۱۱ هزار آبگیر در سرزمین تالاب ها

۱۱ هزار آبگیر در سرزمین تالاب ها

استان همیشه سرسبز گیلان که به سرزمین تالاب ها و آبگیرها لقب گرفته و جاذبه های سحرآمیز تالابها چشم هر بیننده ای را خیره و محصور می کند. استان گیلان دارای انواع تالابها و آبگیرها از قبیل، تالاب بین المللی انزلی، تالاب بین المللی امیر کلایه لاهیجان، تالاب استیل آستارا، تالاب کیا کلایه لنگرود، تالاب زربیجار املش، تالاب سیاه درویشان، نرگستان صومعه سرا، تالاب خطیب گوران، کهنه گوراب فومن و تالاب سیاه کیشم است. در گیلان ۱۱ هزار آبگیر و آبندان وجود دارد و جاذبه های سحر آمیز این تالابها همه ساله شمار زیادی از گردشگران رابه خود می خواند. تالابها و آبگیرها در استان گیلان مظهر گردشگری هستند از این رو در بین تالابهای استان، تالاب بین المللی انزلی وسعتی معادل ۲۰۰ کیلومتر مربع همانند نگینی درخشان در سطح منطقه پرتو افشانی می کند و در حاشیه جنوب غربی دریای خزر و در شمال غربی شهر رشت و جنوب شهر انزلی واقع شده است. از ویژگیهای طبیعی و زیبای تالاب انزلی می توان به لاله تالاب و وپرندگان مهاجر و زیبایی از قبیل قو، پلیکان، تننجه و سایر مرغابی سانان را نام برد، این تالاب سالیانه در زمستان محل گذر دهها هزار قطعه پرنده مهاجر نیز است. تالاب بین المللی امیر کلایه یکی دیگر از تالابهای منحصر به فرد در گیلان است که با وسعتی معادل هزار و ۲۳۰ هکتار در ناحیه شمالی لاهیجان واقع شده و در محل زمستان گذرانی هزار قطعه پرنده مهاجر از جمله قو، پلیکان و سایر مرغابی سانان است، از دیگر زیبایی های طبیعی تالاب انزلی می توان به نیلوفر آبی سفید اشاره کرد که جلوه خاصی به آن بخشیده است. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد تالاب بین المللی امیر کلایه لاهیجان در مقایسه با دیگر تالابهای گیلان این است که این تالاب از معدود محیط های تالابی آب شیرین است که تنها در یک کیلومتری دریا قرار دارد. این تالاب زیستگاه گونه از انواع ماهیان نظیر سوف، حاجی ترخان، اسبوله، اردک ماهی، کپور و گونه های دیگر است که در تنوع بخشی به این اکوسیستم آبی نقشی موثر دارند. لای ماهی از مهمترین گونه آبزیان در این تالاب است که از نظر کارشناسان شیلاتی حیات آن حائز اهمیت است. علاوه بر وجود انواع گونه های جانوری در این تالاب، این محیط آبی، زیستگاه گونه های گیاهی آبزی بی نظیر نیلوفر آبی، لاله تالابی، مریم آبی و عدسک است. پسته دریایی که در زبان محلی به آن ثعله باقلی می گویند یکی از گیاهان زیبایی است که در این تالاب می روید و محصول آن لاله تالابی است. این گونه گیاهی با کلاهک سبز رنگ و دانه های کوچک به رنگ سبز دارای خاصیت های دارویی و درمانی است و در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد، مصرف این گیاه برای گردشگران نیز از جذابیت خاصی برخوردار است. تالاب امیر کلایه را با توجه به اهمیت اکوسیستمی آن، می توان از نگاه های مختلف مورد ارزیابی قرار داد، این بخش از طبیعت گیلان دارای جاذبه های مختلفی است که نقش مهمی در حیات گونه های دیگر موجودات آبزی و غیرآبزی منطقه داشته و در کنار آن اثرات اکولوژیکی، اقتصادی و گردشگری تالاب امیر کلایه نیز حائز اهمیت است. نقش این تالاب به دلیل وجود انواع آبزیان اعم از گیاهی و جانوری در آن ها و اهمیتشان از جهت برخورداری موقعیت ویژه زیستگاهی برای پرندگان مهاجر، نکته ای است غیرقابل انکار و از نظر کارشناسان بسیار مهم و حیاتی است. از نظر موقعیت طبیعی و اکولوژیکی این تالاب علاوه بر تامین نیازهای آبی بسیاری از اراضی کشاورزی، از نظر تامین منابع غذایی و تنوع زیستی نیز بسیار حائز اهمیت است زیرا وجود دهها گونه گیاهی و جانوری در آن و حضور هزاران پرنده مهاجر نقش تعیین کننده ای در اقتصاد مردم منطقه دارند. تالاب زیبای استیل یکی از جاذبه های طبیعی شناخته شده و مهم شهر آستارا به شمار می رود، این تالاب در ۷ کیلومتری شهر آستارا در حاشیه جاده لوندویل به آستارا قرار دارد. اهمیت اکو توریستی این تالاب از جهت نزدیکی به جاده، تنوع چشم اندازهای طبیعی همچون کوهستان، جنگل و مزارع و کشتزارهای اطراف دوچندان می شود. تالاب استیل یکی از مهمترین قطب های گردشگری در شهر آستارا محسوب می شود که افزون بر کارکردهای زیستی و طبیعی از جنبه های اقتصادی - اجتماعی نیز بسیار مهم است. قرار گرفتن این تالاب در بین جاده و کوه استیل و همجواری با هتل بین المللی از جاذبه های توریستی آن است و تالاب استیل سالانه پذیرای هزاران پرنده مهاجر و جوجه آوری این پرندگان در این تالاب است. همچنین وجود درختان شناور توسکا در این دریاچه از ویژگی های منحصر به فرد این تالاب است. ۱۳۰آبگیر از مجموع ۱۱هزار آبگیر گیلان تحت پوشش طرحهای حفاظتی قرار گرفته اند به طوری که هر ساله افزون بر چهار میلیون قطعه پرنده برای زمستان گذرانی در آبگیرهای امن استان استقرار می یابند. اما به نظر می رسد ضروری است برای حفط و تقویت سایر تالابهای استان نیز باید برنامه های حفاظتی صورت گیرد زیرا استان گیلان به لحاط اقلیم خاص توانایی حفظ این تالابها را دارد.