَلان ابن وهسودان در شهر اردبیل هزار قلعه برای ساختن فرمان داد.»

امیر گفت بباید به اردبیل دژی                        بنا کنند که جاوید ماند آن بنیان

، خاقانی شیروانی (۱۱۹۹-۱۱۲۱) میلادی- در وفات اصفهبد کیاکواشیرین قصیده ای سروده و از آستارا، روستای ارچیوان و قلعه شیندان نام برده و آن را به نظم کشیده است.

 پـادشـاه تـازه تـر و جـوان                                     ای جمالدین چو اصفهبد نماند

همچو شاخ ارغون بدوردباد                                    حصن شندان و ارجون بدرود باد

حمداله قزوینی ۱۳۰۴ میلادی در کتاب نزهه القلوب در بارۀ قلعه شیندان اطلاعات لازم را بازگویی کرده است. در نوشته وی در مقابل قلعه شیندان از محلی بنام گوربابک و قلعه (بذ) در نزدیک اردبیل نیز نام برده شده است

. بنای تاریخی قلعه سنگی و از ساروج ساخته شده از قرات حیران و ونه بین  مسیر جاده اردبیل تا آستارا کاملاً قابل رویت می‌باشد.

گویند زمانی محل اقامت و فرماندهی بابک خرم دین بوده که قلعه شیندان مشرف به آن است که در مقابل دید و تیررس واقع شده است. قسمتی از قبرها متعلق به گبرها (گور قبری)و قسمتی پا بغرب و سر به شرق دفن شده اند. در آثار قره قویونلوها دوره شاه اسماعیل صفوی می‌باشد. قبر عیسی خان و موسی خان مهرانی و چشمه جن در پائین این مکان قرار دارد و ارتفاع آن ۱۸۵۰ متر است.

در عالم آرای عباسی اسکندر بیگ منشی درباره قلعه شیندان می‌نویسد: قلعه شیندان قلعه ایست بر فراز کوه رفیع واقع شده .و از غایت بلندی با فلک و افلاک دعوی مساوات می‌نماید . ساکنانش در برجهای رفیع و با صبر و حوصله به نگهبانی در شب و روز مشغول اند. دامن آن کوه بلند مانند بیشه و جنگل است که یکراه بیشتر ندارد شرایط آن طوری است که عبور یک نفر پیاده از آن راه به دشواری می‌گذرد. امراء در داخل قلعه مکان مناسب برای سکونت دارند. و مردم طوالش برای اظهار دولت خواهی نزد امرا آمده و خدمات مرجوعه را انجام می‌دهند حمزه خان طالش به حصانت و استحکام قلعه شندان که در تصرف او بود اعتماد نموده آنرا مامن خود پنداشته به قاعده سابق ملوک ننموده درآمدن به پایه سریر اعلی (شاه عباس) اهمال و اغفال می‌ورزید در آن وقت که انتظام مهمات ولایت آذربایجان به رای و رویت ذوالفقار خان برادر فرهاد خان مفوض گردید و الکای لنکر کنان را که امیر حمزه خان به خود سر متصرف بود به الوند سلطان برادر فرهاد خان دادند و او تمکین مشارالیه نکرده او را دخل نداد و حکم جهان مطاع به نفاد پیوست که ایالت پناه محمدی خان تخماق که در حدود دارالارشاد اردبیل می‌بود به اتفاق اولاد صدر الدین خان صفوی و طبقه شیخاوندیان و شاهی سیونان متوجه آنصوب گشته تا الوند سلطان را در حکومت آنجا متمکن سازند.

منبع:

محمود محمد هدایتی – موسسه مطالعات و تدوین تاریخ اردبیل

وبسايت سلام نمين