تحمل ناسازگارى

تحمل ناسازگارى
در يك زندگى جمعى ، آيا چاره اى جز حسن سلوك و مدارا وجود دارد؟
گـذشـت ، يـكـى ديـگـر از جـلوه هـاى مـدارا اسـت . اگـر بـنـا بـاشـد در مـقـابـل هـر مـسـاءله انـسـان حـسـاسـيـت و سـرسـخـتـى نـشـان دهـد و هـر حـرف را بـه دل بگيرد و از هيچ چيز نگذرد، پديد آمدن ناهنجارى در زندگى جمعى حتمى است .
تحمل كردن ناسازگارى ديگران ، پديد آورنده ناسازگارى است . اگر بدى را با بدى و تـنـدى را بـا تـنـدى جـواب دهـيـم ، مـشـكـلات بالا مى گيرد. گاهى بايد چشم را بست و بـعـضـى رفـتـارهـاى آزار دهـنـده و نـاراحت كننده ديگران را ناديده گرفت ، يا درگذشت و بخشود، تا ريشه بحران در روابط بخشكد.
در تـفسير آيه يدرون بالحسنه السيئه (بدى را با نيكى رفع مى كنند) آمده است كه به وسـيـله حـلم ، جـهل و نابخردى جاهل را دفع مى كنند و به وسيله مدارا با مردم ، اذيت و آزار خودشان را از آنان دور مى سازند⁽
بالا تر از اين چشم پوشى ، آن است كه بدرفتاريهاى ديگران را با خوشرفتارى مقابله كـنيم ، نه مقابله به مثل ، بلكه مقابله به بهتر و برتر. اين اوج كرامت نفس و اخلاق والا و پـيـامـبـرانـه اسـت كـه مـى سـزد در امت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) تجلى مى يابد.
در اخلاق خانواده تا بروز اين نمونه مكارم اخلاقى به آن است كه هريك از زن يا شوهر، ضـعـفـهـا و بـداخـلاقـيـهـايـى در طـرف مـقـابـل ديـد، تـصـمـيـم بـر مـقـابـله بـه مـثـل و شـاخ بـه شـاخ شـدن نـگـيـرد، بـلكـه بـنـا را بـر سـازگـارى و تـحـمـل بـگـذارد، آن هـم بـه حـسـاب خـدا و بـراى رضـاى او تحمل كند، تا به دو نتيجه خوب برسد: يكى بهبود وضعيت داخلى خانه ، ديگرى رسيدن به اجر و پاداش الهى .
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
ثـلاث مـن مـكـارم الدنـيـا و الاخـرة : تـعـفـو عـمـن ظـلمـك و تصل من قطعك و تحلم اذا جهل عليك 
سـه خـصـلت ، از بـزرگـواريهاى دنيا و آخرت است : يكى آنكه از كسى كه بر تو ستم كـرده ، درگـذرى ، ديـگـر: بـا كـسـى كه از تو بريده است ، پيوند برقرار كن . سوم : اگر با تو به جهالت رفتار شد، حلم و خويشتن دارى نشان دهى .
حـلم و بـردبـارى در بـرابـر جـهـالت ، عـفـو و گـذشـت در مـقـابـل سـتـم و جـفـا، صـله رحم با خويشاوندانى كه قطع رابطه كرده اند، ادب و متانت و احـتـرام در مـقـابـل آنـكـه بـى ادبـى كـرده اسـت ، خـوبـى و احسان در برابر بديها و بد رفتاريهاى ديگران ، همه و همه نشانه هاى سازگارى و كرامت نفس و روح بلند است .
در مسايل تربيتى نيز، تحمل فرزندان دشوار و ساختن با ناهنجاريهاى آنان و به هنجار آوردن آن ، هـم دشوار است ، هم گامى مهم در ساختن انسانهاى بالنده و مستعد. از اين رو، معلم و مربى ، هـمـچـنـيـن پـدر و مـادر بـراى تـربـيـت شـايسته فرزندان ، نيازمند سازگارى اند، نيز تحمل در برابر سازگاريهاى شاگردان و فرزندان .

اخلاق معاشرت‏

جواد محدثى