دیو نفس پلید است چه مال خودمان و چه شخصیت نهفته و کثیف دیگران که گاه چهره نشان می دهد و فتنه و آشوب می آفریند. به زبان دیگر دیو شخصیت دوم و مضاعف ماست. نفس اماره ماست که گاه کنترل می کنیم و گاه عنان آن از دستمان بیرون می رود. اگر دیدیم که دیو خوشحال است و می خندد به فساد و تباهی میل می کنیم و اگر دیو غمگین بود کارهای خیر و خوب انجام می دهیم. اگر دیو ما را گرفت تسلیم هوای نفس می شویم و اگر دیو در تعقیب ما بود وسوسه می شویم. اگر بر دیو سوار شدیم یا غلبه کردیم به صلاح می گراییم.
