اگر اهل دنیای پرده نقره ای یا همان سینما باشید، مشخصا فیلم های علمی-تخیلی بسیاری را مشاهده کرده اید که باعث ایجاد باورهایی، چه صحیح و چه غلط، در ذهن تان شده اند؛ تصاویری دیده اید که ربات ها به ادراک و احساسات دست پیدا می کنند. احساساتی که اتفاقا ربات یا هوش مصنوعی را ترغیب می کنند تا نسل بشر را پایان بخشد.
هوش مصنوعی نیز داستانی مشابه دارد. اگر فیلم سینمایی «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی»، اثر برجسته «استنلی کوبریک» را مشاهده کرده باشید، می بینید که HAL 9000 [تصویر فوق]، دستیاری مجازی در سفینه فضایی که خلق شده تا به فضانوردان کمک کند، در نهایت باعث مرگشان می شود.
ربات ها و هوش مصنوعی، تاریخچه ای سیاه در سینما دارند و همین موضوع سبب گشته تا باورهای نادرستی در خصوص آنها به وجود آید. اینکه تصور کنید در آینده، ربات ها نیز قادر خواهند بود تا طعم احساساتی که ما آنها را تجربه می کنیم را بچشند، اشتباه است.
در این میان آقای Yann LeCun، مدیریت تیم توسعه دهنده هوش مصنوعی در فیسبوک، پرده از برخی حقایق در همین رابطه و باور های نادرستی که داریم برداشته و عنوان می کند که احساسات رباتیک، دقیقا چگونه هستند. با دیجیاتو همراه باشید.
افسانه شماره یک: ربات های پیشرفته، احساس خواهند داشت
هوش مصنوعی در مرحله کنونی اش، نمی تواند همانند برخی شخصیت های رباتیک که در فیلم های سینمایی دیده اید، احساس داشته باشد. آنچه علم هوش مصنوعی تا کنون به آن دست یافته، در واقعیت، صرفا شبیه به کارهایی است که ربات های حاضر در انیمیشن Wall-E قادر به انجامش هستند.
آنچه ما اکنون داریم، «هوش مصنوعی ضعیف – ANI» است که صرفا می تواند مسائل هندسه را حل کند یا بازار بورس را تحلیل نمیاد.
در آینده، پژوهشگران تصمیم دارند ANI را برای وظایف مختلف گسترش دهند و به همین شکل، کاربردهای هوش مصنوهی را از آنچه امروز هست، فراتر ببرند.
آقای LeCun می گوید: «بیشتر زمینه هایی که هوش مصنوعی در آنها پیشرفت خواهد کرد، تخصصی و تهی از احساس خواهند بود. برای مثال سیستم ناوبری اتوماتیک خودروی شما، وظیفه اش راندن اتومبیل است و قرار هم نیست در این رابطه “احساسی” از خود نشان دهد.»
افسانه شماره دو: ربات ها به شکل خود به خود می توانند با احساس شوند
نمایشی که از Wall-E دیده اید هم صرفا یک داستان بوده است. در بهترین حالت، می توان او را یک ANI به حساب آورد [که وظیفه اش جمع آوری زباله ها بود] اما در میانه راه، تبدیل شد به رباتی که از احساسات بهره می برد.
این ربات در میانه راه خود با احساساتی نظیر ترس و عشق نیز رو به رو شد که هیچ کدام به وظیفه اصلی اش، یعنی همان گردآوری زباله ها، کمکی نمی کردند.
در واقعیت، احساسات توسط هوش مصنوعی صرفا زمانی پدید خواهد آمد که شما آن را برنامه ریزی کرده باشید. عاطفه، حتی در یک ربات یا نرم افزار پیشرفته، خود به خود ایجاد نخواهد شد.
اما به چه دلیل، گاهی بشر خودش احساس را در ربات ها نهادینه می کند؟ پاسخ به این پرسش هم بسیار ساده است. به این علت که سازنده تمایل دارد ربات ها، حسی انسان گونه داشته باشند و کار کردن با آنها هم راحت تر باشد. در واقع ما کمی احساس به آنها می دهیم تا بی عاطفگی شان را حس نکنیم و همانند یک همکار شوخ طبع، در کنارشان مشغول به کار گردیم.
LeCun می گوید: «ما در واقع گونه ای از بشر دوستی را در آنها برنامه ریزی می کنیم تا تحمل کردن شان و تعامل با آنها ساده تر گردد.»
آقای LeCun خاطر نشان می کند که آنچه در فیلم سینمایی Her، توسط دستیار مجازی به نام «سامانتا» دیده ایم به هیچ عنوان غیر محتمل نیست. آن دستیار به گونه ای طراحی شده بود تا احساسات برایش ملموس باشند. هرچند که وی بیان می کند که آنچه در فیلم Her به نمایش کشیده شده، چند دهه دیگر از راه خواهد رسید و با این حال، چنین احساساتی باز هم شامل حسادت، خشم و منفی نگری نخواهند بود
افسانه شماره سه: احساسات رباتیک همانند احساسات انسانی خواهد بود
LeCun معتقد است که حتی اگر انسان، هوش مصنوعی و ربات ها را به شکلی مملو از احساس طراحی کند، باز هم احساسات آنها هیچ شباهاتی به حسی که ما آن را درک می کنیم نخواهد داشت.
در واقع عواطف آنها در برابر احساسات قابل درک از سوی ما، بسیار ابتدایی خواهد بود. این متخصص می گوید: «در حال حاضر، راهکاری که ما با آن ماشین ها را تربیت می کنیم، با نظارت بسیار بالایی همراه است. دقیقا همانند زمانی که یک کتابچه تصویری را به یک کودک نشان داده و از او می خواهیم حیواناتی که در هر تصویر می بینید را نام ببرد.»
در این حالت، هوش مصنوعی در نقش یک دانش آموز قرار خواهد گرفت در حالی که پژوهشگر، نقش معلم را دارد. همانند یک دانش آموز واقعی، این سیستم هوشمند نیز علاقه شگرفی به موفق شدن دارد و تلاش می کند تا در زمینه ای که به وی آموزش داده می شود، بهتر از پیش عمل نماید.
آقای LeCun البته به شکلی بسیار قاطع می گوید که حتی اگر هوش مصنوعی بتواند احساس داشته باشد، باز هم این موضوع دلیلی برای ترس ما نخواهد بود چرا که احساساتی نظیر حسادت و یا خشم، صرفا برای انسان ها باقی خواهد ماند.
این محقق ادامه می دهد: «هیچ دلیلی برای هوش مصنوعی وجود ندارد که بخواهد از غریزه ای همچون حسادت بهره برد. ربات ها نیازی به احساسات مخرب ندارند مگر اینکه ما آنها را در وجودشان نهادینه کنیم؛ امری که در حال حاضر دلیلی برایش وجود ندارد.»
