پژوهشهاي زراعي ايران

به منظور مطالعه اثرات عوامل اقليمي بر روي عملکرد دانه گندم ديم در منطقه مراغه، آمار هواشناسي ايستگاه تحقيقات کشاورزي ديم (مراغه) به عنوان اصلي ترين ايستگاه تحقيقات کشاورزي ديم براي مناطق سردسيري و نيمه سردسيري کشور و متوسط عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري در اين منطقه به مدت 10 سال زراعي (84 - 1374) جمع آوري شد. داده هاي جمع آوري شده در اين بررسي با استفاده از ضرايب همبستگي، رگرسيون ساده، رگرسيون گام به گام و تجزيه عليت مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج اين بررسي نشان داد که از طريق ضرايب همبستگي کل، بين متوسط رطوبت نسبي هوا و مجموع بارندگي سال زراعي با عملکرد دانه رابطه مثبت و معني دار به ترتيب در سطوح 5 و 1 درصد و بين تعداد ساعات آفتابي و تبخير از تشتک کلاس A رابطه منفي و معني دار در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. در رگرسيون ساده از کل عوامل مورد مطالعه تنها بين دو عامل متوسط رطوبت نسبي هوا و مجموع بارندگي سال زراعي با عملکرد دانه رابطه معني دار از لحاظ آماري در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. با استفاده از رگرسيون گام به گام تنها عامل ميزان بارندگي ساليانه از عوامل تاثيرگذار معني دار از لحاظ آماري بر عملکرد دانه گندم ديم بود (P<0.01). در نهايت اثر مستقيم عوامل ميزان تبخير از تشتک کلاس A در سطح احتمال يک درصد و به صورت منفي و متوسط دماي ساليانه و مجموع بارندگي سال زراعي به صورت A عوامل ميزان تبخير از تشتک کلاس مثبت و غير معني دار، عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري را تحت تاثير قرار دادند. در مجموع مي توان چنين استنباط نمود که بين عوامل اقليمي و عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري ارتباط منطقي وجود دارد. بطوريکه از ميان عوامل مورد مطالعه، متوسط دماي ساليانه و مجموع بارندگي سال زراعيو متوسط حداکثر دماي ساليانه به صورت منفي عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري را تحت تاثير A به صورت مثبت و ميزان تبخير از تشتک کلاس قرار دادند.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي واکنش جوانه زني بذر و رشد اوليه گياه دارويي ماريتيغال  (Silybum  marianum) در شرايط تنش هاي شوري و خشکي، دو آزمايش جداگانه به صورت طرح کاملا تصادفي با چهار تکرار انجام شد. در آزمايش نخست، تاثير سطوح پتانسيل خشکي (0، 1-، 2-، 3-، 4-، 5-، 6-، 7-، 10-، 15- و 20- بار) ناشي از پلي اتيلن گلايکول 6000 (PEG 6000) و در آزمايش دوم تاثير سطوح پتانسيل شوري (0، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 ميلي مولار) ناشي از نمک طعام (NaCl) بر جوانه زني و رشد اوليه گياهچه هاي ماريتيغال مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد که اثر سطوح تنش شوري و خشکي بر سرعت و درصد جوانه زني بذر معني دار بود. علاوه بر اين، بذور گياه ماريتيغال قادر بودند تا 300 ميلي مولار پتانسيل شوري و 20- بار پتانسيل خشکي جوانه بزنند. تاثير سطوح مختلف پتانسيل خشکي بر طول ريشه چه و ساقه چه و وزن خشک آن ها معني دار بود، به طوري که با افزايش تنش هاي شوري و خشکي، طول و وزن خشک ريشه چه و ساقه چه کاهش پيدا کرد. با افزايش شدت تنش خشکي درصد کاهش طول ساقه چه، نسبت به ريشه چه بيشتر بود و به نظر مي رسد طول ساقه چه به تغيير پتانسيل خشکي حساسيت بالايي دارد. همچنين وزن خشک ساقه چه در مقايسه با شاهد در  3- بار پتانسيل خشکي 50 درصد کاهش نشان داد. بررسي پاسخ اين گياه به سطوح خشکي و شوري در مرحله جوانه زني، کشاوزران را در استقرار و توليد مطلوب آن ياري خواهد کرد.

گياه روناس (Rubia tinctorum L.) متعلق به خانواده Rubiaceae و از گياهان مهم صنعتي (رنگرزي) و دارويي (ضد سرطان و نقرس) مي باشد. به منظور مطالعه و بررسي کشت اين گياه با هدف تعيين مناسب ترين روش توليد، بهترين زمان برداشت و همچنين، درصد مواد رنگي ريشه، پژوهشي سه ساله در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در سه محل با چهار تکرار طي سال هاي 1374 تا 1377 در استان فارس طراحي و اجرا گرديد. محل اجراي آزمايش‏ ها سه منطقه زرقان، سروستان و ني ريز بود. در هر منطقه دو مزرعه با خاک هاي متفاوت از نظر قابليت هدايت الکتريکي (EC) انتخاب گرديد. در هر مزرعه دو شيوه کاشت ريشه و بذر اعمال گرديد. صفات مورد بررسي شامل ميزان توليد ريشه خشک و درصد مواد رنگي ريشه در پايان سال هاي دوم و سوم آزمايش بودند. مقايسه ميانگين عملکرد ريشه خشک حاصل از کشت ريشه و کشت بذر و درصد مواد رنگي حاکي از آن بود که اين ويژگي ها در سال سوم به نحو معني داري بيشتر از سال دوم بود. افزون بر اين، عملکرد ريشه خشک، بعد از کاشت ريشه و بذر در دو محل ني ريز و سروستان در خاک شور زيادتر از خاک غير شور بود. روي هم رفته، نتيجه اين پژوهش سه ساله حاکي از آن است که ميزان محصول و مواد رنگي ريشه با افزايش سن گياه و ازدياد EC خاک افزايش مي يابد. منطقه سروستان، منطقه مناسبي براي کشت ريشه روناس به نظر مي رسد. پژوهش هاي تکميلي مزرعه اي بيشتري در مورد اين گياه مهم صنعتي - دارويي، قابل کشت در زمين هاي حاشيه اي قابل توصيه است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر آفتابدهي بر کنترل علف هرز در منطقه درگز آزمايشي به صورت فاکتوريل در قالب بلوک کامل تصادفي با 4 تکرار در تابستان 1387 در يک مزرعه آيش انجام شد. فاکتورها شامل، مدت آفتابدهي که داراي 4 سطح 0، 2، 4 و 6 هفته آفتابدهي و رطوبت خاک در دو سطح خشک و مرطوب بودند. قبل از اجراي آزمايش و همچنين بلافاصله بعد از اعمال تيمار از بانک بذر خاک در دو عمق 0 - 10 و 10 - 20 سانتيمتر خاک نمونه گيري انجام شد و درصد جوانه زني گونه هاي موجود تعيين گرديد. نتايج نشان داد که درصد جوانه زني در عمق 10 سانتي متر خاک تحت تاثير رطوبت و آفتابدهي و اثر متقابل آنها قرار گرفت اما در عمق 20 سانتيمتر فقط مدت آفتابدهي بر درصد جوانه زني بذور موثر بود. درصد جوانه زني در خاک مرطوب کمتر از خاک خشک بود. درصد جوانه زني بذور با افزايش مدت آفتابدهي کاهش يافت به طوري که در 6 هفته بيشترين کاهش درصد جوانه زني مشاهده شد. کاهش درصد جوانه زني در آفتابدهي خاک مرطوب در همه تيمارهاي آفتابدهي بيشتر از خاک خشک بود و با افزايش مدت آفتابدهي اين کاهش بيشتر مي شد. در مجموع آفتابدهي با خاک مرطوب به مدت 6 هفته بهترين تيمار براي کنترل علف هاي هرز سلمه تره، خرفه، تاج خروس ريشه قرمز و خردل وحشي بود و بعد از شاهد، 2 هفته آفتابدهي در خاک خشک بدترين تيمار کنترل علف هرز بود.

 نسخه قابل چاپ

يکي از عوامل موثر در عملکرد گياهان زراعي استفاده از ارقام با قدرت رقابت بالا در برابر علف هاي هرز مي باشد. اين آزمايش در سال 1383 در قالب يک طرح اسپليت پلات - فاکتوريل با چهار تکرار بر پايه طرح بلوکهاي کامل تصادفي در ايستگاه ملي تحقيقات لوبياي شهرستان خمين انجام شد. حضور و عدم حضور علف هاي هرز به عنوان کرت اصلي و فواصل کاشت 40، 50، 60 سانتيمتر (به ترتيب تراکم 50، 40 ، 50 بوته در متر مربع) و دو لاين لوبيا سفيد به عنوان کرت فرعي در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسي عبارت بودند از: ارتفاع بوته، تعداد شاخه هاي فرعي، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان دادند که کاهش فواصل کاشت در هر دو شرايط حضور و عدم حضور علف هاي هرز باعث افزايش عملکرد دانه گرديد. حداکثر عملکرد لاين KS41105 در حضور علف هاي هرز در فاصله کاشت 40 سانتيمتر و در شرايط عدم حضور علف هاي هرز در فاصله کاشت 50 سانتيمتر بدست آمد. در لاين KS 41124 بيشترين عملکرد دانه در حضور علف هاي هرز در فاصله کاشت 50 سانتيمتر و در شرايط عدم حضور علف هاي هرز در فاصله کاشت 40 سانتيمتر حاصل شد. حضور علف هاي هرز در هر دو لاين باعث کاهش تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه گرديد، اما بر صفت تعداد دانه در غلاف تاثيري نداشت.

 نسخه قابل چاپ

به منظور مطالعه اثر تراکم و زمان محلول پاشي نيتروژن بر عملکرد و اجزاي عملکرد سياه دانه، آزمايشي مزرعه اي در سال 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه آزاد بيرجند انجام شد. براي اين منظور 3 زمان محلول پاشي نيتروژن (1- عدم محلول پاشي، 2- محلول پاشي در زمان 10 - 8 برگي،3- محلول پاشي در 10% گلدهي و 4- محلول پاشي در 100% گلدهي) به مقدار 2% از محل کود اوره و 3 سطح تراکم (100، 200 و 300 بوته در مترمربع) در 3 تکرار به صورت کرتهاي خرد شده با طرح پايه بلوک هاي کامل تصادفي اجرا شد. صفات مورد مطالعه شامل تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته، عملکرد بيولوژيکي، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. اثر زمان محلول پاشي اوره روي تعداد دانه در کپسول در سطح 1% و شاخص برداشت در سطح 5% معني دار شد، اما روي تعداد کپسول در بوته، عملکرد بيولوژيکي، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تاثيري نداشت. تراکم تاثير معني داري درسطح 1% روي تعداد کپسول در هر بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت و در سطح 5% روي عملکرد بيولوژيکي داشت. تراکم 200 بوته در مترمربع و محلول پاشي در زمان 10 - 8 برگي با 593.33 کيلوگرم در هکتار و تراکم 100 بوته در مترمربع و محلول پاشي در زمان 10 - 8 برگي با 243.33 کيلوگرم در هکتار به ترتيب بيشترين و کمترين عملکرد دانه را دارا بودند. به نظر مي رسد تراکم 300 بوته در مترمربع و محلول پاشي در زمان 100% گلدهي بهترين عملکرد را در منطقه بيرجند توليد کند.

 نسخه قابل چاپ

آزمايش ارزيابي پاسخ تاج پوشش گياهي، کلروفيل برگ و عملکرد دانه گندم به روش هاي مختلف عرضه کود نيتروژن به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 4 تکرار طي سال زراعي 85 - 1384 در شهرستان خرم آباد اجرا شد. کود پايه نيتروژن در سه سطح (بدون کود پايه، کاربرد نواري و پخش سراسري) کرت اصلي و کود سرک در شش سطح (1- تيمار رايج پخش سطحي يک مرحله اي در زمان پنجه زني 2- پخش سطحي دو مرحله اي در مجموع به ميزان دوسوم تيمار رايج در زمان پنجه زني و قبل از ظهور سنبله 3- محلول پاشي دو مرحله اي همراه علف کش ها در مرحله پنجه زني و قبل از ظهور سنبله 4- محلول پاشي دو مرحله اي در زمان پنجه زني و قبل از ظهور سنبله 5- پخش سطحي در مرحله پنجه زني به ميزان دوسوم تيمار رايج به همراه محلول پاشي پيش از ظهور سنبله و 6- محلول پاشي سه مرحله اي در زمان هاي پنجه زني، قبل از ظهور سنبله و شيري بودن دانه) کرت فرعي آزمايش را تشکيل دادند. يک سوم مقدار کود نيتروژن توصيه شده بر اساس آزمون خاک، به کود پايه اختصاص داده شد. مقدار مصرف کود نيتروژن در روش کاربرد نواري کود پايه دوسوم مقدار کود مصرفي در روش پخش سراسري بود. شاخص سطح برگ براي تيمار بدون کود پايه 21 درصد کم تر از متوسط شاخص سطح برگ تيمارهاي کاربرد نواري و پخش سراسري کود پايه نيتروژن بود. کاربرد نواري و پخش سراسري کود پايه نيتروژن به ترتيب سبب افزايش 45.4 و 61.6 درصدي سطح برگ تک بوته گندم در مقايسه با تيمار بدون کود پايه نيتروژن شد. ميزان نور رسيده به کف تاج پوشش گياهي در تيمار بدون کود پايه 81.1 درصد بيشتر از ميانگين دو تيمار پخش سراسري و کاربرد نواري کود پايه نيتروژن بود. کم ترين کلروفيل برگ به تيمار بدون کود پايه نيتروژن و بيشترين آن به تيمار پخش سراسري کود پايه نيتروژن مربوط بود که البته با تيمار کاربرد نواري آن تفاوت معني داري نداشت. تيمارهاي تقسيطي يا تلفيقي کود سرک نيتروژن به رغم کاهش مصرف اما به دليل کاربرد بهينه، از نظر کلروفيل برگ با تيمار رايج کاربرد يک مرحله اي کود سرک تفاوت معني داري نداشتند.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق واکنش ارقام رقم شبدر زيرزميني به تنش خشکي با استفاده از محلول پلي اتيلن گليگول 8000 در طول مراحل جوانه زني ورشد گياهچه در سطوح خشکي صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار در دماي 20 درجه سانتي‏گراد مورد مطالعه قرار گرفت. با افزايش تنش خشکي درصد و سرعت جوانه زني کاهش يافت و در پتانسيل خشکي 8- بار جوانه زني در کليه ارقام به صفر رسيد اما حساسيت سرعت جوانه زني به تغييرات تنش خشکي بيشتر از درصد جوانه زني بود. ارقام دانمارک و يورک در کليه سطوح خشکي داراي بيشترين سرعت جوانه زني بودند و رقم لاريزينا کمترين سرعت جوانه زني را داشت. طول ريشه چه و طول ساقه چه نيز با افزايش تنش خشکي بطور معني داري کاهش يافت و درصد کاهش طول ساقه چه بيشتر از طول ريشه چه بود. به عبارت ديگر حساسيت طول ساقه چه نسبت به طول ريشه چه به تنش خشکي بيشتر مي باشد. با افزايش تنش خشکي در کليه ارقام وزن خشک گياهچه بطور معني داري کاهش يافت که درصد کاهش در بين ارقام متفاوت بود. در بيشتر ارقام در سطح خشکي 4- بار، وزن خشک گياهچه ارقام بيش از 50 درصد نسبت به شاهد کاهش يافت. نتايج اين تحقيق حاکي از اين است که تنش خشکي بر کليه مولفه هاي جوانه زني و رشد گياهچه شبدر زيرزميني تاثير گذاشته و شبدر زيرزميني يک گياه حساس به خشکي مي باشد. البته واکنش ارقام مورد مطالعه به خشکي متفاوت بود. ارقام گاس و يورک تا خشکي 2- بار را بدون کاهش وزن خشک گياهچه تحمل کردند، در حالي که وزن خشک گياهچه ارقام استنوارت و بانچ از خشکي شاهد (آب مقطر) شروع به کاهش کرد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر محدوديت منبع و مخزن بر عملکرد و اجزاي عملکرد زيره سبز آزمايشي در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفي در سه تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 86 - 1385 انجام شد. تيمارها شامل شاهد، قطع 100% برگ ها، قطع 50 % برگ ها و قطع 50 % گل آذين بود. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد، در اولين نمونه برداري (10 روز پس از اعمال تيمارها) وزن خشک و سطح سبز بوته به طور معني داري از تيمارهاي قطع برگ و گل اثر پذيرفت، بطوري که افزايش برگزدايي سبب کاهش تجمع وزن خشک و سطح کل بوته شد. در دومين مرحله نمونه برداري (24 روز بعد از اعمال تيمارها) نيز تيمارهاي قطع برگ و گل اثر معني داري بر وزن خشک و سطح کل بوته نشان داد. از اجزاي تشکيل دهنده سطح کل بوته تنها سطح ساقه از هر دو تيمار قطع برگ و قطع گل تاثير معني داري نپذيرفت. هر سه جز تشکيل دهنده وزن کل بوته (وزن برگ، وزن ساقه و وزن اندام هاي زايشي) تحت تاثير تيمارهاي قطع برگ و گل قرار گرفتند و در هر سه جزء بيشترين مقدار در شاهد مشاهده شد. در مرحله رسيدگي تنها تعداد چتر در بوته تحت تاثير تيمارهاي قطع برگ و گل قرار نگرفت. بيشترين تعداد دانه در چتر و تعداد دانه در بوته در شاهد و کمترين مقدار در تيمار قطع 50% گل آذين مشاهده شد. عملکرد دانه و عملکرد بيولوژيک بين تيمار شاهد و تيمار قطع 50% برگها معني دار نشد. بيشترين وزن هزاردانه و شاخص برداشت به ترتيب در تيمار قطع 50 % گل آذين و شاهد مشاهده شد. کمترين عملکرد دانه در تيمار قطع 50% گل آذين مشاهده شد، درحالي که کمترين عملکرد بيولوژيک در تيمار قطع 100% برگها مشاهده شد. همچنين نتايج نشان داد زماني که گياه با حذف کامل برگها مواجه شد به طور نسبي ماده خشک بيشتري را در اندام هاي زايشي تجمع داد و زماني که حذف نيمي از گلها انجام شد، الگوي اختصاص ماده خشک بيشتر به سمت اندام هاي رويشي گياه صورت پذيرفت.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثرات تداخلي جو ناخواسته بر شاخص هاي رشد شش رقم گندم، آزمايشي طي سال زراعي 1386 – 1387 در منطقه سبزوار انجام شد. آزمايش در قالب طرح بلوک کامل تصادفي با ساختار فاکتوريل در 3 تکرار اجرا گرديد. تيمارهاي مورد مطالعه شامل 6 رقم گندم در شرايط عاري و تداخل با جو ناخواسته بودند. ارقام مختلف گندم مورد بررسي در اين آزمايش شامل 1- چمران 2- گاسکوژن 3- مهدوي 4- پيشتاز 5- شيراز 6- فلات با تراکم به ترتيب 350، 375، 375، 400، 400، 325، دانه در مترمربع بود. از رقم جو والفجر با تراکم 50 بوته در مترمربع نيز به عنوان جو ناخواسته استفاده گرديد. بر اساس نتايج حاصل از تجزيه واريانس، تداخل ناشي از جو ناخواسته موجب کاهش در عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبي، سرعت رشد محصول، ارتفاع و تجمع ماده خشک ارقام گندم گرديد. بيشترين ميزان عملکرد دانه در کشت خالص و مخلوط به ترتيب مربوط به رقمهاي شيراز و مهدوي و کمترين آن به ترتيب به رقم هاي گاسکوژن و چمران تعلق داشت. بيشترين شاخص سطح برگ در کشت خالص و مخلوط متعلق بهرقم مهدوي بود، اين امر مي توانست به دليل ارتفاع بيشتر آن نسبت به ساير ارقام، در نتيجه افزايش ميزان سايه اندازي گياه بر روي جو و کاهش رشدآن باشد. مقايسه سرعت رشد نسبي ارقام گندم در کشت خالص و مخلوط نشان داد که رقم مهدوي کمترين کاهش سرعت رشد نسبي را در اثر تداخل از خود نشان داد. علاوه بر اين سرعت رشد رقم شيراز در کشت خالص و رقم مهدوي در شرايط تداخل با جو ناخواسته نسبت به ساير ارقام بالاتر بودند .نتايج بدست آمده نشان داد که عملکرد ارقام مورد بررسي در تداخل جو ناخواسته، تحت تاثير ويژگي هايي مانند: ارتفاع، شاخص سطح برگ، سرعت رشدنسبي، سرعت رشد محصول و ماده خشک تجمعي قرار داشتند که رقم مهدوي در ويژگ يهاي فوق نسبت به ساير ارقام برتر بود.

 نسخه قابل چاپ

فسفر از مهمترين عناصر غذايي مورد نياز گياه است که بصورت کودهاي شيميايي به خاک افزوده مي شود هزينه بالاي توليد کودهاي شيميايي باعث شده است که محققين به دنبال جايگزيني براي کودهاي شيميايي باشند. يکي از راههاي افزايش قابليت جذب فسفر از خاک فسفات استفاده از ريزجانداران حل کننده فسفات و باکتري هاي اکسيد کننده گوگرد است. بدين منظور، دو نوع کود بيولوژيک، اولي با ترکيب 20 درصد گوگرد، 15 درصد ورمي کمپوست، 75 درصد خاک فسفات، با تلقيح باکتري تيوباسيلوس (S20V15B) و دومي ترکيب کود اوليه و قارچ آسپرژيلوس (S20V15BF) در شرايط آزمايشگاه تهيه شدند سپس تاثير اين کودها در يک آزمايش گلخانه اي بر روي گياه ذرت مورد آزمايش قرار گرفت آزمايش در قالب طرح کاملا تصادفي با سه تکرار و 8 تيمار انجام گرفت، تيمارهاي آزمايش 440 کيلوگرم(BF1) ،880  کيلوگرم (BF2) و 1320کيلوگرم (BF3) در هکتار از کود اول و 440 کيلوگرم(B1)  در هکتار، 880 کيلوگرم (B2) و 1320کيلوگرم (B3) در هکتار از کود دوم، تيمار سوپر فسفات تريپل (TSP) به ميزان 250 کيلوگرم در هکتار و شاهد بدون فسفر (C) بودند. پس از 80 روز از رشد گياه ذرت، عملکرد ماده خشک و فسفر جذب شده توسط گياه و فسفر محلول در خاک اندازه گيري شدند. نتايج حاصل از کشت گلخانه اي نشان داد، بيشترين عملکرد مربوط به تيمار BF3 و  TSPبا وزن خشک اندام هوايي 7.2 و 7.5 گرم در هربوته بود که با تمام تيمارها در سطح 5 درصد تفاوت معني داري داشت، همچنين از لحاظ فسفر جذب شده در اندام هوايي و فسفر فراهم در خاک نيز BF3 بيشترين ميزان را نشان داد که تفاوت معني داري با تيمار TSP و ساير تيمارها در سطح 5 درصد داشت. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد خاک فسفات همراه با ريز جانداران اکسيد کننده گوگرد و حل کننده هاي فسفات مي تواند فسفر مورد نياز گياه را تامين کند.

 نسخه قابل چاپ

باززايي موثر و با کارايي بالا از پيش نيازهاي اساسي انتقال ژن به گياهان بشمار مي رود. گياه عدس به دليل مشکلات در القا ريشه زايي به عنوان يکي از بقولات سرسخت در باززايي کامل گياه محسوب مي شود. به اين منظور از دو روش اين ويترو و روش اين ويوو به دنبال اين ويترو جهت ريشه زايي ساقه هاي باززايي شده در اين گياه استفاده شد. روش ريشه زايي اين ويترو - اين ويوو روش مناسب تري نسبت به روش اين ويترو جهت ريشه زايي ساقه هاي باززايي شده تشخيص داده شد. ساقه هاي باززايي شده از محيط حاوي 2 ميلي گرم در ليتر BAP، داراي ريشه زايي بيشتري (70%) نسبت به ساقه هاي باززايي شده از محيط هاي حاوي 3 و 4 ميلي گرم در ليتر BAP  مي باشند که نشان دهنده اثر بازدارندگي سيتوکينين ها در ريشه زايي مي باشد. هورمون IBA در غلظت 10 ميلي گرم در ليتر به صورت پيش تيمار 24 ساعته، درصد ريشه زايي بيشتري را نسبت به پيش تيمار سه شبانه روزه القا نمود. در حالي که هورمون NAA با همان غلظت به صورت پيش تيمار سه شبانه روز، بيشترين درصد ريشه (80 درصد) را توليد نمود. بين دو ژنوتيپ مورد استفاده تفاوت معني داري در درصد، تعداد و طول ريشه زايي ساقه ها وجود نداشت.

 نسخه قابل چاپ

به منظور تعيين مناسب ترين پيش کاشت گندم با مديريت مناسب مصرف کود نيتروژنه و بقاياي گياهي آزمايشي در طي سال هاي زراعي 87 - 1385 در شرايط اقليم معتدل سرد خراسان انجام شد. اين آزمايش به صورت کرت هاي دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار به اجرا در آمد. تناوب زراعي به عنوان عامل اصلي در پنج سطح (1- گندم: گندم 2- سيب زميني: گندم 3- ذرت سيلويي: گندم 4- شبدر برسيم: گندم 5- چغندر قند: گندم) و کود نيتروژنه براي تمامي گياهان پيش کاشت گندم به عنوان عامل فرعي در چهار سطح (1- بدون مصرف نيتروژن 2- مصرف نيتروژن 50% کمتر از توصيه کودي 3- مصرف نيتروژن به ميزان توصيه کودي 4- مصرف نيتروژن 50% بيشتر از توصيه کودي) و برگشت بقاياي محصول پيش کاشت گندم به خاک به عنوان عامل فرعي فرعي با دو سطح (1- بدون برگشت بقاياي گياهي 2- برگشت 50% بقاياي به جا مانده از محصول پيش کاشت) در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد که تناوب زراعي و مصرف کود نيتروژنه در گياه پيش کاشت اثر معني داري بر عملکرد دانه، عملکرد بيولوژيک، تعداد سنبله در واحد سطح و طول ساقه و سنبله گندم داشت، در حالي که وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله گندم تحت تاثير تيمارهاي آزمايشي قرار نگرفت. عملکرد گندم تحت تاثير اثر متقابل تناوب زراعي و مصرف کود نيتروژنه قرار گرفت. در تمام سطوح کود نيتروژن بيشترين عملکرد گندم در تناوب سيب زميني: گندم مشاهده شد و عملکرد تک کشتي گندم در تمامي سطوح نيتروژن مصرفي، کمتر از عملکرد آن در شرايط تناوبي بود. نتايج آزمايش نشان داد که در کشت متوالي گندم واکنش به مصرف کود نيتروژنه بيشتر از کشت تناوبي گندم بود. اگر چه برگشت بقاياي محصول پيش کاشت تاثير معني داري بر عملکرد دانه گندم نداشت اما عملکرد بيولوژيک، تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت گندم تحت تاثير اين تيمار آزمايش قرار گرفت.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي همبستگي و روابط بين عملکرد و ساير صفات کمي و زراعي برنج، شش رقم برنج در سال 1384 به صورت يک طرح داي آلل يک طرفه با يکديگر تلاقي داده شدند. در سال 1385 والدها و نتاج آنها در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشکده علوم کشاورزي دانشگاه گيلان کشت شد و 15 صفت در آنها اندازه گيري گرديد. نتايج حاصل از تجزيه مولفه هاي اصلي حاکي از نقش پنج مولفه در توجيه 74.57 درصد از تنوع کل داده ها بود. عملکرد دانه همبستگي مثبت معني داري با عرض، زاويه و مساحت برگ پرچم، تعداد خوشه در بوته و طول دوره رويشي داشت. همبستگي وزن هزار دانه با عملکرد منفي بود. در رگرسيون گام به گام براي گزينش صفات توجيه کننده عملکرد دانه، شش صفت ارتفاع بوته، تعداد دانه پوک در خوشه، طول دوره رويشي، طول خوشه، وزن هزار دانه و مساحت برگ پرچم بود با درجه تبيين 76.5 درصد از کل تنوع نقش داشتند. بر اساس تجزيه عليت، بيشترين تاثير مستقيم مثبت بر عملکرد دانه را صفت طول دوره رويشي اعمال کرد و بيشترين تاثير مستقيم منفي را صفت طول خوشه داشت. نتايج تجزيه به عامل ها نشان داد که پنج عامل مستقل و اصلي، 74.57 درصد تغييرات کل داده ها را توجيه مي نمايند. تجزيه خوشه اي به روش «وارد» صفات مورد مطالعه و ژنوتيپ ها را در چهار گروه طبقه بندي نمود.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر تاريخ کاشت، زمان کنترل و روش کنترل علف هاي هرز بر جمعيت و بيوماس علفهاي هرز در زيره سبز، دو آزمايش در سالهاي زراعي 1385 و 1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي مشهد به صورت آزمايش فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 3 تکرار انجام گرفت. تيمار هاي آزمايش شامل تاريخ کاشت (?0 آذر، 30 دي، ?? اسفند)، زمان کنترل علف هاي هرز (مراحل ظهور برگ واقعي، شاخه دهي و شروع تشکيل چتر) و روش هاي کنترل (وجين دستي، استفاده از شعله افکن و شاهد) بودند. نتايج اين آزمايشات نشان داد که روش هاي مختلف کنترل، زمان کنترل علفهاي هرز و تاريخ کاشت اثرات معني داري بر تراکم و بيوماس علفهاي هرز داشته اند. بيشترين ميانگين تراکم و بيوماس علفهاي هرز در تاريخ کاشت 10 اسفند و کنترل در زمان ظهور برگ واقعي و استفاده از روش شعله افکن بدست آمد. زمان تشکيل چتر زيره سبز بهترين مرحله براي کنترل علفهاي هرز اين گياه بوده است. استفاده از شعله افکن رشد علف هاي هرز را در ابتداي دوره رشد کاهش داده اما روش وجين دستي موجب کاهش معني داري در تراکم و وزن خشک علف هاي هرز در مراحل انتهاي رشد زيره سبز گرديده است. اولين تاريخ کاشت کمترين ميانگين بيوماس علف هرز و بيشترين عملکرد دانه زيره سبز را نسبت به تاريخ کاشت هاي بعدي موجب گرديده است. تيمار وجين دستي علارغم اينکه ميانگين تراکم و وزن خشک علف هاي هرز کمتري نسبت به روش شعله افکن داشته است اما عملکرد زيره سبز کمتري را نسبت به روش شعله افکن به همراه داشته است.

 نسخه قابل چاپ