عید قربان، موسم شادی و روز قبولی در جشن بندگی، كشته شدن در پای محبوب و قربانی كردن خود، آری موسم عید است.
عید قربان پاك‌ترین عیدهاست، عید سرسپردگی و بندگی و عید نزدیك شدن دل‌هایی كه به قرب الهی رسیده‌اند. عید قربان برآمدن روزی نو و انسانی نو است.
"عید قربان" از اعیادی است كه در میان مسلمانان از احترام و ارج ویژه‌ای برخوردار بوده و یادآور بزرگترین امتحان الهی است كه حضرت ابراهیم (علیه السلام) آن را با موفقیت پشت سر گذاشت و به مقام امامت رسید.
عید قربان كه پس از وقوف در عرفات (مرحله شناخت) و مشعر (محل آگاهی و شعور) و منا(سرزمین آرزوها، رسیدن به عشق) فرا می‌رسد، عید رهایی از تعلقات و رهایی از هرآنچه، غیرخدایی است.
در این روز، حج گزار اسماعیل وجودش را، یعنی هر آنچه بدان دلبستگی دنیوی پیدا كرده، قربانی می‌كند تا سبكبال شود.
ای مسلمان حج گزار! وای كسی كه در شكوهمندترین آیین دینی از زخارف دنیا دور و به او نزدیك شدی، ایام حج را نشانه‌ای از پاكیزگی، رهایی، آزادگی، آگاهی و معنویت بدان.
قرآن دراین زمینه می‌فرماید:این قربانیان كه زائران خانه خدا به هنگام توقف در منا ذبح می‌كنند، گوشت یا خون آنها به خدا نمی‌رسد، بلكه هدف از قربانی كردن، شكوفا شدن روح ایثار و نشان دادن میزان عشق و قرب به خدا و تقواست
بدان كه زمین، سراسر حجی است كه تو در آنی و باید با سادگی، وقوف در جهان درون و بیرون و قربانی كردن همه آرزوهای پوچ دنیوی، خود را برای سفر بزرگ آماده كنی و انسان مسافر چند روزه كاروان زندگی است.
انتخاب كن، كدامین را انتخاب می‌كنی؟ خدا را یا خود را؟ سود را یا ارزش را؟ پیوند را یا رهایی را؟ لذت را یا مسئولیت را؟
آنچه تو را در راه ایمان ضعیف می‌كند، آنچه تو را در "رفتن"، به "ماندن" می‌خواند، آنچه تو را، در راه "مسئولیت" به تردید می‌افكند، آنچه تو را به خود بسته و نگاه داشته است، آنچه دلبستگی‌اش نمی‌گذارد تا "پیام" را بشنوی و حقیقت را اعتراف كنی، آنچه ترا به توجیه و تاویل‌های مصلحت جویانه می‌كشاند.
ای ابراهیم!،ای قهرمان پیروز پرشكوه‌ترین نبرد تاریخ، مپندار كه در پایان یك قرن رسالت خدایی، به پایان رسیده‌ای، میان انسان و خدا فاصله‌ای نیست اما راه انسان تا خدا، به فاصله ابدیت و لایتناهی است.
اكنون ابراهیم است كه در پایان راه دراز رسالت، بر سر "دو راهی" قرار گرفته و سراپای وجودش فریاد می‌كشد: اسماعیل و حق فرمان می‌دهد: ذبح! باید انتخاب كند!
ابلیس،هوشیاری و منطق و مهارت بیشتری درفریب ابراهیم باید به‌كار بندد ، از نوع "میوه ممنوعه‌ای" كه به خورد "آدم" داد.
ابلیس در دلش "مهر فرزند" را برمی‌افروزد و در عقلش "دلیل منطقی" می دهد كه "از انجام فرمان خودداری كن و اسماعیل را نگه دار!
و ابراهیم، هرگاه كه به پیام می‌اندیشد، جز به تسلیم نمی‌اندیشد و دیگر اندكی تردید ندارد، پیام، پیام خداوند است و ابراهیم، در برابر او، تسلیم محض! و او در قله بلند شرف و سراپا فخر و فضیلت قرار گرفته است.
معنایی كه عارفان از عید به ما آموخته‌اند، جان باختن و قربانی كردن جان خویش در پای معشوق است و نماد ظاهری آن ایام حج و عید قربان است.
و ابراهیم، هرگاه كه به پیام می‌اندیشد، جز به تسلیم نمی‌اندیشد و دیگر اندكی تردید ندارد، پیام، پیام خداوند است و ابراهیم، در برابر او، تسلیم محض! و او در قله بلند شرف و سراپا فخر و فضیلت قرار گرفته است
كشته شدن درپای محبوب و قربانی كردن خود مهمترین تعریفی است كه مولوی از عید به ما می‌دهد.
قربانی كردن اشاره به كشتن نفس اماره‌است و مرد خداشناس باشمشیر برنده عقل و ایمان، حیوان نفس را مقتول می‌سازد و خانه دل را از لوث نفس پاك گردانیده و آن را در راه حق و پیشگاه محبوب قربانی می‌كند.
بنابراین هدف اصلی در مساله قربانی، رسیدن به مقام عالی تقواست.
قرآن دراین زمینه می‌فرماید:این قربانیان كه زائران خانه خدا به هنگام توقف در منا ذبح می‌كنند، گوشت یا خون آنها به خدا نمی‌رسد، بلكه هدف از قربانی كردن، شكوفا شدن روح ایثار و نشان دادن میزان عشق و قرب به خدا و تقواست.
عید قربان، جشن رهایی از اسارت نفس و شكوفایی ایمان و یقین بر همه ابراهیمیان مبارك باد.
"سلام بر ابراهیم(علیه السلام)، سلام بر محمد(صلی الله علیه وآله) و سلام بر همه بندگان صالح خداوند."
